جواب درس چهاردهم علوم ششم ابتدایی
در این نوشته جدیدترین گام به گام درس ۱۴ علوم پنجم دبستان با موضوع درس «از گذشته تا آینده» قرار گرفته است که شامل جواب سوالات متن کتاب، گفت و گو، آزمایش کنید، فعالیت و فکر کنید می‌باشد. در ادامه با ما از بخش مطالب درسی پایه ششم ابتدایی همراه باشید.
جواب سوال صفحه ۱۰۲ علوم ششم
ارتباط سریع و آسان
فرض کنید امروز بعد از ظهر، ساعت ۱۸:۳۰ مسابقه‌ی فوتبالی بین تیم ملّی کشورمان و تیم ملّی ژاپن برگزار می‌شود. شما در آن زمان مسافر و در جاده هستید و می‌خواهید به طور زنده(یعنی هم‌زمان بابرگزاری بازی)، آن را تماشا کنید. از چه وسایلی برای این کار می‌توانید استفاده کنید؟
پاسخ: از طریق تلفن همراه یا تبلت با اتصال اینترنت یا تلویزیون قابل حمل.
به نظر شما چگونه این اطلاعات به آسانی و با سرعت زیاد به دست شما می‌رسد؟
پاسخ: این اطلاعات توسط امواج به ما می‌رسد.
ماهواره‌ها در انتقال سریع و ِ آسان اطّلاعاتی مانند صدا و تصویر به ما کمک می‌کنند. برای آشنایی با یکی ازکاربردهای ماهواره، کاوشگری زیر را انجام دهید.
جواب کاوشگری صفحه ۱۰۲ و ۱۰۳ علوم ششم
درباره‌ی اینکه «چگونه به کمک ماهواره‌ها میتوانیم موقعیت خودمان یا دیگران را تعیین کنیم؟» کاوش کنید.
پاسخ کوتاه:
برای تعیین موقعیت خود یا دیگران با استفاده از ماهواره‌ها، سیستم GPS (موقعیت‌یاب جهانی) مورد استفاده قرار می‌گیرد. این سیستم از ۲۴ ماهواره که در ۶ مدار مختلف قرار دارند تشکیل شده است. هر مدار دارای چهار ماهواره است که اطلاعات موقعیت را ارسال می‌کنند. برای محاسبه موقعیت دقیق، دستگاه GPS حداقل باید سیگنال‌های سه ماهواره را دریافت کند و با استفاده از محاسبات هندسی و ریاضی، موقعیت مکانی را تعیین نماید. برای دقت بیشتر، دریافت اطلاعات از چهار ماهواره لازم است.
پاسخ بلند:
برای تعیین موقعیت خود یا دیگران با کمک ماهواره‌ها، از سیستم موقعیت‌یاب جهانی یا GPS
(Global Positioning System) استفاده می‌شود. این سیستم از ماهواره‌ها برای تعیین موقعیت دقیق در سطح زمین بهره می‌برد. نحوه کار این سیستم به‌طور ساده به این شکل است:
- ماهواره‌ها در مدار زمین: ماهواره‌های GPS در مدارهای خاصی در بالای جو زمین قرار دارند و به‌طور مداوم موقعیت خود را به زمین ارسال می‌کنند.
- ارسال سیگنال: هر ماهواره به‌طور مرتب سیگنال‌هایی که شامل موقعیت دقیق ماهواره و زمان ارسال سیگنال است، به زمین می‌فرستد.
- دریافت سیگنال‌ها توسط گیرنده‌ها: گیرنده GPS (که ممکن است در گوشی موبایل، خودرو، ساعت هوشمند یا دستگاه‌های دیگر وجود داشته باشد) این سیگنال‌ها را دریافت می‌کند.
- محاسبه موقعیت: برای محاسبه موقعیت دقیق، گیرنده GPS از اطلاعات چندین ماهواره استفاده می‌کند. به‌طور معمول، برای محاسبه دقیق موقعیت، حداقل سه ماهواره برای تعیین موقعیت دو بعدی (طول و عرض جغرافیایی) و چهار ماهواره برای تعیین موقعیت سه‌بعدی (طول، عرض و ارتفاع) لازم است.
- محاسبه فاصله: گیرنده GPS از زمان رسیدن سیگنال‌ها به دستگاه خود استفاده کرده و فاصله خود از هر ماهواره را محاسبه می‌کند. با استفاده از این فاصله‌ها و موقعیت دقیق ماهواره‌ها، مکان دقیق فرد یا شیء محاسبه می‌شود.
- نمایش موقعیت: در نهایت، موقعیت شما بر روی نقشه به‌طور دقیق نمایش داده می‌شود، که می‌تواند شامل اطلاعاتی مانند آدرس، طول و عرض جغرافیایی، ارتفاع از سطح دریا و سرعت حرکت باشد.
این سیستم به کمک ماهواره‌ها می‌تواند موقعیت دقیق افراد، خودروها، کشتی‌ها و هواپیماها را به‌طور آنلاین و در هر زمان تعیین کند. از GPS در بسیاری از زمینه‌ها مانند ناوبری، مسیریابی، نقشه‌برداری، مدیریت ترافیک و حتی در کشاورزی و برنامه‌ریزی شهری استفاده می‌شود.
این تکنولوژی، به‌ویژه در مواقعی که به نقشه‌های سنتی یا نشانه‌های جغرافیایی قابل مشاهده دسترسی نداریم، بسیار مفید و کاربردی است.
فرض کنید اطلاعات زیر از سه ماهواره‌ی مختلف درباره‌ی محل حضور یک فرد به دست آمده است.
| اطّلاعات دریافتی از ماهواره | ماهواره‌ی اوّل | ماهواره‌ی دوم | ماهواره‌ی سوم |
| فاصله‌ی فرد از تصویر ماهواره روی نقشه | ۳۰۰۰ کیلومتر | ۲۰۰۰ کیلومتر | ۱۵۰۰ کیلومتر |
اکنون برای یافتن محل حضور فرد:
۱- روی نقشه‌ی صفحه‌ی بعد، یک دایره به مرکز ماهواره‌ی اول و به شعاع ۳ سانتی‌متر رسم شده است. (فرض کنید روی نقشه ۱ سانتی‌متر نشان‌دهنده‌ی فاصله‌ی ۱۰۰۰ کیلومتر است.
● با توجه به شکل رسم شده، درباره‌ی محل آن فرد چه می‌توان گفت؟
پاسخ:
محل فرد در نقطه‌ای که از تقاطع هر سه دایره‌ی سبز، آبی و قرمز رنگ تشکیل شده است، می باشد.
۲- به وسیله‌ی پرگار یک دایره‌ی دیگر، به مرکز ماهواره‌ی دوم و به شعاع ۲ سانتی‌متر رسم کنید.
پاسخ: در تصویر زیر با رنگ قرمز رسم شده است.
● حالا درباره‌ی محل آن فرد چه می‌توان گفت؟
پاسخ: می‌توان با اطمینان بیشتری گفت که محل تقاطع این سه دایره، محل آن فرد می‌باشد.
۳- دایره‌ی سوم را نیز به مرکز ماهواره‌ی سوم و به شعاع ۱/۵ سانتی‌متر رسم کنید.
پاسخ: در شکل به رنگ آبی مشخص شده است.
۴- محل برخورد سه دایره را با علامت ضربدر مشخص کنید.
پاسخ: در شکل زیر با ضربدر سیاه مشخص کردم.
● به نظر شما علامت ضربدر نشان‌دهنده‌ی چیست؟
پاسخ: نشان‌دهنده‌ی محل آن فرد است.
جواب جمع آوری اطلاعات صفحه ۱۰۳ علوم ششم
درباره‌ی نقش فناوری‌های ارتباطی در نجات جان انسان‌ها در حوادثی مانند سیل، طوفان و زلزله اطلاعات جمع آوری کنید و آن را به صورت پرده نگار، داده نما یا … به کلاس گزارش دهید.
گزارش اول:
برای تهیه یک پرده نگار یا داده‌نما (اینفوگرافیک) درباره نقش فناوری‌های ارتباطی در نجات جان انسان‌ها در حوادث طبیعی مانند سیل، طوفان و زلزله، ابتدا باید اطلاعات مفید و مرتبط را جمع‌آوری کنیم. این اطلاعات می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
۱. اطلاع‌رسانی سریع و هشدارهای پیشگیرانه
- سیستم‌های هشدار اولیه: سیستم‌های هشدار زودهنگام با استفاده از فناوری‌های ارتباطی مثل پیامک، ایمیل یا اپلیکیشن‌های موبایل می‌توانند مردم را از وقوع سیل، طوفان یا زلزله آگاه کنند.
- شبکه‌های رادیویی و تلویزیونی: رسانه‌ها با پخش سریع اطلاعات از طریق شبکه‌های رادیویی و تلویزیونی می‌توانند مردم را در مورد اقدامات ایمنی و مکان‌های امن راهنمایی کنند.
- شبکه‌های اجتماعی: در دنیای امروز، مردم می‌توانند از طریق شبکه‌های اجتماعی مانند توییتر، تلگرام یا اینستاگرام، اطلاعات سریع و به‌روز در مورد شرایط بحرانی دریافت کنند.
۲. مدیریت عملیات امدادی
- دستگاه‌های GPS و ناوبری: این فناوری‌ها به تیم‌های امداد کمک می‌کنند تا به راحتی به نقاط آسیب‌دیده دسترسی پیدا کنند.
- دوربین‌های هوایی و پهپادها: این فناوری‌ها برای شناسایی وضعیت مناطق آسیب‌دیده و یافتن افراد گمشده در شرایط بحرانی به کار می‌روند.
- ارتباطات ماهواره‌ای: در مناطقی که شبکه‌های موبایلی یا اینترنت کار نمی‌کنند، ارتباطات ماهواره‌ای برای برقراری ارتباط ضروری است.
۳. کمک به هماهنگی و همکاری
- اپلیکیشن‌های کمک‌رسانی: اپلیکیشن‌های اختصاصی مانند “FEMA” یا “Red Cross” به مردم و تیم‌های امداد کمک می‌کنند تا به طور مستقیم به منابع کمک‌رسانی و خدمات درمانی دسترسی داشته باشند.
- پلتفرم‌های جمع‌آوری کمک‌های مردمی: فناوری‌ها می‌توانند مردم را برای کمک به آسیب‌دیدگان از طریق پلتفرم‌های آنلاین ترغیب کنند.
۴. ارتباطات در زمان بحران
- برقراری تماس در شرایط اضطراری: شبکه‌های ارتباطی می‌توانند در شرایط بحرانی به افراد کمک کنند تا با خانواده و دوستان خود تماس بگیرند و اطلاع دهند که در امنیت هستند.
- خدمات آنلاین پزشکی: پزشکان می‌توانند از طریق ویدئوکنفرانس یا مشاوره آنلاین به افراد آسیب‌دیده مشاوره پزشکی بدهند.
روش‌های نمایش داده‌ها:
برای ارائه این اطلاعات به صورت پرده‌نگار یا داده‌نما می‌توانید از موارد زیر استفاده کنید:
- نمودارهای خطی برای نشان دادن روند افزایش یا کاهش استفاده از فناوری‌های ارتباطی در حوادث مختلف.
- آیکون‌ها برای نشان دادن فناوری‌هایی مانند پیامک، شبکه‌های اجتماعی، پهپادها و ماهواره‌ها.
- نقشه‌های تعاملی برای نشان دادن مکان‌های بحران و نحوه امداد رسانی.
- تصاویر از عملیات امدادی با استفاده از فناوری‌های مختلف.
گزارش دوم:
برای گزارش در مورد نقش فناوری‌های ارتباطی در نجات جان انسان‌ها در حوادث طبیعی مانند سیل، طوفان و زلزله آورده شده است. این بار بیشتر روی تاثیرات و امکانات فناوری‌های ارتباطی تمرکز خواهیم کرد:
۱. پیش‌بینی و هشدار قبل از حادثه
- سیستم‌های پیش‌بینی مبتنی بر داده‌های بزرگ (Big Data): این فناوری‌ها با تحلیل داده‌های مختلف، به پیش‌بینی وقوع حوادث طبیعی کمک می‌کنند. مانند پیش‌بینی وقوع طوفان‌ها یا سیلاب‌ها.
- هشدارهای صوتی و تصویری: ارسال پیام‌های هشدار سریع از طریق سیستم‌های پخش عمومی یا گوشی‌های موبایل برای آگاه‌سازی مردم.
- پیامک و اعلان‌ها: ارسال پیامک‌ها یا اعلان‌های فوری به مردم برای آگاهی از شرایط اضطراری و اقدامات لازم.
۲. مدیریت بحران و امدادرسانی
- شبکه‌های ارتباطی بی‌سیم (Wireless Networks): در زمان‌های بحران، شبکه‌های بی‌سیم می‌توانند اطلاعات سریع و دقیق به تیم‌های امداد رسانی ارسال کنند.
- دستگاه‌های موبایل و اپلیکیشن‌های اضطراری: مردم می‌توانند از اپلیکیشن‌های امدادی برای اعلام وضعیت خود، درخواست کمک، یا اطلاع‌رسانی از مکان دقیق آسیب‌دیدگان استفاده کنند.
- پهپادها برای شناسایی مناطق آسیب‌دیده: پهپادها به‌ویژه در مناطقی که دسترسی به آنها سخت است، می‌توانند از بالا مناطق آسیب‌دیده را شناسایی و تصاویر آن را به تیم‌های امدادی ارسال کنند.
- سیستم‌های ماهواره‌ای: در شرایطی که ارتباطات زمینی قطع می‌شود، سیستم‌های ارتباطی ماهواره‌ای می‌توانند برای ارسال و دریافت اطلاعات ضروری به‌ویژه در مناطق دورافتاده استفاده شوند.
۳. کمک به بازسازی و ارتباطات پس از بحران
- ارتباطات مجازی برای تسهیل فرآیندهای بازسازی: در زمان بحران، استفاده از فناوری‌های ارتباطی می‌تواند فرآیند بازسازی را تسهیل کند. به‌طور مثال، از طریق ویدئوکنفرانس‌ها یا سیستم‌های ارتباطی آنلاین می‌توان به صورت مجازی با مسئولین و تیم‌های امدادی ارتباط برقرار کرد.
- پلتفرم‌های کمک‌های آنلاین: سایت‌ها و اپلیکیشن‌های جمع‌آوری کمک‌های مردمی به کمک فناوری‌های ارتباطی به افراد کمک می‌کنند تا سریع‌تر به منابع مالی و مواد امدادی دسترسی پیدا کنند.
- اطلاع‌رسانی از طریق رسانه‌های اجتماعی: رسانه‌های اجتماعی به افراد و سازمان‌ها این امکان را می‌دهند که اخبار و اطلاعات مربوط به شرایط بحرانی را با دیگران به اشتراک بگذارند و در مواقع اضطراری به هم کمک کنند.
۴. تسهیل ارتباطات در مناطق دورافتاده و آسیب‌دیده
- کیت‌های ارتباطی اضطراری: این کیت‌ها شامل تجهیزات ارتباطی مانند ماهواره‌ها و بی‌سیم‌های پرتابل هستند که می‌توانند به افراد کمک کنند تا پس از وقوع یک حادثه در مکان‌های دورافتاده، ارتباطات خود را حفظ کنند.
- نرم‌افزارهای پیام‌رسان برای نجات: این نرم‌افزارها می‌توانند به تیم‌های امدادی این امکان را بدهند که به سرعت و به راحتی از طریق پیام‌رسان‌ها و شبکه‌های اینترنتی در جریان آخرین وضعیت‌ها قرار گیرند.
روش‌های نمایش داده‌ها:
- اینفوگرافیک (Data Visualization): استفاده از نمودارها و آیکون‌های ساده برای نشان دادن نقش فناوری‌های ارتباطی در زمان بحران.
- خط‌زمان (Timeline): نمایش گام به گام روند استفاده از فناوری‌ها در هر مرحله از یک حادثه (پیش از وقوع، حین وقوع و پس از وقوع).
- نقشه‌های تعاملی: با نشان دادن نحوه رسیدن کمک‌ها به مناطق مختلف، استفاده از نقشه‌های تعاملی می‌تواند بسیار موثر باشد.
جواب گفت و گو صفحه ۱۰۵ علوم ششم
درباره‌ی ویژگی‌ها، کاربرد ها و تغییرات وسایل ارتباطی و علت تغییر آنها در طول زمان گفت و گو و جدول زیر را کامل کنید.
پاسخ:
| ویژگی / نام فناوری | آتش | چاپار | تلگراف | تلفن | تلویزیون | اینترنت | گوشی هوشمند |
| مزیت | در دسترس بودن | ارسال به مسافت‌های دور | سرعت بیشتر | ارتباط صوتی دوطرفه | تصویری بودن | پر از منابع اطلاعاتی | قابل حمل |
| محدودیت | انتقال اطلاعات کوتاه | سرعت کم | زبان دشوار | نیاز به سیم‌کشی | ارتباط یک طرفه | نیاز به تجهیزات و زیرساخت | هزینه بالا |
جواب فکر کنید صفحه ۱۰۵ علوم ششم
به نظر شما در ۲۰ سال آینده، انسان‌ها از چه وسایل ارتباطی‌ای استفاده خواهند کرد؟ ایده‌های خود را درباره‌ی وسایل ارتباطی از جمله تلفن‌ها در آینده بیان یا رسم کنید. دو نمونه از ایده‌های دانش‌آموزان به شرح زیر است:
● تلفن‌هایی که با آنها می‌توان تمام ابزارهای الکترونیکی در منزل را کنترل کرد.
● تلفن‌هایی که می‌توان با چشم به آنها فرمان داد.
پاسخ:
● دستبندهای هوشمندی که با تغییر رنگ، احساسات فرد را نشان می‌دهند و امکان برقراری ارتباط غیرکلامی را فراهم می‌کنند.
● دستگاهی که بتواند خاطرات را ضبط و پخش کند تا افراد بتوانند لحظات مهم زندگی خود را با دیگران به اشتراک بگذارند.
● ربات‌های کوچک همراه که به صورت شخصی‌سازی شده، پیام‌ها و تماس‌ها را مدیریت کنند و در کنار شما باشند.
● لباسی هوشمند که با تغییر رنگ یا پخش صدا، پیام‌های خاصی را به اطرافیان منتقل کند.
● لنزهای تماسی دیجیتالی که بتوانند پیام‌ها، نقشه‌ها و اطلاعات را مستقیماً روی دید کاربر نمایش دهند.
جواب گفت و گو صفحه ۱۰۶ علوم ششم
پژوهش‌ها نشان می‌دهند که استفاده ی نادرست از ابزارهای دیجیتال مانند گوشی همراه و رایانه سبب ایجاد برخی مشکلات و بیماری‌ها در دانش‌آموزان شده است. نمودار زیر درصد تعداد دانش آموزانی را که به برخی از بیماری‌ها یا مشکلات مبتلا شده‌اند، نشان می‌دهد.
با توجه به نمودار:
الف) چند درصد دانش‌آموزان به چاقی مبتلا هستند؟
پاسخ: ۱۵ درصد
ب) دانش‌آموزان با کدام مشکل یا بیماری بیشتر درگیر هستند؟
پاسخ: بیماری گردن درد با ۴۰ درصد
پ) درباره‌ی عامل ایجاد هر یک از مشکلات یا بیماری‌ها گفت و گو کنید.
پاسخ:
استفاده طولانی‌مدت و بیش‌ازحد از موبایل و صفحه‌نمایش‌ها می‌تواند مشکلاتی مانند خشکی چشم را به وجود بیاورد. نور آبی صفحه‌نمایش و استفاده نادرست از گوشی نیز ممکن است باعث ایجاد سردرد در دانش‌آموزان شود. اگر زمان استفاده از ابزارهای دیجیتال را به‌درستی مدیریت نکنیم، احتمال دارد خوابمان مختل شود و تمرکزمان کاهش پیدا کند. همچنین، استفاده مداوم از گوشی‌ها می‌تواند به مشکلاتی مانند گردن درد و کمر درد منجر شود. از طرفی، بی‌تحرکی ناشی از استفاده زیاد از این وسایل ممکن است چاقی و مشکلات مرتبط با آن را به همراه داشته باشد.
به صورت خلاصه داریم:
۱- چاقی: نداشتن فعالیت بدنی کافی
۲- کمردرد و گردن درد: قرار نگرفتن صحیح بدن و ستون فقرات هنگام استفاده از ابزارهای دیجیتال
۳- کاهش تمرکز: استفاده بیش‌ازحد و مداوم از این وسایل
۴- اختلال در خواب: بیدار ماندن تا دیر وقت یا حتی تا صبح برای استفاده از این ابزارها
۵- سردرد: خیره شدن طولانی به صفحه‌نمایش
۶- خشکی چشم: نگاه کردن مداوم و بی‌وقفه به صفحات نمایش
ت) چه راه‌حلی برای پیشگیری از هر یک از مشکلات یا بیماری‌ها پیشنهاد می‌کنید.
پاسخ:
- محدود کردن زمان استفاده از وسایل دیجیتال و پرهیز از استفاده طولانی‌مدت
- رعایت حالت صحیح نشستن و تنظیم زاویه مناسب سر و گردن هنگام استفاده
- انجام حرکات کششی و ورزش در فواصل زمانی منظم
- برنامه‌ریزی دقیق و مدیریت زمان برای استفاده بهینه از ابزارهای دیجیتال
- انجام ورزش روزانه برای حفظ سلامت بدن
- انجام حرکات کششی در فواصل استفاده از وسایل دیجیتال
- استفاده صحیح و به‌جا از این وسایل برای جلوگیری از مشکلات جسمی و ذهنی
- زمان‌بندی مناسب برای استفاده از این ابزارها و خوابیدن زودتر در شب
- پرهیز از خیره شدن طولانی به صفحه‌نمایش و استراحت دادن منظم به چشم‌ها
- ورزش دادن چشم‌ها و نگاه نکردن مداوم به صفحات نمایش برای پیشگیری از خشکی و خستگی چشم‌ها
سخن پایانی
اگر سوالی درباره‌ی درس ۱۴ علوم ششم دبستان با موضوع درس ««از گذشته تا آینده»» دارید می‌توانید در بخش نظرات بپرسید تا تیم معلمان ما در اولین فرصت شما را راهنمایی کنند.
✅ جواب درس سیزدهم علوم ششم
📝 سوالات درس چهاردهم علوم ششم
📝 نمونه سوالات پایه ششم ابتدایی
توجه: دانش‌آموزان عزیز شما می‌توانید برای دسترسی آسان‌تر به مطالب درسی عبارت «سوییتی بلاگ» را در انتهای مطلب مورد نظر خود سرچ(جست و جو) کنید.
نظرات کاربران