جواب درس اول علوم ششم ابتدایی
در این نوشته جدیدترین گام به گام درس ۱ علوم پنجم دبستان با موضوع درس «زنگ علوم» قرار گرفته است که شامل جواب سوالات متن کتاب درسی و کاوش گری و آزمایش کنید می‌باشد.در ادامه با ما از بخش مطالب درسی پایه ششم ابتدایی همراه باشید.
متن کتاب درسی صفحه ۲ علوم ششم
پوریا پس از وارد شدن به کلاس، خبر زیر را که در روزنامه خوانده بود برای هم‌کلاسی‌هایش تعریف کرد:
پس از پایان یافتن گزارش پوریا، برخی دانش‌آموزان گفتند که آن‌ها هم خبرهایی دربارهی برخورد شهاب‌سنگ‌ها در نقاط دیگر دنیا شنیده‌اند. یکی از آن‌ها گفت:«من در کتابی خواندهام که برخورد یک شهاب‌سنگ با زمین، گودالی به قطر ۱۲۰۰ متر و عمق ۲۰۰ متر در زمین ایجاد کرده است».
سپس دانش‌آموزان دربارهی اینکه «هنگام برخورد شهاب سنگ با زمین چه اتّفاقی می‌افتد و چرا قطر و عمق گودال‌های ایجاد شده یکسان نیست؟»باهم گفت و گو کردند. شما نیز آزمایش صفحه‌ی بعد را انجام دهید و در این مورد گفت و گو کنید.
جواب آزمایش کنید صفحه ۳ علوم ششم
۱- سه ظرف پلاستیکی بردارید و آن‌ها را شماره‌گذاری کنید.
۲- تا سه چهارم حجم درون هر یک از ظرف‌ها به ترتیب و به طور جداگانه آب، خاک و گچ بریزید.
۳- یک قطعه سنگ یا تیله بردارید و آن را از ارتفاع‌های گوناگون طوری رها کنید که درون یکی از ظرف‌ها بیفتد. چه چیزی مشاهده می‌کنید؟
پاسخ: تیله در آب فرو می‌رود، در گچ تا نیمه فرو می‌رود و در خاک مقدار کمی فرو می‌رود.
۴- قسمت سوم آزمایش را برای ظرف‌ها و تیله‌های دیگر تکرار کنید. مشاهدات خود را یادداشت کنید.
● دربارهی مشاهدات خود در کلاس گفت و گو کنید.
پاسخ: به علت سفتی و سختی خاک نسبت به گچ و آب، تیله در آن کمتر فرو می‌رود.
عوامل گوناگونی روی عمق و قطر گودال‌های ایجاد شده اثر دارند. همکلاسی‌های پوریا پس از گفت و گو در این باره، پیشنهادهای خود را به صورت زیر بیان کرده‌اند.
پاسخ: در زیر سه مدل جواب برای شما عزیزان ارائه شده‌است که می‌توانید در کدام را که دوست دارید استفاده کنید.
۱- زاویه برخورد شهاب سنگ با سطح زمین نیز بر شکل و اندازه گودال تأثیر می‌گذارد. برخوردهای عمودی معمولاً گودال‌های عمیق‌تر و دایره‌ای شکل ایجاد می‌کنند، در حالی که برخوردهای مایل گودال‌های بیضی شکل و کم‌عمق‌تری ایجاد می‌کنند.
۲-ترکیب شیمیایی شهاب سنگ و سنگ‌های برخوردی بر میزان انرژی آزاد شده و شکل گودال تأثیر می‌گذارد.
۳- برخورد با سطوح نرم مانند خاک، گودال‌های بزرگتری نسبت به برخورد با سطوح سخت مانند سنگ ایجاد می‌کند.
برای سوال فوق یک تحقیقی برای شما عزیزان در زیر آماده کرده‌ایم که می‌توانید از آن استفاده کنید.
تحقیق دربارهی برخورد شهاب سنگ‌ها با زمین:
برخورد شهاب سنگ با زمین و گودال‌های حاصل از آن
هنگامی که یک شهاب سنگ با سرعت بسیار زیاد به زمین برخورد می‌کند، انرژی جنبشی عظیمی آزاد می‌شود. این انرژی به صورت گرما، نور و موج شوک منتشر شده و باعث ایجاد تغییرات چشم‌گیری در سطح زمین می‌شود. یکی از مهم‌ترین نتایج این برخورد، تشکیل گودال‌هایی با اندازه و شکل‌های مختلف است.
عوامل موثر بر اندازه و شکل گودال‌ها
اندازه و عمق گودال‌های ایجاد شده به عوامل متعددی بستگی دارد، از جمله:
اندازه شهاب سنگ: هرچه شهاب سنگ بزرگتر باشد، انرژی برخورد آن بیشتر و در نتیجه گودال بزرگتری ایجاد می‌شود.
سرعت برخورد: سرعت برخورد شهاب سنگ نیز عامل مهمی است. هرچه سرعت بیشتر باشد، انرژی آزاد شده بیشتر و گودال عمیق‌تری ایجاد می‌شود.
زاویه برخورد: زاویه برخورد شهاب سنگ با سطح زمین نیز بر شکل و اندازه گودال تأثیر می‌گذارد. برخوردهای عمودی معمولاً گودال‌های عمیق‌تر و دایره‌ای شکل ایجاد می‌کنند، در حالی که برخوردهای مایل گودال‌های بیضی شکل و کم‌عمق‌تری ایجاد می‌کنند.
ترکیب شیمیایی شهاب سنگ و سنگ‌های سطح زمین: ترکیب شیمیایی شهاب سنگ و سنگ‌های برخوردی بر میزان انرژی آزاد شده و شکل گودال تأثیر می‌گذارد.
نوع سطح برخورد: برخورد با سطوح نرم مانند خاک، گودال‌های بزرگتری نسبت به برخورد با سطوح سخت مانند سنگ ایجاد می‌کند.
فرآیند تشکیل گودال
هنگام برخورد شهاب سنگ، مراحل زیر اتفاق می‌افتد:
فشردگی: در لحظه برخورد، مواد سطحی با سرعت بسیار زیاد فشرده شده و به سمت پایین رانده می‌شوند.
حفر گودال: مواد فشرده شده به صورت شعاعی به اطراف پراکنده شده و گودالی به شکل کاسه ایجاد می‌کنند.
بازگشت مواد: بخشی از مواد پرتاب شده به سمت بالا برمی‌گردند و در اطراف گودال رسوب می‌کنند.
خنک شدن و جامد شدن: مواد مذاب و بخار شده در اثر برخورد، به تدریج خنک شده و جامد می‌شوند.
چرا اندازه و عمق گودال‌ها یکسان نیست؟
همان‌طور که گفته شد، عوامل متعددی بر اندازه و شکل گودال‌ها تأثیر می‌گذارند. به همین دلیل، گودال‌های ایجاد شده توسط شهاب سنگ‌ها بسیار متنوع هستند. برخی از گودال‌ها بسیار بزرگ و عمیق هستند، در حالی که برخی دیگر کوچک و کم‌عمق هستند. همچنین، شکل گودال‌ها نیز می‌تواند بسیار متفاوت باشد، از دایره‌ای کامل تا بیضی و حتی نامنظم.
جواب کاوشگری صفحه ۴ و ۵ علوم ششم
۱- مشخص کنید چه چیزی را تغییر می‌دهید؟
پاسخ: اندازه تیله – ارتفاع
۲- چه چیزی را اندازه می‌گیرید؟
پاسخ: فاصلهی پرتگاه تا زمین – قطر گودال – عمق گودال
۳- چه چیزهایی را ثابت و یکسان نگه می‌دارید؟
پاسخ:
۱- نوع خاک
۲- اندازه تیله وقتی ارتفاع تغییر می‌کند.
۳- ارتفاع وقتی اندازه تیله تغییر می‌کند.
۴-وسیله اندازه‌گیری و واحد اندازه گیری
● در یک ظرف پلاستیکی مقداری خاک نرم بریزید و سطح آن را صاف کنید. سپس یک گلوله‌‌ی فلزی را از ارتفاع یک متری رها کنید و قطر دهانهی گودال را اندازه بگیرید.
این آزمایش را با ارتفاع‌های گوناگون تکرار کنید و مشاهدات خود را در جدول زیر بنویسید.
پاسخ:
| قطر دهانهی گودال(میلی‌متر) | |||
| شماره‌ی آزمایش | فاصلهی گلوله از خاک (نیم متر) | فاصلهی گلوله از خاک (یک متر) | فاصلهی گلوله از خاک (یک و نیم متر) |
| ۱ | ۵ میلی‌متر | ۷ میلی‌متر | ۱۰ میلی‌متر |
| ۲ | ۶ میلی‌متر | ۸ میلی‌متر | ۱۲ میلی‌متر |
| ۳ | ۷ میلی‌متر | ۹ میلی‌متر | ۱۴ میلی‌متر |
| میانگین | ۶ میلی‌متر | ۸ میلی‌متر | ۱۲ میلی‌متر |
● نموداری برای نشان دادن ارتباط بین فاصلهی گلوله تا خاک و قطر دهانهی گودال رسم کنید.
پاسخ:
● نمودار گروهتان را با نمودار گروه‌های دیگر مقایسه کنید و نتیجه به دست آمده از نمودار را بنویسید.
پاسخ: نمودارها مشابه یکدیگرند و نشان می‌دهند که هر چه فاصله گلوله از زمین بیشتر شود اندازه قطر دهانه گودال هم بیشتر می‌شود.
● نتیجه کاوش خود را در یک یا چند جمله بیان کنید.
پاسخ: هرچه گلوله از ارتفاع بیشتری رها شود، قطر دهانه ایجاد شده در خاک بیشتر است. درنتیجه نمودار صعودی است و رفته رفته اندازه قطر دهانه گودال هم بیشتر می‌شود.
● متن زیر را کامل کنید. برای این منظور توجه کنید که هر چه فاصلهی گلوله از خاک بیشتر باشد، سرعت برخورد آن به خاک هم بیشتر است.
هرچه فاصلهی گلوله از زمین بیشتر باشد، سرعت برخورد گلوله با زمین بیشتر می‌شود و قطر دهانهی گودال بزرگتر می‌شود.
● پیش بینی کنید اگر گلوله را از فاصله ۳ متری رها کنیم، قطر دهانه گودال چه تغییری می‌کند؟ درستی پیش‌بینی خود را با انجام آزمایش بررسی کنید و گزارش دهید.
پاسخ: اگر نمودار خطی قبلی را ادامه دهیم، مشاهده می‌کنیم که برای ارتفاع ۳ متری قطر دهانه گودال حدود ۲۴ میلی‌متر می‌شود.
جواب کاوشگری صفحه ۶ علوم ششم
می‌دانید که وقتی چند جسم را از یک بلندی رها می‌کنیم، پس از مدتی به زمین می‌رسند؛ اما برخی زودتر و برخی دیرتر به زمین می‌رسند. به نظر گروهی از دانش‌آموزان: «هر چه سطح جسم بیشتر باشد، دیرتر به زمین می‌رسد.» درباره این مسئله، تحقیقی طراحی و اجرا کنید.
پاسخ: برای شما عزیزان یک مسئله‌ی راحت طراحی شده است که می‌توانید از آن استفاده کنید همچنین در زیر نیز یک مسئله‌ی کیفی طراحی شده است که با انجام آزمایش می‌توانید جدولی مانند جدول زیر برای آن طراحی کنید.
سوزن، پاک کن و کاغذ را از ارتفاعی یکسان رها می‌کنیم.
نتایج اندازه‌گیری:
| زمان رسیدن به زمین | |||
| نوع وسیله | نیم متر ارتفاع | یک مترارتفاع | یک و نیم متر ارتفاع |
| سوزن | ۰/۳ ثانیه | ۰/۶ ثانیه | ۱ ثانیه |
| پاک‌کن | ۰/۴ ثانیه | ۰/۷ ثانیه | ۱/۲ ثانیه |
| کاغذ | ۰/۷ ثانیه | ۱/۶ ثانیه | ۲/۸ ثانیه |
| مداد | ۰/۳ ثانیه | ۰/۶ ثانیه | ۰/۹ ثانیه |
هرچه سطح جسم بیشتر می‌شود، مدت زمان سقوط آن بیشتر می‌شود و دیرتر به زمین می‌رسد.
تحقیق دوم: تاثیر سطح جسم بر سرعت سقوط
مقدمه
این سوال که چرا اشیاء با سطوح مختلف با سرعت یکسانی به زمین سقوط نمی‌کنند، سؤالی است که ذهن بسیاری از افراد را به خود مشغول کرده است. در این تحقیق، ما به بررسی تأثیر سطح جسم بر سرعت سقوط آن خواهیم پرداخت.
فرضیه
فرضیه ما این است که اشیاء با سطوح بزرگتر به دلیل مقاومت بیشتر هوا، با سرعت کمتری نسبت به اشیاء با سطوح کوچکتر به زمین سقوط می‌کنند.
مواد و وسایل مورد نیاز
چندین جسم با شکل‌ها و اندازه‌های مختلف (مثلاً توپ، کاغذ، پر، سنگ کوچک)
یک متر یا خط‌کش
یک تایمر دقیق
یک ورق کاغذ بزرگ
نوار چسب
روش انجام آزمایش
۱- آماده‌سازی اشیاء: اشیاء را انتخاب کرده و سطح هر یک را اندازه گیری کنید.
۲- آماده‌سازی محیط آزمایش: یک مکان صاف و بدون مانع برای انجام آزمایش انتخاب کنید.
۳- اندازه‌گیری ارتفاع: ارتفاعی را که می‌خواهید اشیاء را از آن رها کنید، مشخص کرده و با استفاده از متر یا خط‌کش اندازه بگیرید.
۴- رها کردن اشیاء: هر بار یک جسم را از ارتفاع مشخص رها کرده و زمان سقوط آن را با تایمر دقیق اندازه‌گیری کنید.
۵- تکرار آزمایش: برای هر جسم، آزمایش را چندین بار تکرار کنید تا نتایج دقیق‌تری به دست آورید.
۶- تغییر سطح جسم: سطح برخی از اشیاء را با استفاده از کاغذ و نوار چسب تغییر دهید و آزمایش را تکرار کنید. به عنوان مثال، یک کاغذ را به یک توپ بچسبانید تا سطح آن افزایش یابد.
تجزیه و تحلیل داده‌ها
محاسبه سرعت: با استفاده از فرمول سرعت (سرعت = مسافت ÷ زمان)، سرعت سقوط هر جسم را محاسبه کنید.
مقایسه نتایج: نتایج حاصل از آزمایش‌های مختلف را با هم مقایسه کنید و ببینید آیا بین سطح جسم و سرعت سقوط آن رابطه مستقیمی وجود دارد یا خیر.
رسم نمودار: برای نمایش بهتر نتایج، می‌توانید یک نمودار رسم کنید که در آن سطح جسم در محور افقی و سرعت سقوط در محور عمودی نمایش داده شود.
نتایج مورد انتظار
بر اساس فرضیه، انتظار داریم که اشیاء با سطوح بزرگتر (مانند کاغذ یا توپ با کاغذ چسبیده) با سرعت کمتری نسبت به اشیاء با سطوح کوچکتر (مانند سنگ کوچک) به زمین سقوط کنند.
منابع خطا
مقاومت هوا: مقاومت هوا یکی از عوامل مهمی است که بر سرعت سقوط تأثیر می‌گذارد. برای کاهش تأثیر مقاومت هوا، بهتر است آزمایش را در محیطی با کمترین جریان هوا انجام دهید.
خطای اندازه‌گیری: خطاهای اندازه‌گیری زمان و فاصله می‌توانند بر نتایج آزمایش تأثیر بگذارند.
شکل جسم: شکل جسم نیز می‌تواند بر سرعت سقوط تأثیر بگذارد.
نتیجه‌گیری
با انجام این آزمایش، می‌توانید به صورت تجربی به این سوال پاسخ دهید که آیا سطح جسم بر سرعت سقوط آن تأثیر دارد یا خیر. نتایج این آزمایش می‌تواند به شما کمک کند تا درک بهتری از مفهوم مقاومت هوا و قوانین حرکت اجسام داشته باشید.
سخن پایانی
اگر سوالی دربارهی درس ۱ علوم پایه ششم دبستان با موضوع درس ««زنگ علوم»» دارید می‌توانید در بخش نظرات بپرسید تا تیم معلمان ما در اولین فرصت شما را راهنمایی کنند.
✅ جواب درس دوم علوم ششم
📝 سوالات درس اول علوم ششم
📝 نمونه سوالات پایه ششم ابتدایی
توجه: دانش‌آموزان عزیز شما می‌توانید برای دسترسی آسان‌تر به مطالب درسی عبارت «سوییتی بلاگ» را درانتهای مطلب مورد نظر خود سرچ(جست و جو) کنید.
نظرات کاربران