سوالات درس چهاردهم علوم نهم «جانوران مهره دار»
در این نوشته جدیدترین سوالات با جواب درس ۱۴ علوم نهم متوسطهی اول با موضوع درس «جانوران مهره دار» قرار گرفته است که شامل سولات پاسخ کوتاه، تشریحی و جای خالی میباشد. در ادامه با ما از بخش سوالات درس به درس علوم نهم همراه باشید.
سوالات فصل ۱۴ علوم نهم
۱- مهره داران را به چند گروه تقسیم میکنند؟
پاسخ:
۱) ماهیها
۲) دوزیستان
۳) خزندگان
۴) پرندگان
۵) پستانداران
۲- پستانداران جفتدار را بر چه اساس و به چه گروههایی گروهبندی میکنند؟
پاسخ: بر اساس رژیم غذایی در سه گروه گیاه خوار، گوشت خوار و همه چیز خوار، قرار میگیرند.
۳- انواع باله در ماهیها را بنویسید؟
پاسخ:
✔ باله پشتی
✔ باله شکمی
✔ باله سینهای
✔ باله دمی
✔ باله مخرجی
۴- جفت را تعریف کنید؟
پاسخ: جفت اندامی در رحم است که مواد غذایی و اکسیژن را از خون مادر میگیرد و به رگهای بنده ناف جنین میدهد.
۵- چرا به جانورانی نظیر قورباغه و سمندر دو زیست میگویند؟
پاسخ: زیرا این جانور بخشی از عمر خود را در آب و بخشی را در خشکی زندگی میکند.
۶- چهار مورد از خصوصیات پرندگان را نام ببرید؟
پاسخ:
✔ بدنی پوشیده از پر دارند.
✔ تخم میگذارند و معمولا از تخمها مراقبت میکنند.
✔ دستگاه تنفسی کاملی دارند.
✔ مثانه ندارند.
۷- تنفس پوستی را تعریف کنید؟
پاسخ: در تنفسی که در آن جانداران به کمک پوست نازک و مرطوب خود مقداری اکسیژن و کربن دی اکسید را با هوا مبادله کند، تنفس پوستی میگویند.
۸- کیسههای هوادار پرندگان را تعریف کنید؟
پاسخ: پرندگان علاوه بر شش کیسههای در کنار ششهای خود دارند که سبب کارایی بیشتر ششها در جذب اکسیژن میشود این کیسهها، کیسههای هوادار نامیده میشوند.
۹- سه خصوصیت برای خزندگان بنویسید؟
پاسخ:
✔ با شش تنفس میکنند.
✔ تخم گذارند.
✔ بدن آنها پولک یا صفحههای سخت استخوانی دارد.
۱۰- تفاوت مارهای سمی و غیرسمی چیست؟
پاسخ:
✔ مارهای سمی سری مثلثی شکل دارند و گردنی مشخص دارند ولی مارهای غیر سمی معمولاً سری گرد و گردنی نامشخص دارند.
✔ دم مارهای سمی کوتاه است ولی مارهای غیر سمی دم بلندتری دارند.
۱۱- چرا به مار مارمولک و لاک پشت خزنده میگویند؟
پاسخ: زیرا این جانوران دست و پای کوتاه دارند یا اصلاً ندارند به همین دلیل در هنگام حرکت بخشهایی از بدن به ویژه شکم روی زمین کشیده میشود.
۱۲- دو فایده مار را بنویسید؟
پاسخ:
✔ با تغذیه حشرات و موش در کنترل جمعیت آنها موثرند.
✔ از سم مارها در تهیه دارو استفاده میشود.
۱۳- چه ویژگیهایی در پرندگان جهت پرواز کردن پدید آمده است؟
پاسخ:
✔ استخوانهای توخالی و محکمی دارند.
✔ بدن دوکی شکل دارند.
✔ مثانه ندارند.
✔ دستگاه تنفسی کاملی دارند.
۱۴- کدام ویژگی خزندگان را برای زندگی در خشکی سازگار کرده است؟
پاسخ: پوشش روی بدن که از پولکهای سخت و با صفحات استخوانی پوشیده شده است.
۱۵- کدام نوع از پرها استحکام بیشتری دارند؟ چرا؟
پاسخ: شاه پرها، زیرا نقش مهمی در پرواز برای صعود و سقوط دارند و پرهای بلندی محسوب میشوند.
۱۶- سه تفاوت اصلی قورباغه و نوزاد قورباغه را بیان کنید؟
پاسخ: قورباغه بالغ گوشتخوار است و با شش نفس میکند و دم ندارد در حالی که نوزاد قورباغه گیاهخوار است و با آبشش تنفس میکند و دم بزرگی دارد.
۱۷- مراحل رشد جنین در کیسه داران را به اختصار بنویسید؟
پاسخ: ابتدا جنین رشد خود را در رحم مادر شروع میکند. در آن از مواد مغذی همراه تخم اولیه (زرده) تغذیه میکند؛ بعد از چند هفته نوزاد نارس متولد شده و خود را به درون کیسه مادر میرساند و از غدد شیری تغذیه میکند تا مراحل رشد و نمو کامل شود.
۱۸- چهار تفاوت ماهیهای استخوانی و غضروفی در کدام اندامهای ماهی دیده میشود؟
پاسخ:
۱) دهان
۲) دم
۳) سرپوش آبشش
۴) جنس اسکلت
۱۹- پستانداران بر اساس رژیم غذایی به چند دسته تقسیم میشوند؟ برای هر کدام مثالی بزنید؟
پاسخ: سه دسته:
۱) گیاهخواران مانند: گوسفند
۲) گوشتخواران مانند: پلنگ
۳) همه چیز خوارها مانند: انسان
۲۰- چهار خصوصیت برای ماهیها بنویسید؟
پاسخ:
۱) آبشش دارند.
۲) بدنشان از پولکهای لغزنده پوشیده شده است.
۳) تخم گذارند.
۴) بیشتر آنها دوکی شکل هستند.
۲۱- اهمیت خرس و گراز را باهم مقایسه کنید.
پاسخ:
اهمیت خرس: با اینکه همه چیز خوارند اکثرا از دانه و میوهها گیاهان استفاده میکنند پس از خوردن این دانهها که در بدن خرس جذب نمیشود به همراه مدفوع که خود نوعی کود محسوب میشود روی خاک ریخته و با رسیدن رطوبت رویش پیدا کرده و سریع رشد میکنند.
اهمیت گراز: از ریشه درختان تغذیه میکند. در حین خوردن غذاهای گیاهی خاک را شخم میزنند و باعث زیر و رو شدن خاک و پاشیده شدن آن روی دانه گیاه میشود به همین دلیل به آنها تراکتور طبیعت میگویند.
۲۲- مهره داران در بخش از اسکلت داخلی خود ستون مهره دارند که بخشهای دیگر اسکلت به آن متصل است.
۲۳- وجود اسکلت داخلی در مهره داران باعث تفاوت این جانور از نظر اندازه و قدرت با بقیه جانوران شده است.
۲۴- ماهیها دوکی شکل هستند یعنی سر و دوم آنها کشیده و میانه بدنشان پهن است.
۲۵- ماهیها به دلیل داشتن آبشش و باله برای زندگی در آب سازگار شدهاند.
۲۶-ماهیها به دو دسته ماهیهای غضروفی و استخوانی تقسیم میشوند.
۲۷- در ماهیهای غضروفی دهان در سطح شکمی بدن قرار دارند درحالی که در ماهیهای استخوانی در جلو قرار دارند.
۲۸- کوسهها دم نامتقارن داشته و سرپوش آبششی ندارند.
۲۹- خزندگان تخمگذارند ولی روی تخمهایشان نمیخوابند بلکه معمولاً آنها را در خاک مدفون میکنند.
۳۰- قورباغه و وزغ در گروه دوزیستان بی دم و سمندرها در گروه دوزیستان دم دار قرار میگیرند.
۳۱- شکل بدن قورباغه کشیده و دراز و وزغ پهن است.
۳۲- تنوع خزندگان امروزی نسبت به خزندگان قدیمی کمتر است.
۳۳- لاک پشتهای دریایی در گروه خزندگان در بین مهره داران طبقهبندی میشوند.
۳۴- در پرندگان اندام حرکتی جلوی تبدیل به بال شده است.
۳۵- پرهای پرندگان بر اساس شکل و نقش به سه گروه کرک پر، پوش پر و شاه پر تقسیم میشوند.
۳۶- پرندگان بر اساس شکل منقار و شکل پاها در سه گروه طبقه بندی میشوند.
۳۷- شکل منقار نشان میدهد پرنده چه میخورد و شکل پاها نشان دهنده محل زندگی پرنده است.
۳۸- خفاش پستانداری است که پرواز میکند.
۳۹- بر اساس نوع پرورش جنین و نوزاد پستانداران به سه گروه تخمگذار، کیسهدار و جفتدار تقسیم میشوند.
۴۰- پلاتیپوس نوعی پستاندار تخم گذار است.
۴۱- پستانداری که خون و مواد غذایی را از بند ناف مادری میگیرد پستاندار جفتدار نامیده میشود.
۴۲- پستانداران نظیر سنجاب با پنهان کردن دانهها و میوههای جنگلی در زیر زمین باعث روییدن آنها در فصل بهار میشوند.
۴۳- کدام جانور میتواند محیط را از لاشهها پاکسازی و نظافت کند؟
پاسخ: کفتار
۴۴- صحیح ✔ یا غلط ❌ بودن جملات زیر را مشخص کنید.
کوسه ماهیها و ماهی خاویار هر دو جزء ماهیهای غضروفی هستند.
پاسخ: این جمله صحیح ✔ است.
جفت قسمتی از بدن نوزاد است که به تبادل غذا و اکسیژن با بدن مادر میپردازد.
پاسخ: غلط ❌ است، جفت اندامی است که جزء رحم مادر است.
سوسمارها و مارها در کنترل جمعیت حشرات دخالت دارند.
پاسخ: این جمله صحیح ✔ است.
ماهیهای استخوانی سرپوش آبششی ندارند.
پاسخ: غلط ❌ است، ماهیهای استخوانی سر پوش آبششی دارند. ولی ماهیهای غضروفی مانند کوسه ماهی این خصوصیت را دارند. (نداشتن سرپوش آبششی) در حالی که قزل آلا یک ماهی استخوانی است.
۴۵- کوسهها دم نامتقارن داشته و سرپوش آبششی ندارند.
۴۶- سمندر به کدام گروه از جانوران زیر تعلق دارد؟
الف) پرندگان 
ب) خزندگان 
ج) پستانداران 
د) دوزیستان ☑
پاسخ: گزینه د) دوزیستان ☑
۴۷- کدام یک از موارد زیر مربوط به خصوصیات نوزاد قورباغه نیست؟
الف) آبشش دارد. 
ب) دم دارد.
ج) دست و پا دارد. ☑
د) گیاه خوار است.
پاسخ: گزینه ج) قورباغه دست و پا دارد. ☑
۴۸- کدام جانور با سایرین متفاوت است؟
الف) سمندر 
ب) مارمولک ☑
ج) قورباغه 
د) وزغ
پاسخ: گزینه ب) مارمولک، نوعی خزنده است ولی سایر گزینهها دوزیست هستند. ☑
۴۹- کدام جانور با سایرین متفاوت است؟
الف) پلاتی پوس 
ب) خفاش 
ج) اپاسوم 
د) کروکودیل ☑
پاسخ: گزینه د) کروکودیل، خزنده است درحالی که سایر گزینهها پستاندارند. ☑
۵۰- کدام یک تخم گذار نیست؟
الف) عقاب 
ب) کروکودیل 
ج) خفاش ☑
د) پلاتی پوس
پاسخ: گزینه ج) خفاش، خفاش بچهزا است. ☑
۵۱- کدام جانور میتواند محیط را از لاشهها پاکسازی و نظافت کند؟
الف) گرگ 
ب) کفتار ☑
ج) سنجاب 
د) گراز
پاسخ: گزینه ب) کفتار ☑
۵۲- مهمترین اندامی که ماهیها را برای زیستن در آب سازگار میکند.
پاسخ: آبشش
۵۳- بدن کدام گروهها از مهرهداران پولک دارد؟
پاسخ: ماهیها و خزندگان
۵۴- یک ماهی غضروفی نام ببرید؟
پاسخ: کوسه ماهی
۵۵- دو دوزیست بیدم نام ببرید.
پاسخ: قورباغه و وزغ
۵۶- پستانداری جفتدار نام ببرید؟
پاسخ: انسان
۵۷- خزندهای نام ببرید که دست و پا ندارد.
پاسخ: مار
۵۸- اندام تنفسی لاک پشت دریایی چیست؟
پاسخ: شش
۵۹- پستانداری تخمگذار نام ببرید؟
پاسخ: پلاتیپوس
۶۰- پستانداری که خون و مواد غذایی را از بند ناف مادری میگیرد پستاندار جفتدار نامیده میشود.
۶۱- مهرهداران چه ویژگیهایی دارند؟
پاسخ: جانوران مهرهدار در بخشی از اسکلت داخلی خود ستونی از مهره دارند که بخشهای دیگر اسکلت به آن متصلاند. وجود این ویژگی در این جانوران سبب تفاوت مهرهداران از لحاظ اندازه و قدرت نسبت به بقیه جانوران شده است.
۶۲- ماهیها چه ویژگیهایی دارند؟
پاسخ: بیشتر ماهیها، دوکی شکلاند؛ یعنی سر و دم آنها کشیده و میانه بدنشان، پهن است. سطح بدن بیشتر ماهیها لغزنده است و از پولک (فلس) پوشیده شده است. ماهیها آبشش و باله دارند؛ به همین علت برای زیستن در آب سازگارند. در آبششها، مویرگهای خونی فراوان، وجود دارد که عبور جریان آب از روی آنها، باعث تبادلات گازی بین آب و خون میشود.
۶۳- انواع باله در ماهیها کدامند و وظیفه هر نوع باله چیست؟
پاسخ: بیشتر ماهیها، بالههای مختلفی مثل باله دُمی، پشتی، سینهای و شکمی که براساس محل قرار گرفتن، وظایف مختلفی مثل ایجاد حرکت، تغییر سرعت و جهت حرکت، را برعهده دارند.
۶۴- ماهی ها برجه اساسی طبقه بندی میشوند؟
پاسخ: دانشمندان براساس نوع اسکلت، ماهیها را طبقه بندی میکنند.
۶۵- گروههای ماهیها را نام برده و برای هر گروه مثال بزنید.
پاسخ: مهمترین گروههای آنها عبارتند از:
۱- ماهیهای غضروفی مانند: اره ماهی، کوسه و ماهی خاویار
۲- ماهیهای استخوانی مانند: قزل آلا و شیر ماهی
۶۶- مراحل زندگی و ویژگیهای قورباغه چگونه است؟
پاسخ: قورباغهها بخشی از عمر خود را در آب و بخشی را در خشکی میگذرانند. نوزاد قورباغه، پس از خروج از تخم با آب شش تنفس و از جلبکها و گیاهان آبزی تغذیه میکند و مراحل اولیه رشد خود را در آب طی میکند. آبششهای نوزاد در حین بلوغ به شش تبدیل میشود. به همین دلیل، قورباغه بالغ میتواند از آب خارج شود و در خشکی فعالیت کند، غذای قورباغه بالغ بیشتر حشرات است و با داشتن پوستی نازک، مرطوب و بدون پولک، تنفس پوستی نیز انجام میدهد.
۶۷- دوزیستان به چه گروههایی تقسیم میشوند؟ مثال بزنید.
پاسخ:
۱- دوزیستان بیدم مانند: قورباغهها و وزغها
۲- دوزیستان دمدار مانند: سمندر
۶۸- خزندگان چه ویژگیهایی دارند؟
پاسخ: پوست خزندگان با پولکهای ضخیم و سخت یا صفحات استخوانی پوشیده شده است. این ساختارها باعث میشوند که خزندگان بتوانند در خشکی زندگی کنند، آب بدنشان از دست نرود و در نتیجه جانور کمتر به آب، نیاز پیدا کند.
۶۹- دایناسورها جزو کدام گروه از جانداران میباشند و چه ویژگیهایی داشتند؟
پاسخ: خزندگان، حدود دویست میلیون سال پیش، خزندگان قدیمی (دایناسورها) بزرگترین گروه مهرهداران روی زمین را تشکیل میدادند و اندازه بیشتر آنها نیز بزرگتر از خزندگان امروزی بودند.
۷۰- تنوع خزندگان امروزی نسبت به خزندگان قدیمی بسیار محدود شده است.
۷۱- گروههای عمده خزندگان امروزی را نام ببرید
پاسخ: مارها، لاک پشتها، سوسمارها و کروکودیلها.
۷۲- مارها چه ویژگیها و چه آثار و فوایدی دارند؟
پاسخ: با اینکه دست و پا ندارند از آشناترین خزندگان هستند. برخی از انواع آنها در خشکی و برخی دیگر در آب، زندگی میکنند و گونههای سمی و غیرسمی دارند. وجود مارها برای آدمیان مفید است چون با تغذیه از حشرات و موشها در تنظیم جمعیت آنها مؤثرند. از سم مارها در تهیهٔ بعضی از داروها مثل داروهای قلبی، ضد خونریزی و سرطان استفاده میشود.
۷۳- لاک پشتها چه ویژگیهایی دارند؟
پاسخ: لاک پشتها انواع خشکی زی و دریا زی دارند. سنگینی و حرکت کند از نشانههای آنها است، این جانوران با داشتن لاک سخت و محکم، شناخته میشوند. لاک آنها بخشهایی از اسکلت است که پهن شده و بدن را میپوشاند.
۷۴- چند جانور از گروه سوسمارها نام ببرید.
پاسخ: سوسمارها، مارمولک و آفتاب پرست
۷۵- سوسمارها چه نقشی دارند؟
پاسخ: از حشرات، تغذیه میکنند بنابراین در کنترل جمعیت حشرات، نقش دارند.
۷۶- کروکودیل ها چه ویژگیهایی دارند؟
پاسخ: این جانوران جثهّ بزرگ و تحرک کم دارند و در آبهای کمعمق زندگی میکنند. چشمهای آن روی سر و سوراخهای بینی روی پوزهای دراز قرار دارند. این وضعیت باعث میشود که بدون اینکه دیده شوند، در آب شنا کنند. تمساح، نمونهای کروکودیل است که در ایران وجود دارد.
۷۷- پرندگان چه ویژگی هایی دارند؟
پاسخ: پرندگان، گروهی از مهرهداراناند که بدن آنها از پر، پوشیده شده است. اندام حرکتی جلویی در آنها تبدیل به بال شده است. پرندگان برای اینکه بتوانند پرواز کنند، ویژگیهایی دارند. استخوانهای توخالی و محکم، بدن دوکی شکل و نداشتن مثانه از جمله این ویژگیهاست. در کنار ششهای پرندگان، کیسههایی به نام کیسههای هوادار قرار دارند که سبب افزایش کارایی شش در جذب اکسیژن میشوند.
۷۸- پرندگان بر چه اساسی گروهبندی میشوند؟
پاسخ: پرندگان را بر حسب شکل منقار و پاهایشان، طبقه بندی میکنند. شکل منقار نشان میدهد که پرنده، چه میخورد و شکل پاهای آن، نشان دهنده محل زندگی، پرنده است.
۷۹- پرهای پرندگان به چند گروه تقسیم میشوند؟ نام ببرید.
پاسخ: پرها را براساس شکل و نقش در سه گروه، قرار میدهند: کرک پر، پوش پر و شاه پر.
۸۰- پرندگان چه نقشی در زندگی ما دارند؟
پاسخ: از گوشت و تخم پرندگان مثل مرغ، اردک، بوقلمون و غاز به عنوان غذا استفاده میکنیم. صدای بسیاری از پرندگان مانند قناری و بلبل در طبیعت، برای ما لذتبخش است. بعضی پرندگان به خاطر خوردن حشرات و دانهٔ علفهای هرز به کشاورزان کمک میکنند. در عین حال، حملهٔ پرندگان به محصولات کشاورزی و دامی نیز از زیانهای آنهاست.
۸۱- پستانداران(شیرخواران) چه ویژگیهایی دارند؟
پاسخ:  پستانداران، مهرهدارانیاند که دارای غدد شیری هستند. غدهٔ شیری، اندامی است که مایعی مغذی به نام شیر تولید میکند. پستانداران در همه جای کرهٔ زمین، در آب، خشکی و حتی زیر زمین یافت میشوند. بدن آنها از مو یا پشم پوشیده شده است که عایق خوبی برای حفظ دمای بدن آنهاست.
نوزادان ماهیها، دوزیستان و… درون تخم، رشد و نمو مییابند و پس از پایان دورهٔ جنینی، از آن بیرون میآیند، ولی نوزاد بیشتر پستانداران، دورهٔ جنینی خود را درون بدن مادر، میگذراند و برای رشد از بدن مادر تغذیه میکند.
ساختار کلی دستگاههای داخلی بدن پستانداران، شبیه به سایر مهرهداران است؛ با این تفاوت که پیچیدگی بیشتری دارد. بهویژه در دستگاه عصبی، مناطقی که باهوش، حافظه و هماهنگی عضلات مربوط است، توسعهٔ زیادی پیدا کرده است.
۸۲- پلاتیپوس (نوک اردکی) عضو کدام گروه است و چه ویژگی دارد؟
پاسخ: پستاندار تخمگذاری است که در آب به خوبی شنا میکند و در کنار آب، لانه میسازد. نوزاد پس از خروج از تخم از شیر مادر تغذیه میکند.
۸۳- کانگورو عضو کدام گروه است و چه ویژگی دارد؟
پاسخ: از پستانداران کیسهدار است که نوزاد آن به صورت نارس متولد میشود. نوزاد بعد از تولد به درون کیسهٔ موجود بر روی شکم مادر میخزد که در آن، غدد شیری قرار دارند. نوزاد تا کامل شدن مراحل رشد و نمو از شیر مادر تغذیه میکند.
۸۴- جفت چه اندامی است؟
پاسخ: جفت، اندامی است که در رحم ایجاد میشود و مواد غذایی و اکسیژن را از خون مادر میگیرد و به رگهای خونی بندناف میدهد.
۸۵- پستانداران چه اهمیت و نقشی در طبیعت و زندگی ما دارند؟
پاسخ: آدمی، از بسیاری از پستانداران، برای تهیهٔ غذا، تأمین پوشاک، سواری و بارکشی، استفاده میکند. بعضی پستانداران مثل کفتار و شغال در طبیعت با خوردن لاشهٔ جانوران در پاکسازی طبیعت نقش دارند. آنها با این کار از انتشار بیماریها و آلودگیهای محیط زیست، جلوگیری میکنند.
گوشتخوارانی مثل گرگ و یوزپلنگ با تعقیب و شکار جانوران پیر و ناتوان، نقش مؤثری را در جلوگیری از بیماریهای واگیر و بقای نسل حیوانات باهوش و قوی، ایفا میکنند. سنجاب در فصول مناسب، مقداری از دانهها و میوههای جنگلی را در زیر زمین، ذخیره میکند. بسیاری از آنها در فصل بهار میرویند و گیاهان جدیدی را در جنگلها به وجود میآورند. وجود سنجاب ایرانی به همین صورت در حفظ جنگلهای بلوط دامنههای زاگرس اهمیت دارد.
سخن پایانی
اگر سوالی درباره سوالات درس چهاردهم علوم نهم متوسطهی اول با موضوع درس ««جانوران مهره دار»» دارید آن را از قسمت نظرات بپرسید. تیم معلمان ما در اولین فرصت شما را راهنمایی میکنند.
✅ سوالات درس سیزدهم علوم نهم
✅ سوالات درس پانزدهم علوم نهم
📝 نمونه سوالات پایه نهم متوسطه اول
توجه: دانشآموزان عزیز شما میتوانید برای دسترسی آسانتر به مطالب درسی عبارت «سوییتی بلاگ» را در انتهای مطلب مورد نظر خود سرچ(جست و جو) کنید.
 
                 
       
                 
                 
                 
                 
   
   
   
   
   
   
   
   
   
  
نظرات کاربران