جواب درس نهم فارسی ششم ابتدایی

در این نوشته جدیدترین گام به گام درس ۹ فارسی ششم دبستان با موضوع درس«رنج هایی کشیده ام که مپرس» قرار گرفته‌است که شامل جواب درک مطلب، خوانش و فهم ، معنی، متضاد، هم خانواده کلمات و کلمات املایی به همراه معنی شعر باران می‌باشد. در ادامه با ما از بخش پاسخ سوالات فارسی ششم ابتدایی همراه باشید.

جواب درک مطلب صفحه ۷۱ فارسی ششم

۱- ارزش و عظمت لغتنامه‌ی دهخدا را با چه کتابی برابر نهاده‌اند؟ چرا؟

پاسخ: با شاهنامه‌‌ی فردوسی؛ چون هر دو اثر (لغتنامه‌ی دهخدا و شاهنامه‌ی فردوسی) لغات ارزشمند فارسی را در خود حفظ و ذخیره کرده‌اند.

۲- در لغتنامه‌ی دهخدا در جلوی هر کلمه، چه اطلاعاتی آمده است؟

پاسخ: معنای آن، موارد کاربرد، طرز تلفظ صحیح، اشعاری در رابطه با آن و بسیاری اطلاعات دیگر درباره لغت قرار گرفته است.

۳- دیدگاه نویسنده نسبت به دهخدا چیست؟ عبارتی از متن بیان کنید که این نظر را نشان دهد.

پاسخ: دهخدا کار بسیار بزرگی برای زبان فارسی کرده است؛ (چنین کار بزرگ و عظیمی را برای زبان فارسی به غیر از دهخدا، تنها فردوسی انجام داده بود)

۴- فکر می‌کنید مصرع های «درد عشقی کشیدهام که مپرس» و «رنج‌هایی کشیده‌ام که مپرس» به ترتیب به کدام دغدغه‌ی دهخدا و کارهای او اشاره دارد؟

پاسخ: به ترتیب درد و سختی که از عشق کشیده و سختی‌‌های زیادی که تحمل کرده است.

۵- چرا دهخدا پایبند نام نبود؟

پاسخ: چون دهخدا نام را جاودانی و همیشگی نمی‌دانست.

جواب خوانش و فهم صفحه ۷۳ فارسی ششم

۱- آخرین دو بیتی به چه مفهومی اشاره دارد؟

پاسخ: ظهور حضرت مهدی (عج)

۲- در اولین دو بیتی «بی» به چه معناست؟

پاسخ: به معنای «هست».

۳- در کدام قسمت از خوانش مصراع «باران اجابت تو را می‌طلبم» مکث وجود دارد؟ چرا؟

پاسخ: بعد از « را » باید مکث کرد. برای حفظ آهنگ و موسیقی شعر و فهم درست معنی بیت.

معنی شعر درس رنج هایی کشیده ام که نپرس فارسی ششم

درد عشقی کشیده‌ام که مپرس زهر هجری چشیده‌ام که مپرس
معنی: درد و سختی که از عشق و تلخی که از جدایی کشیده‌ام قابل بیان نیست

آرایه‌های ادبی: تشبیه: زهر هجر (هجر مانند زهر است)

گشته‌ام در جهان و آخر کار دلبری برگزیده‌ام که مپرس
معنی: تمام دنیا را جست و جو کرده‌‌ام و سرانجام معشوقی انتخاب کرده‌ام که قابل توصیف نیست

بی تو در کلبه گدایی خویش رنج‌هایی کشیده‌ام که مپرس
معنی: بدون تو در گوشه خلوت خودم رنج‌هایی را تحمل کرده‌ام که قابل توصیف نیست

آرایه‌های ادبی: تشبیه: کلبه‌ گدایی (گدایی به کلبه حقیر و پست تشبیه شده است)

همچو حافظ، غریب در ره عشق به مقامی رسیده ام که مپرس
معنی:مانند حافظ غریبانه در راه عشق به مقام و جایگاهی رسیده‌ام که قابل توصیف نیست

آرایه‌های ادبی: تشبیه (رسیدن به مقام عرفانی مثل حافظ)

معنی شعر باران صفحه ۷۲ فارسی ششم

خوشا آنان که الله یارشان بی/ به حمد و قل هوالله کارشان بی
معنی: خوش به حال کسانی که خداوند یار و پشتیبان آن‌ها است و همیشه در حل ستایش خداوند هستند.

آرایه‌های ادبی: این بیت سه جمله است / آرایه تلمیح به سوره توحید قرآن کریم / بی و بی : ردیف /
یارشان و کارشان: قافیه / خوشا: شبه جمله / مراعات نظیر: الله ،حمد، قل هوالله

خوشا آنان که دائم در نمازند / بهشت جاودان بازارشان بی
معنی: خوش به حال کسانی که همیشه در حال نماز خواندن هستند و بهشت جایگاه آن‌ها است.

آرایه‌های ادبی: این بیت سه جمله است / بی: ردیف / یارشان و بازارشان: قافیه

خداوندا به فریاد دلم رس / کس بی کس تویی،‌ من مانده بی کس
معنی: خداوندا به داد دل دردمند من برس که تو تنها کسی هستی که به داد بی کسان می‌رسی و من هم تنها مانده‌ام.

آرایه‌های ادبی: این بیت چهار جمله است / خداوندا: منادا / رس و بی کس: قافیه /
کنایه: به فریاد رسیدن کنایه از کمک کردن / واژه آرایی: تکرار واژه کس

همه گویند طاهر کس نداره / خدا یار منه چه حاجت کس
معنی: همه می‌گویند که بابا طاهر تنها است، ولی خدا یار و یاور من است و من نیازی به شخص دیگری ندارم.

آرایه‌های ادبی: این بیت دو جمله است / رس و کس: قافیه

ای نام تو روییده به گلدان لبم / در مرحمت تو غوطه‌ور، روز و شبم
معنی: خدایا همیشه در حال راز و نیاز با تو هستم و در تمام طول شبانه روز در دریای محبت تو شناور هستم.

آرایه‌های ادبی: این بیت سه جمله است / تشبیه لب به گلدان / تشبیه طلب به خاک / تشبیه لطف و رحمت خدا به دریای پهناور / تشبیه دعا به بذر / لبم و تبسم: قافیه / روز و شب: متضاد

در خاک طلب، بذر دعا کاشته‌ام / باران اجابت تو را می‌طلبم
معنی:من دعا می‌کنم و از تو درخواست می‌کنم تا نیاز من را برآورده کنی و منتظر می‌مانم تا خواسته‌های من را بپذیری.

آرایه‌های ادبی: این بیت دو جمله است / لبم و می‌طلبم: قافیه / مراعات نظیر: خاک ،بذر، کاشتن ، باران /
تشبیه: بذر دعا (دعا را به بذر تشبیه کرده)، باران اجابت، خاک طلب

اگر آن سبز قامت، رو نماید / در باغ خدا را می‌گشاید
معنی: اگر آن کسی که قامت سبزی دارد (امام زمان) به سوی ما بیاید، در باغ خداوند (بهشت) را به روی ما باز می‌کند.

آرایه‌های ادبی: این بیت دو جمله است / نماید و می‌گشاید: قافیه

تنم را فرش کردم تا بتازد / دلم را نذر کردم تا بیاید
معنی: خودم را آماده کرده‌ام تا امام زودتر ظهور کند برای این کار سعی کردم دلم را پاک کنم.

آرایه‌های ادبی: این بیت چهار جمله است / نماید و بیاید: قافیه / تشبیه تن به فرش /
فرش کردن تن و نذر کردن دل کنایه از آماده و مهیا شدن است.

نکته: قالب شعرهای اول و دوم و بیت آخر دوبیتی و شعر سوم رباعی است.

تعریف رباعی: رباعی به شعری گفته می‌شود که از چهار مصراع تشکیل شده است.

تعریف دوبیتی: به شعری که دارای دوبیت باشد نیز دوبیتی می‌گویند.

نکته: هر دوی این شعرها از لحاظ ظاهری به هم شبیه هستند، یعنی از نظر قرار گیری قافیه تفاوتی با هم ندارند.

تفاوت رباعی و دوبیتی: فرق رباعی و دوبیتی در وزن و مضمون این دو قالب کوتاه شهر نهفته است.

تاریخ ادبی شعر باران فارسی ششم

باباطاهر یا باباطاهر عریان: عارف شاعر ایرانی و دوبیتی سرای اواخر سده چهارم و اواسط سده پنجم هجری ایران و در دوران طغرل بیک سلجوقی بوده است. بابا لقبی بوده که به پیروان وارسته می‌داده‌اند و عریان به دلیل بیان کردن مسائل به صورت بی‌پرده و عریان بوده است.

سید حسن حسینی (زاده ۱ فروردین ۱۳۳۵ تهران – درگذشته ۹ فروردین ۱۳۸۳) شاعر، مترجم، نویسنده و پژوهشگر معاصر ایرانی بود. برخی به او لقب “سیدالشعرای شعر انقلاب” داده اند.

مصطفی علی پور در سال ۱۳۴۰ در شهر تنکابن به دنیا آمد. جایزه شعر شهادت برای مجموعه شعر “از گلوی کوچک رود از جمله افتخارات اوست.

معنی کلمات شعر باران صفحه ۷۲ فارسی ششم

خوشا: خوش به حال
بی: است، هست
دائم: همیشگی
جاودان: همیشگی
غوطه‌ور: شناور

کس: یار، یاور
حاجت: نیاز، احتیاج
مرحمت: لطف، محبت
اجابت: برآورده شدن
رس: برس

غوطه ور: شناور
طلب: خواستن، خواست
اجابت: قبول، پذیرفتن
بتازد: در اینجا به معنی به سرعت برود
نذر: شرط و پیمان

کلمات مخالف و متضاد شعر باران صفحه ۷۲ فارسی ششم

روز ≠ شب
خوشا ≠ ناخوشا
یار ≠ دشمن
بهشت ≠ جهنم
دائم ≠ موقت
خداوند ≠ بنده
فریاد ≠ سکوت
دل ≠ بی‌دل
طلب ≠ بی‌نیازی
دعا ≠ نفرین
سبز ≠ خشک
باغ ≠ بیابان
تن ≠ روح

کلمات هم خانواده شعر باران صفحه ۷۲ فارسی ششم

الله: الهی، الاهیات
یار: یاری، یاریگر
کار: کاری، کارگر
دائم: دوام، دائمی
نماز: نمازی، نمازگزار
بهشت: بهشتی، بهشتیان
خداوند: خدایی، خداباور
فریاد: فریادرس، فریادرسی
دل: دلدار، دل‌سوخته
نام: نامی، نامدار
گلدان: گل، گلزار
لب: لبخند، لبریز
خاک: خاکی، خاکستر
دعا: دعاکننده، دعایی
طلب: طلبکار، طلبیدن
سبز: سبزینه، سبزوار
باغ: باغچه، باغبان
تن: تنی، تن‌پوش
دل: دلدار، دل‌سوخته
نذر: نذری، نذاردن

معنی کلمات درس نهم فارسی ششم

لغت نامه: واژه نامه، فرهنگ لغت
خنجر: شمشیر کوتاه نوک تیز، دشنه
آیات: جمع آیه، نشانه‌ها
دار و ندار: دارایی، مال و ثروت
تعلیم: یاد دادن
فراگرفتن: یاد گرفتن
معلومات: اطلاعات، سواد
مفصل: کامل
شهرت: معروفیت، معروف گردیدن
باور: عقیده، اعتقاد
عظیم: بزرگ
مراجعه کنندگان: کسانی که برای یافتن چیزی یا جایی برمی گردند، بازگشتن
تالیف: نوشتن کتاب
طرز: شیوه، روش
تلفظ: بر زبان آوردن کلمه، سخن گفتن
دایره المعارف: کتابی است که تمام لغات و اصطلاحات علمی و ادبی یک زبان در آن ثبت شده است.
متون: جمع متن، نوشته ها
معتبر: با اعتبار، ارزشمند
غفلت: بی‌خبری، نادانی
درگذشت: فوت کرد، مرد
به تدریج: کم کم
نَقل: بیان
تاخیر: عقب انداختن
رحلت: درگذشت، وفات، از این دنیا رفتن
هجر: جدایی، دوری
غریب: نا آشنا، بیگانه
رحمه الله علیها: رحمت خداوند بر آن ها باد
معاصر: در حال حاضر
متمدن: شهرنشین
معتبر: با اعتبار، ارزشمند
واداشت: مجبور کرد
جاودان: همیشگی
پایبند: گرفتار، وابسته
تمدن: زندگی شهرنشینی
علامه: دانشمند
حجره: غرفه، اتا
هجری شمسی: تاریخ خورشیدی

کلمات مخالف و متضاد درس نهم فارسی ششم

دارا ≠ ندار
غافل ≠ آگاه
سبک ≠ سنگین
فروخت ≠ خرید
صحیح ≠ غلط
غفلت ≠ دقت
عظیم ≠ کوچک
بیماری ≠ تندرستی
برمی‌خاستم ≠ می‌نشستم
مظلوم ≠ ظالم
مشرق ≠ مغرب
جاودانی ≠ فانی

کلمات هم خانواده درس نهم فارسی ششم

تکمیل: کامل، کمال، مکمل
فصل: مفصّل، فصول، فاصله
شهرت: مشهور، مشاهیر، شهره
تعداد: عدد، تعدد، متعدد، اعداد
مراجعه: راجع، رجوع، مرتجع
اشخاص: شخص، شاخص، متشخّص
اطلاعات: مطّلع، اطلاع، اطلاعیه، مطالعه
علّامه: علوم، معلّم، علم
شعر: شاعر، شعور، مشاعره، اشعار
معتبر: اعتبار، اعتبارات
حافظه: حفظ، محفوظ، حفاظ، محافظت
رحلت: ارتحال، راحله، راحیل
تعطیل: معطّل، تعطیلات
مشرق: شرق، اشراق
لحظه: لحظات، لحاظ
نذر: نذری، نذورات
هجر: هجران، مهاجر، هجرت
غریب: غرب، غریبانه، غروب، مغرب
جاودان: جاوید، جاودانه
طاهر: مطهر، تطهیر، طاهره
تألیف: مؤلف، تألیفات
طلب: طالب، طلاب، مطلوب، مطالب

کلمات املایی درس نهم فارسی ششم

علی اکبر – دهخدا – معرّفی – خان بابا خان – نیزه – خنجر – آیات – عهده – علوم قدیم – معلّمین – شیخ غلامحسین بروجردی – شیخ هادی نجم آبادی – تعلیم –معلومات – تکمیل – لغتنامه – مفصّل ترین – لغت – تألیف – لغتنامه- اساسی ترین – شهرت – به خاطر – عظیمی – غیر – مراجعه – اهمیّت – تقریباً – علمی – اشخاص – حتّی – طرز – تلفّظ – صحیح – اشعار – اطّلاعات – در واقع – دایره المعارف – مطالعه- جمع آوری – مشغول – آن طور – متون – معتبر – نثر – خطّی – جغرافیا – طب – تحقیق – یادداشت برداری – غفلت – علّامه – پراکنده‌اش – غیر – حافظه – نقل – تأخیر – رحلت – رحمه الله علیها – شغل – تعطیل – بر می خاستم – چراغ – مظلومیت – مقابل ظالمین – مغرب – معاصر – غروب – زحمت – مطالعه –صمیمی – محمّد معین – سیّد جعفر شهیدی – لحظاتی – لحظه – سستی – ضعف – حال عادی – هنگام- دیوان حافظ – زهر هجری – برگزیده ام – غریب – مقامی – بیهوش – آرامگاه – ابن بابویه

سخن پایانی

اگر سوالی درباره جواب درس ۹ فارسی پایه‌ ششم ابتدایی با موضوع درس««رنج هایی کشیده ام که مپرس»» دارید آن را از قسمت نظرات بپرسید. تیم معلمان ما در اولین فرصت شما را راهنمایی می‌کنند.

✅ جواب درس هشتم فارسی ششم
✅ جواب درس دهم فارسی ششم
📝 نمونه سوالات پایه ششم ابتدایی

توجه: دانش‌آموزان عزیز شما می‌توانید برای دسترسی آسان‌تر به مطالب درسی عبارت «سوییتی بلاگ» را درانتهای مطلب مورد نظر خود سرچ(جست و جو) کنید.