جواب درس دوازدهم علوم ششم ابتدایی
در این نوشته جدیدترین گام به گام درس ۱۲ علوم پنجم دبستان با موضوع درس «جنگل برای کیست؟» قرار گرفته است که شامل جواب سوالات متن کتاب، گفت و گو، آزمایش کنید، فعالیت و فکر کنید میباشد. در ادامه با ما از بخش مطالب درسی پایه ششم ابتدایی همراه باشید.
جواب آزمایش کنید صفحه ۸۴ علوم ششم
میخورد و خورده میشد
در علوم چهارم با زنجیرهی غذایی و چگونگی نشان دادن آن آشنا شدید.
الف) رابطه غذایی جانداران شکل بالا را با زنجیره غذایی نشان دهید.

پاسخ:
درخت بلوط ← تولید کننده
سنجاب ← مصرف کننده اول گیاه خوار
روباه ← مصرف کننده دوم گوشت خوار
ب) در این زنجیره، زندگی روباه چگونه به درخت بلوط وابسته است؟
پاسخ:
سنجاب به طور غیر مستقیم از بلوط به عنوان غذا استفاده میکند و روباه با خوردن سنجاب انرژی موجود در بلوط را به بدن خود منتقل میکند.
پ) زنجیرههای غذایی را در شکل زیر پیدا و آنها را رسم کنید.
پاسخ:

زنجیرههای غذایی شکل بالا:
۱- ساقه گندم ← موش ← عقاب
۲- ساقه گندم ← موش← مار
۳- ساقه گندم ← گنجشگ ← جغد
۴- هویج ← خرگوش ← روباه
۵- هویج ← خرگوش ← عقاب
۶- بلوط ← سنجاب ← روباه
۷- بلوط ← سنجاب ← جغد
آیا بین زنجیرههایی که رسم کردهاید، ارتباطی (جانداران مشترک) وجود دارد؟ آنها را مشخص کنید.
پاسخ: با فلش قرمز مشخص شده است.

بله، در زنجیرههای ۱ و ۲ موش و در زنجیرههای ۱ ، ۲ و ۳ ساقه گندم، در زنجیرههای ۴ و ۵ خرگوش و هویج و در زنجیرههای ۶ و ۷ سنجاب و بلوط .
۱- ساقه گندم ← موش ← عقاب
۲- ساقه گندم ← موش← مار
۳- ساقه گندم ← گنجشگ ← جغد
۴- هویج ← خرگوش ← روباه
۵- هویج ← خرگوش ← عقاب
۶- بلوط ← سنجاب ← روباه
۷- بلوط ← سنجاب ← جغد
جواب سوال بالا صفحه ۸۵ علوم ششم
دانشمندان برای بررسی ارتباط غذایی جانداران درهر محیط، شبکهی غذایی رسم میکنند.اکنون شما نیز با استفاده از زنجیرههای بالا، یک شبکهی غذایی رسم کنید.
پاسخ: در زیر چند نمونه شبکهغذایی رسم کردهایم که شما عزیزان میتوانید از آنها استفاده کنید.



جواب فکر کنید صفحه ۸۵ علوم ششم
شکل زیر ارتباط غذایی بین چند جانور را نشان میدهد.

اگر جانور (ب) از بین برود با استدلال توضیح دهید کدام جانور در معرض خطر قرار میگیرد.
پاسخ:
جانور (ت): زیرا این جانور منبع غذایی خود را از دست داده و تعداد آنها کم میشود. و بعد از (ت)، (ث) چون جانور (ث) به جانور (ت) وابسته است.
جواب سوال پایین صفحه ۸۵ علوم ششم
– آیا میدانید برای پیکر بیجان و بقایای جانوران و گیاهان چه اتفاقی میافتد؟
پاسخ:
توسط تجزیهکنندگان (باکتریها و قارچها) تجزیه میشوند و به مواد مغذی تبدیل میگردند.
– موادی که در طی زمان در ساخته شدن پیکر این جانداران به کار رفته است، چه سرنوشتی پیدا میکنند؟
پاسخ:
به خاک برمیگردند.
شاید دیده یا شنیده باشید که با استفاده از بقایای گیاهان، خاک گیاهی میسازند. قارچها در تشکیل این خاک نقش دارند. اما قارچها چگونه این کار را میکنند؟
پاسخ:
قارچهای تجزیهکننده با استفاده از بقایای موجودات زنده برای تأمین انرژی و تولیدمثل، مواد آلی آنها را به مواد معدنی تبدیل میکنند. این قارچها با تولید هاگ و تکثیر خود، به تشکیل و تقویت خاک گیاهی کمک کرده و باعث بهبود کیفیت خاک میشوند.
جواب کاوشگری صفحه ۸۶ علوم ششم
۱- میوهی کپک زده را با ذره بین قوی مشاهده و آنچه را که میبینید، رسم کنید.
پاسخ: در زیر سه نمونه کپک میوه را مشاهده میکنید.



۲- با استفاده از چوب بستنی، مقداری کپک از روی میوه بردارید و با کشیدن چوب بستنی روی نان، کپک را به روی نان منتقل کنید.

۳- نان را درون ظرف شیشهای قرار دهید و قبل از بستن در ظرف، چند قطره آب به آن بپاشید.

۴- مراحل ۲ و ۳ را با استفاده از ورقهی آلومینیمی و نخود تکرار کنید.

۵- ظرفها را به مدت یک هفته در محل تاریک و گرم قرار دهید.
۶- بعد از یک هفته، نمونههای درون ظرفها را با استفاده از ذرهبین بهطور دقیق مشاهده و نتیجهی مشاهدهی خود را در جدولی مانند جدول زیر ثبت کنید.
پاسخ:
نمونه | نتیجه |
نان | کپک زده است. |
نخود | کپک زده است. |
پوش برگ آلومینیمی | کپک نزده است. |
● کپک در کدام نمونه (ها) رشد کرده است؟
پاسخ: نان – نخود
● کپکهایی که رشد کردهاند، انرژی مورد نیاز خود را از کجا به دست آوردهاند؟
پاسخ: از مواد تشکیل دهنده نان و نخود
● نتیجهی کاوش خود را در یک یا چند سطر بنویسید.
پاسخ:
نان، نخود و میوهها منابع مناسبی برای رشد کپک هستند. کپکها با استفاده از ریشههای خود مواد غذایی را به هاگها در هاگدان منتقل کرده و باعث رشد آنها میشوند. سپس هاگدان ترک خورده و هاگها گسترش یافته و تعداد کپکها افزایش مییابد. قارچها میتوانند در شرایط گرم و مرطوب و دور از نور خورشید روی موجودات زنده رشد کنند.
جواب گفت و گو صفحه ۸۹ علوم ششم
اکنون در مورد هر یک از مثالهای بالا به این پرسشها پاسخ دهید: کدام جانور سود میبرد؟
پاسخ:
مورچه و شته ← مورچه و پشه هر دو سود میبرند.
شیر و کرکس ← کرکس سود میبرد ولی شیر نه سود میبرد و نه زیان
اسب و مگس و پشه ← مگس و پشه سود میبرند و اسب زیان میبیند.
کروکودیل و پرنده ی کوچک ← کروکودیل و پرنده ی کوچک هر دو سود میبرند.
کدام جانور سود نمیبرد؟
پاسخ: اسب و شیر
جواب سوال صفحه ۹۰ علوم ششم
طبیعت را حفظ کنیم
عکسهای زیر برخی محیطها را نشان میدهند.

کدام محیط را انسان ساخته است؟
پاسخ: الف و ب
کدام به طور طبیعی وجود دارد؟
پاسخ: پ
این محیطها چه تفاوتی با هم دارد؟
پاسخ:
محیطهای مصنوعی توسط انسان به وجود آمده است امّا در ایجاد محیط طبیعی انسان نقش نداشته است. در واقع داریم:
جنگل و مرتع: محیط طبیعی
باغ: محیط مصنوعی
پارک: محیط مصنوعی
محیط مصنوعی توسط انسان ایجاد شده است، اما انسان نقشی در ایجاد محیط طبیعی ندارد.
جواب جمع آوری اطلاعات صفحه ۹۰ علوم ششم
محیطهای طبیعی، زیستگاه انواع فراوانی از جانوران، گیاهان و موجودات زندهی دیگر است. آیا در زمانهای گذشته در اطراف محل زندگی شما محیط طبیعی بوده است که الان وجود ندارد و یا وسعت آن کم شده است؟
به نظر شما چرا آن محیط طبیعی از بین رفته و یا کوچک شده است؟
پاسخ:
ممکن است در زمانهای گذشته در اطراف محل زندگی من محیطهای طبیعی مانند جنگلها، تالابها یا مراتع گستردهای وجود داشته باشد که به مرور زمان از بین رفتهاند یا وسعت آنها کاهش یافته است. علت این تغییرات ممکن است شامل فعالیتهای انسانی مانند تخریب جنگلها برای کشاورزی و ساختوساز، آلودگی محیط زیست، شکار بیرویه، تغییرات اقلیمی و استفاده غیرمناسب از منابع طبیعی باشد. این فعالیتها میتوانند باعث از بین رفتن یا کوچک شدن زیستگاههای طبیعی شوند، که در نتیجه بر تنوع زیستی و تعادل اکولوژیکی تاثیر میگذارند.
جواب سوال پایین صفحه ۹۰ علوم ششم
در طول تاریخ زمین، جانوران و گیاهانی بودهاند که اکنون دیگر وجود ندارند. در این باره چه مثالهایی میشناسید؟
پاسخ:
دایناسورها، ماموت پشمالو، ببر تاسمانی، گاودریایی استلر، چاقو دندان و… برای مثال سه مورد را مختصر توضیح دادم:
آریلپیتکوس: این موجودات که از نزدیکان انسانهای امروزی بودند، در حدود ۴ میلیون سال پیش در آفریقا زندگی میکردند.
دودو: پرندهای غیرقابل پرواز که در جزایر موریس در اقیانوس هند زندگی میکرد و حدود ۳۰۰ سال پیش به علت شکار بیش از حد و تغییرات محیطی توسط انسانها منقرض شد.
گوریلغولها: این گیاهان بزرگ که در دوران پالئوزوییک رشد میکردند، به دلیل تغییرات اقلیمی و زمینشناسی از بین رفتند.
به نظر شما چه عواملی سبب از بین رفتن همهی افراد یک نوع (جانور یا گیاه) میشود؟
پاسخ کوتاه:
۱- تغییرات شدید آب و هوا
۲- از بین رفتن زیستگاه
۳- بالهای طبیعی مثل سیل و طوفان
۴- از بین رفتن منابع غذایی
۵- قطع درختان و شکارهای غیر قانونی
پاسخ بلند:
از بین رفتن تمامی اعضای یک نوع جانوری یا گیاهی (که به آن انقراض گفته میشود) میتواند به دلایل مختلفی اتفاق بیفتد. برخی از مهمترین عواملی که ممکن است موجب انقراض یک گونه شوند عبارتند از:
۱- تغییرات اقلیمی: تغییرات ناگهانی در شرایط اقلیمی، مانند افزایش یا کاهش دما، تغییر در بارشها، یا یخزدگیهای گسترده، میتواند زیستگاهها را تغییر دهد و برای بسیاری از گونهها دشوار شود تا خود را با شرایط جدید سازگار کنند.
۲- بیش از حد شکار: اگر یک گونه جانوری یا گیاهی به طور مفرط مورد شکار قرار گیرد، ممکن است جمعیت آن کاهش یابد و تا حد انقراض برسد. این اتفاق به ویژه زمانی رخ میدهد که شکارچیان هیچ گونه تدابیری برای حفظ تعادل طبیعی نداشته باشند.
۳- از دست دادن زیستگاه: تخریب زیستگاهها به دلیل فعالیتهای انسانی مانند کشاورزی، ساختوساز، جنگلزدایی، و توسعه شهری میتواند باعث از بین رفتن منابع غذایی و پناهگاهها برای بسیاری از موجودات شود.
۴- آلودگی محیط زیست: آلودگیهای ناشی از مواد شیمیایی، نفتی، صوتی و هوای آلوده میتوانند تأثیرات منفی بر روی موجودات زنده بگذارند و باعث انقراض گونهها شوند.
۵- رقابت با گونههای غیر بومی: زمانی که گونههای غیر بومی (که در زیستگاه جدید خود به طور طبیعی وجود ندارند) وارد یک محیط میشوند، ممکن است با گونههای بومی رقابت کنند و منابع طبیعی را مصرف کرده یا بیماریهایی منتقل کنند که باعث انقراض گونههای بومی میشود.
۶- بیماریها: بعضی از بیماریها میتوانند موجب مرگومیر گستردهای در بین گونهها شوند. گونههایی که به این بیماریها مقاوم نیستند، ممکن است به سرعت نابود شوند.
۷- تغییرات ژنتیکی و مشکلات تولید مثل: در بعضی موارد، کاهش تنوع ژنتیکی در یک جمعیت میتواند منجر به مشکلات تولید مثل و در نهایت انقراض آن گونه شود. اگر تعداد یک گونه به حدی کم شود که قابلیت تکثیر و تولید نسل جدید نداشته باشد، انقراض آن حتمی است.
این عوامل یا ترکیبی از آنها میتوانند موجب انقراض یک نوع شوند و تاریخ زمین پر است از نمونههایی که به دلیل یکی از این دلایل یا ترکیبی از آنها نابود شدهاند.
جواب سوال صفحه ۹۱ علوم ششم
چه درختی میکارید؟
در کشور ما یک روز از سال را روز درختکاری نامیدهاند. آیا میدانید این روز چه روزی است؟
پاسخ: ۱۵ اسفند روز درختکاری نامیده شده است.
جواب گفت و گو صفحه ۹۲ علوم ششم
در محل زندگی شما روز درختکاری چه درختهایی میکارند؟
پاسخ: درختهای کاج، گردو، سیب، انگور، زیتون، انار …
آیا این درختها بومی منطقهی شما هستند؟
پاسخ: بلی، درختانی مثل انگور و سیب بومی منطقه هستند.

جواب جمع آوری اطلاعات صفحه ۹۲ علوم ششم
به انتخاب خود یکی از موارد زیر را انجام و در کلاس ارائه دهید:
۱- جنگل برای کیست؟ در پاسخ به این پرسش با توجه به آنچه آموختهاید، یک داستان کوتاه بنویسید.
پاسخ:
تعریف جنگل:
جنگلها مناطق طبیعی هستند که عمدتاً پوشیده از درختان انبوه و گیاهان مختلف هستند. این مناطق بهعنوان زیستگاههای پیچیدهای شناخته میشوند که نهتنها شامل درختان بلکه بسیاری از موجودات زنده دیگر از جمله بوتهها، گیاهان، حیوانات و میکروارگانیسمها (مانند قارچها، باکتریها و ویروسها) نیز در آنها زندگی میکنند.
در جنگلهای طبیعی، درختان ممکن است از نظر اندازه و شکل تنوع زیادی داشته باشند و بسیاری از آنها بهطور نامنظم در کنار هم رشد میکنند. علاوه بر درختان، علفهای هرز و گیاهان مختلف نیز در جنگلها به وفور یافت میشوند. جنگلها یک اکوسیستم پیچیده هستند که از عوامل طبیعی مختلفی همچون خاک، آب، دما، باد و نور خورشید تشکیل میشوند که با هم تعامل دارند و محیطی مناسب برای زندگی بسیاری از موجودات فراهم میکنند.
جنگلها یکی از مهمترین زیستگاههای طبیعی روی زمین هستند و حدود یک سوم از سطح کره زمین را پوشش میدهند. این زیستگاهها نقش حیاتی در حفظ تنوع زیستی، تولید اکسیژن و جذب کربن دیاکسید دارند و همچنین به عنوان منبعی برای تأمین مواد غذایی، دارویی و چوب مورد نیاز انسانها عمل میکنند.
در مجموع، جنگلها نه تنها برای حیوانات و گیاهان، بلکه برای انسانها نیز اهمیت بسیاری دارند و باید از آنها حفاظت کرد تا محیط زیست سالمتری برای نسلهای آینده فراهم شود.
جنگل برای کیست؟
روزی روزگاری در دل یک جنگل سرسبز و بزرگ، همه چیز در آرامش زندگی میکرد. درختان بلند و سرسبز به آسمان میرسیدند، پرندگان رنگارنگ در میان شاخههای درختان آواز میخواندند و حیوانات مختلف در کنار یکدیگر زندگی میکردند. روزها نور خورشید از میان برگهای درختان عبور کرده و زمین پوشیده از گلهای رنگارنگ میشد.
اما روزی از روزها، یک پسر کوچک به نام علی به جنگل آمد. او از شهری دور آمده بود و هیچوقت جنگلی به این بزرگی ندیده بود. وقتی وارد جنگل شد، بلافاصله از زیبایی آن شگفتزده شد. درختان به او گفتند: «جنگل برای همه است، برای کسانی که به طبیعت احترام میگذارند، برای حیوانات، پرندگان، و حتی برای انسانهایی مثل تو که میخواهند از زیبایی ما لذت ببرند.»
علی با تعجب پرسید: «اما جنگل فقط برای حیوانات و گیاهان نیست؟ چرا باید ما انسانها در آن باشیم؟»
درختی قدیمی و بزرگ که سالها شاهد رشد دیگر درختان بود، جواب داد: «جنگل برای انسانها هم هست، اما باید یاد بگیرید که چگونه با ما مهربان باشید و از ما حفاظت کنید. ما شما را از آلودگی هوا نجات میدهیم، به شما غذا میدهیم، و حتی به شما کمک میکنیم تا به یاد بیاورید که زندگی چقدر زیباست.»
علی به سخنان درختان فکر کرد و فهمید که جنگل برای همه است: برای انسانها، حیوانات، گیاهان و تمام موجوداتی که به آن زندگی میدهند و از آن بهره میبرند. او تصمیم گرفت که از آن روز به بعد از جنگل مراقبت کند و هرگز آن را فراموش نکند.
۲- مقالهای درباره وضعیت یک محیط طبیعی که میشناسید و در خطر از بین رفتن است، بنویسید. در این مقاله به اهمیت حفظ این محیط اشاره کنید و راههایی برای حفظ آن پیشنهاد دهید.
پاسخ:
مقاله: تهدیدات محیط زیست تالابها و اهمیت حفظ آنها
مقدمه
یکی از مهمترین و در عین حال آسیبپذیرترین محیطهای طبیعی که در بسیاری از نقاط دنیا در خطر از بین رفتن قرار دارد، تالابها هستند. تالابها بهعنوان نواحی مرطوب و کم عمق شناخته میشوند که آبهای شیرین یا شور را در خود جای میدهند و به عنوان یکی از اکوسیستمهای حیاتی کره زمین به شمار میروند. متأسفانه، این محیطهای طبیعی به دلیل فعالیتهای انسانی و تغییرات اقلیمی در معرض تهدیدات مختلفی قرار دارند و اگر اقدامات لازم برای حفاظت از آنها انجام نشود، ممکن است به سرعت از بین بروند.
اهمیت تالابها
تالابها نقش بسیار مهمی در حفظ تعادل اکولوژیکی زمین ایفا میکنند. این مناطق نه تنها بهعنوان زیستگاه بسیاری از گونههای گیاهی و جانوری عمل میکنند، بلکه برای تنظیم چرخه آب و کاهش سیلابها بسیار حیاتی هستند. تالابها همچنین به تصفیه آب کمک میکنند و بهعنوان یک فیلتر طبیعی عمل میکنند که باعث کاهش آلودگیها و مواد سمی در منابع آب میشود.
علاوه بر این، تالابها بهعنوان مکانی برای ذخیره کربن عمل کرده و میتوانند به کاهش اثرات تغییرات اقلیمی کمک کنند. آنها به کاهش کربن دیاکسید جو و جلوگیری از گرمایش زمین کمک میکنند.
تهدیدات تالابها
اما این اکوسیستمهای باارزش به دلیل عوامل مختلف در معرض تهدید هستند. یکی از بزرگترین تهدیدات برای تالابها خشک شدن و کاهش منابع آبی است که ممکن است به دلیل ساختوسازها، سدسازیها و تغییرات اقلیمی رخ دهد. این اقدامات میتوانند جریان طبیعی آب را تغییر دهند و باعث کاهش سطح آب در تالابها شوند.
علاوه بر این، آلودگی آبها ناشی از کشاورزی، صنعت و فاضلابهای شهری یکی دیگر از عوامل تهدیدی است که به تخریب تالابها منجر میشود. آلودگیهای شیمیایی میتوانند سلامت اکوسیستم تالاب را تهدید کرده و باعث مرگ موجودات زنده در این محیطها شوند.
راههای حفظ تالابها
برای حفاظت از تالابها و جلوگیری از از بین رفتن آنها، نیاز به اقدامات فوری و جدی داریم. برخی از مهمترین راهکارها برای حفظ این محیطها عبارتند از:
محدود کردن فعالیتهای انسانی: باید از توسعه فعالیتهای کشاورزی و صنعتی در مناطق نزدیک به تالابها جلوگیری کرد. ساخت سدها و پروژههای بزرگ باید با ارزیابی دقیق و مطالعه تاثیرات زیستمحیطی انجام شود.
مدیریت منابع آبی: باید به نحوی از منابع آبی تالابها استفاده کرد که باعث کم شدن سطح آب و خشک شدن تالابها نشود. حفظ جریان طبیعی آب در این مناطق باید در اولویت قرار گیرد.
جلوگیری از آلودگی: با کنترل آلودگیهای صنعتی و کشاورزی و درمان فاضلابهای شهری قبل از ورود به تالابها میتوان از آلودگی این محیطها جلوگیری کرد.
آگاهیبخشی به جامعه: مردم باید از اهمیت تالابها و تهدیداتی که آنها را تهدید میکند آگاه شوند. آموزش و آگاهسازی عمومی میتواند در کاهش آسیبهای انسانی به این مناطق کمک کند.
نتیجهگیری:
تالابها یکی از مهمترین اکوسیستمهای طبیعی هستند که باید از آنها محافظت کنیم. این محیطها بهعنوان ریههای طبیعی زمین، در تنظیم آب و هوا، حفاظت از حیات وحش و کاهش اثرات تغییرات اقلیمی نقش دارند. با انجام اقدامات حفاظتی و استفاده مسئولانه از منابع آبی میتوانیم از تخریب این محیطها جلوگیری کرده و آن را به نسلهای آینده تحویل دهیم.
۳- مجموعهای از تصاویر بعضی گیاهان یا جانوران بومی محلّ زندگی خود تهیه کنید. میتوانید شکل آنها را نقّاشی کنید یا از آنها عکس بگیرید.

پاسخ:
جانوران بومی ایران:
- پلنگ ایرانی: یک نوع پلنگ با خز روشنتر که بیشتر در مناطق کوهستانی و جنگلی ایران زندگی میکند.
- خرس قهوهای: این حیوان در جنگلها و کوههای شمال ایران به ویژه در منطقههای البرز و زاگرس زندگی میکند.
- یوز ایرانی: یکی از گونههای در خطر انقراض است که در مناطق بیابانی و دشتهای مرکزی ایران یافت میشود.
- گوزن زرد ایرانی: یک نوع گوزن که در جنگلهای مناطق شمالی ایران زندگی میکند.
گیاهان بومی ایران:
- زعفران: یکی از گیاهان معطر و دارویی ایران که بیشتر در مناطق خشک و نیمهخشک استانهای خراسان میروید.
- گل گاوزبان: گیاهی با گلهای بنفش که بهویژه در مناطق کوهستانی ایران میروید و به دلیل خواص دارویی معروف است.
- درخت بلوط: یکی از درختان بومی مناطق زاگرس و شمال ایران است که برای تأمین چوب و منابع طبیعی ارزشمند است.
- ارکیده ایرانی: گلهای زیبایی که در مناطق مرطوب و کوهستانی شمال ایران دیده میشوند.
● با کمک معلّم خود نمایشگاهی از تصاویر یا نمونههایی از جانوران و گیاهان محیط زیست خود برگزار کنید.
● مسئولیت حفظ محیطهای طبیعی و جانوران و گیاهانی که در این محیطها زندگی میکنند در کشور ما بر عهدهٔ چه سازمانهایی است؟
پاسخ:
سازمان جنگلها – مراتع و آبخیزداری کشور – سازمان محافظت از محیط زیست کشور
چه شغلهایی در ارتباط با معرفی و حفظ محیطهای طبیعی وجود دارد؟
پاسخ: جنگل بانی – محیط بانی – کارکنان سازمان حفاظت از محیط زیست
سخن پایانی
اگر سوالی دربارهی درس ۱۲ علوم ششم دبستان با موضوع درس ««جنگل برای کیست؟»» دارید میتوانید در بخش نظرات بپرسید تا تیم معلمان ما در اولین فرصت شما را راهنمایی کنند.
✅ جواب درس یازدهم علوم ششم
✅ جواب درس سیزدهم علوم ششم
📝 سوالات درس دوازدهم علوم ششم
📝 نمونه سوالات پایه ششم ابتدایی
توجه: دانشآموزان عزیز شما میتوانید برای دسترسی آسانتر به مطالب درسی عبارت «سوییتی بلاگ» را درانتهای مطلب مورد نظر خود سرچ(جست و جو) کنید.
نظرات کاربران