جواب درس هفتم علوم هفتم
در این نوشته جدیدترین گام به گام درس ۷ علوم هفتم متوسطه با موضوع درس «سفر آب درون زمین» قرار گرفته است که شامل جواب آزمایش کنید، گفت و گو کنید، فعالیت و اطلاعات جمع آوری کنید میباشد. در ادامه با ما از بخش پاسخ سوالات علوم هفتم همراه باشید.
جواب فعالیت صفحه ۵۷ علوم هفتم
– مقدار نفوذ آب را به درون زمین در دو دامنه شکل زیر با هم مقایسه، و درباره دلیل خود بحث کنید.
پاسخ: مقدار نفوذ در الف به دلیل پوشش گیاهی بیشتر است. زیرا پوشش گیاهی در آن وجود دارد که سرعت حرکت آب را کاهش میدهد و باعث میشود که آب فرصت بیشتری برای نفوذ در زمین داشته باشد. همچنین شیب کم زمین هم باعث نفوذ بیشتر آب در دامنهی الف میشود.
– احداث سد در کدام دامنه بیشتر مورد نیاز است؟ دلیل خود را ذکر کنید.
پاسخ: دامنهی ب زیرا شیب زیاد است و آبهای جاری بیشتر است.
جواب آزمایش کنید صفحه ۵۷ علوم هفتم
وسایل و مواد: گلدان کوچک و یکسان ۴ عدد، مقداری ماسه و خاک رس، بر چسب کاغذی ۴ عدد و لیوان ۱ عدد
۱- ته هر گلدان سوراخی ایجاد کنید.
۲- گلدانها را با برچسب ۱، ۲، ۳ و ۴ نامگذاری کنید.
۳- ترکیب خاکهای زیر را به ترتیب در گلدانهای ۱ تا ۴ بریزید: ۱ لیوان رس با ۲ لیوان ماسه، ۲ لیوان رس با ۱ لیوان ماسه، ۳ لیوان رس، ۳ لیوان ماسه
۴- در هر یک از گلدانها ۱ لیوان آب بریزید. نتیجه مشاهدهها را در گروه خود به بحث بگذارید.
پاسخ: سرعت خروج آب از ته گلدانها به ترتیب ۳ < ۲ < ۱ < ۴ است.
۵- کدام نمونه خاک برای کشاورزی مناسبتر است؟ چرا؟
پاسخ: لیوان ۲ (شن و ماسه) زیرا هم اجازه عبور به آب میدهد و هم آب را نگه میدارد.
جواب فکر کنید صفحه ۵۸ علوم هفتم
الف) افزون بر پوشش گیاهی و اندازه ذرههای تشکیل دهنده زمین، شیب زمین نیز در نفوذ آب به درون زمین تأثیر دارد؛ چگونه؟
پاسخ: هر چه شیب زمین کمتر باشد آب فرصت بیشتری برای نفوذ به داخل آن دارد. بنابراین نفوذ آب به داخل خاک در زمینهای با شیب کم زیاد است.
ب) زمینهایی که مقدار نفوذپذیری خاک آنها زیاد است برای کشاورزی مناسب نیستند. چرا؟
پاسخ: زیرا آب را در خود نگه نمیدارند و باعث پایین رفتن سریع آب و نرسیدن به گیاه میشود.
جواب آزمایش کنید صفحه ۵۸ علوم هفتم
۱- یک بشر را از ماسه پر کنید.
۲- با استوانه مدرج به آن آب اضافه کنید تا بشر از آب لبریز شود.
۳- مقدار آب مصرفی (مقدار آب توسط استوانه مدرج اندازهگیری شده) را بر حسب سانتیمتر مکعب یادداشت کنید.
۴- حجم آب مصرف شده، نشان دهنده چیست؟
پاسخ: نشان دهنده فضاهای خالی بین ذرات خاک است.
جواب فکرکنید صفحه ۵۸ علوم هفتم
الف) میزان فضاهای خالی و نفوذپذیری را در دو شکل زیر با هم مقایسه کنید.
پاسخ: میزان فضاهای خالی و نفوذ پذیری شکل ۲ بیشتر از شکل ۱ است چون ذرات ریز شکل ۱ فضاهای خالی را پر میکند.
ب) کدام یک برای تشکیل ذخیره آب زیر زمینی مناسبتر است؟
پاسخ: شکل شماره ۲، چون ذرات آن درشت و تقریباً هم اندازه هستند و نفوذ آب در آن بیشتر است.
جواب فعالیت صفحه ۵۹ علوم هفتم
یک ظرف شیشهای را تا ۳/۴ با ماسه پر کنید؛ سپس تا نیمه درون آن آب بریزید.
به دقت آن را مشاهده کنید و به پرسشهای زیر پاسخ دهید.
۱- داخل ظرف چند منطقه مجزا وجود دارد؟
پاسخ: دو منطقه
۲- کدام منطقه را میتوان به سفره آب زیرزمینی تشبیه کرد؟
پاسخ: منطقه زیرین(پایین)، زیرا در این منطقه فضاهای خالی بین ذرات، کاملاً توسط آب پر شده است.
جواب اطلاعات جمعآوری کنید صفحه ۵۹ علوم هفتم
در مورد عمق چاههای آب محل سکونت خود، تحقیق، و نتیجه را در کلاس گزارش کنید.
پاسخ: در زیر برای چند شهر به صورت نمونه برای شما عزیزان نوشته شده است.
۱. تهران
در بیشتر مناطق تهران، بهویژه در جنوب شهر، عمق چاههای آب بین ۱۰۰ تا ۲۵۰ متر است. به دلیل کاهش بارندگی و برداشت زیاد، سطح آبهای زیرزمینی در چند سال اخیر پایین رفته است.
۲. اصفهان
در دشت اصفهان، عمق چاهها معمولاً بین ۱۵۰ تا ۳۰۰ متر میباشد. خشکسالیهای متوالی و برداشت زیاد برای کشاورزی باعث شده سطح آب بهشدت کاهش یابد و برخی چاهها خشک شوند.
۳. مشهد
در اطراف مشهد، عمق چاههای آب حدود ۱۲۰ تا ۲۲۰ متر است. منابع آب زیرزمینی در این منطقه فشار زیادی را به خاطر جمعیت زیاد و مصارف صنعتی تحمل میکنند.
۴. شیراز
چاههای آب در منطقه شیراز معمولاً در عمق ۸۰ تا ۲۰۰ متر قرار دارند. در دشت مرودشت که کشاورزی زیاد انجام میشود، عمق برخی چاهها به بیش از ۲۵۰ متر هم میرسد.
۵. کرمان
به دلیل اقلیم خشک و بارندگی کم، چاههای کرمان بسیار عمیقاند؛ میانگین عمق آنها بین ۲۰۰ تا ۴۰۰ متر است. در برخی مناطق مثل رفسنجان عمق چاهها حتی از ۴۰۰ متر هم بیشتر است.
۶. تبریز
در اطراف تبریز، عمق چاههای آب معمولاً بین ۹۰ تا ۱۸۰ متر است. این منطقه از نظر بارندگی بهتر از مناطق مرکزی ایران است، اما در سالهای اخیر کاهش سطح آب نیز مشاهده شده است.
۷. اهواز
در نواحی اطراف اهواز، به دلیل نزدیکی به رودخانهها و سفرههای آب سطحی، عمق چاهها نسبتاً کم است و معمولاً بین ۳۰ تا ۷۰ متر میباشد.
جواب فکر کنید صفحه ۶۰ علوم هفتم
عمق سطح ایستابی به چه عواملی بستگی دارد؟ توضیح دهید.
پاسخ:
میزان بارندگی: هرچه بیشتر باشد عمق سطح ایستایی کمتر میشود.
ارتفاع زمین از سطح دریا: عمق سطح ایستایی در ارتفاعات بیشتر است.
میزان نفوذ پذیری خاک: عمق سطح ایستایی در خاک هایی که نفوذ پذیریی بالایی دارند کمتر است.
میزان برداشت از آبهای زیر زمینی: هرچه برداشت بیشتر باشد عمق سطح ایستایی نیز بیشتر است.
فاصله از دریا: مناطق نزدیک به دریا عمق سطح ایستایی کمتری دارند.
جواب اطلاعات جمعآوری کنید صفحه ۶۰ علوم هفتم
در استان محل سکونت شما برای تأمین آب مصرفی بیشتر از آبهای زیرزمینی استفاده میشود یا آبهای سطحی؟ دلیل خود را در کلاس ارائه کنید.
پاسخ:
💧 تحقیق: منبع تأمین آب مصرفی در استانهای مختلف ایران
در بیشتر نقاط ایران، تأمین آب مصرفی مردم از دو منبع اصلی انجام میشود:
- آبهای سطحی (مانند رودخانهها، سدها و دریاچهها)
- آبهای زیرزمینی (چاهها و قناتها)
به طور کلی در شهرهای بزرگ، بیشتر آب مصرفی از سدها و آبهای سطحی تأمین میشود، اما در شهرهای کوچک و مناطق خشک، از منابع زیرزمینی مانند چاهها استفاده میکنند.
🏙 نمونههایی از استانهای ایران
🌆 تهران
بیش از ۷۰ درصد آب شرب تهران از طریق سدهای لتیان، لار و طالقان تأمین میشود و حدود ۳۰ درصد باقیمانده از چاههای آب زیرزمینی بهدست میآید.
🔹 دلیل: وجود سدهای بزرگ در اطراف تهران و بارش نسبتاً مناسب در نواحی کوهستانی.
🏛 اصفهان
حدود ۸۵ درصد نیاز آبی اصفهان از طریق منابع سطحی، بهویژه سد چم آسمان و تصفیهخانه باباشیخعلی تأمین میشود.
🔹 دلیل: وجود رودخانه زایندهرود و سامانه انتقال آب از سدها.
باقی آب از چاههای فلمن و منابع زیرزمینی بهدست میآید.
🕌 قم
حدود ۸۵ درصد آب مصرفی استان قم از منابع سطحی مانند سرشاخههای رودخانه دز و سد ۱۵ خرداد تأمین میشود.
🔹 دلیل: کمبود آب زیرزمینی و شور بودن آب چاههای منطقه.
🌴 کرمان
در کرمان بهدلیل خشکی هوا و نبود رودخانههای دائمی، بیشتر آب مصرفی از منابع زیرزمینی (چاهها) تأمین میشود.
🔹 دلیل: بارندگی بسیار کم و نبود منابع سطحی کافی.
🏞 گیلان
در گیلان بهعلت بارندگی فراوان و وجود رودخانهها و سد سفیدرود، بیشتر آب از منابع سطحی بهدست میآید.
🔹 دلیل: اقلیم مرطوب و منابع سطحی فراوان.
🧩 نتیجهگیری
منبع تأمین آب هر استان، به شرایط آبوهوایی، میزان بارندگی، وجود رودخانهها و سدها بستگی دارد.
- در مناطق خشک (مثل کرمان و یزد): بیشتر از آبهای زیرزمینی استفاده میشود.
- در مناطق پرباران (مثل گیلان و مازندران): بیشتر از آبهای سطحی استفاده میشود.
- در شهرهای بزرگ (مثل تهران و اصفهان): ترکیبی از هر دو منبع برای تأمین نیاز آبی استفاده میشود.
جواب گفت و گو کنید صفحه ۶۱ علوم هفتم
برداشت بیرویه از آبهای زیرزمینی باعث بروز چه مشکلاتی میشود؟ علت آن را توضیح دهید.
پاسخ:
باعث پایین رفتن عمق سطح ایستابی، فرونشست زمین، آسیب به محیط زیست میشود.
علت بروز این مشکلات این است که آبهای زیرزمینی یک منبع محدود هستند. برداشت بیرویه از این منابع باعث میشود که آبهای زیرزمینی نتوانند به سرعت خود را بازیابی کنند و در نتیجه مشکلاتی را به وجود میآیند.
جواب فعالیت صفحه ۶۲ علوم هفتم
به رسوب تشکیل شده درون کتری یا سماور دقت کنید.
آیا میدانید منشأ آنها از کجاست؟
پاسخ: از مواد محلول در آب
چگونه میتوانیم آنها را از بین ببریم؟
پاسخ: بهوسیلهی سرکه، چون جنس این مواد از رسوبات آهکی است و در سرکه که اسید است حل میشوند. البته این رسوبات در جوهر نمک هم حل میشوند، ولی جوهر نمک اسید قوی است و کتری را خراب میکند.
جواب آزمایش کنید صفحه ۶۲ علوم هفتم
۱- در بشر تا نیمه سرکه بریزید.
۲- یک تخم مرغ را در داخل آن قرار دهید.
۳- در طول روز مشاهدات خود را یادداشت و نتیجهگیری کنید.
پاسخ: به تدریج پوستهی آهکی در سرکه حل میشود و حبابهای گاز تولید میشود در واقع سرکه حاوی اسید استیک است و کربنات کلسیم را در پوسته تخم مرغ حل میکند. یونهای کلسیم در واکنش با اسید استیک در سرکه شناور میشوند و کربنات در ترکیب با اسید استیک به دی اکسید کربن و حبابهایی در اطراف تخم مرغ تبدیل میشود.
آیا میتوانید از این روش برای رسوب زدایی سماور استفاده کنید؟ چگونه؟
پاسخ: بله، چون رسوب سماور معمولاً از آهک تهیه میشود و کلسیم در سرکه حل میشود، بنابراین با ریختن سرکه در سماور میتوان این رسوب آهکی را از بین برد.
جواب اطلاعات جمعآوری کنید صفحه ۶۳ علوم هفتم
در کدام استانهای کشورمان برای بهره برداری از آبهای زیرزمینی بیشتر از کاریز استفاده میشود؟
پاسخ:
در استانهای خراسان جنوبی، خراسان رضوی، یزد، کرمان، سیستان و بلوچستان و بخشهایی از استان فارس و اصفهان، به دلیل خشکی هوا، کمبود بارندگی و محدود بودن آبهای سطحی، برای بهرهبرداری از آبهای زیرزمینی بیشتر از کاریز (قنات) استفاده میشود.
جمع بندی کوتاه:
استانهایی که بیشتر از کاریز استفاده میکنند عبارتاند از:
یزد، کرمان، خراسان جنوبی، خراسان رضوی، سیستان و بلوچستان، فارس و اصفهان.
جواب گفت و گو کنید صفحه ۶۴ علوم هفتم
با توجه به شکل چرخه آب، درباره چگونگی گردش آن با جزئیات بیشتری بحث کنید.
پاسخ: تبخیر آب از سطح دریا و رودخانهها و تنفس گیاهان و جانوران به تشکیل بخار آب میانجامد. این بخارها به مناطق مرتفع جا به جا میشوند و در ارتفاعات به ابرها تبدیل میشوند. ابرها ممکن است در همان جا باران بیفتاند. بعداً این باران یا برف از مناطق کوهستانی به دشتها سیلاب میشود و رودخانهها را پر میکند. بخشی از این آبها به زیرزمین نفوذ کرده و مقداری دیگر تبخیر میشود و سپس به دریا باز میگردد، این چرخه را چرخه آب مینامند.
انرژی مورد نیاز چرخه آب از کجا تأمین میشود؟
پاسخ: از نور خورشید برای تبخیر آب، از باد برای جا به جایی ابرها
جواب فعالیت صفحه ۶۴ علوم هفتم
به چند گروه تقسیم شوید و درباره منشأ آبهای موجود محل زندگی خود، روشهای به دست آوردن آب مناسب، مصارف آب و کارهایی که در پیشگیری و جلوگیری از آلودگی و هدر رفتن آن تأثیر دارند، اطلاعاتی جمع آوری کنید.
برای اطمینان از درستی اطلاعات از منابعی مانند کتاب، پایگاههای اینترنتی معتبر و مصاحبه با متخصصان آبشناسی یا زمین شناسان استفاده کنید و در نهایت هر گروه پیشنهادهای خود را در بهبود وضعیت تأمین آب و نگهداری آن بهصورت پردهنما (پوستر) و یا پردهنگار (پاورپوینت) به کلاس ارائه دهد.
پاسخ:
منشأ آبهای موجود در محل زندگی ما:
آبهای محل زندگی ما از منابع مختلفی مانند بارش باران، رودخانهها، چشمهها، قناتها و آبهای زیرزمینی به دست میآیند. بخشی از آب باران در زمین نفوذ میکند و آب زیرزمینی را تشکیل میدهد، و بخشی دیگر به صورت رودخانه و دریاچه در سطح زمین جریان دارد. در برخی مناطق، مردم برای استفاده از آب از چاه یا قنات کمک میگیرند و در مناطق کمآب از روشهایی مثل جمعآوری آب باران استفاده میشود.
روشهای به دست آوردن آب مناسب:
برای تأمین آب سالم و قابل استفاده، از روشهای مختلفی استفاده میشود مانند:
- حفر چاههای عمیق و نیمهعمیق برای دسترسی به آب زیرزمینی.
- تصفیه آب در تصفیهخانهها بهوسیلهی فیلترها و مواد گندزدا مانند کلر.
- جمعآوری و ذخیره آب باران در مخازن برای استفاده در زمان کمآبی.
- انتقال آب از سدها و منابع سطحی به شهرها و روستاها از طریق لولهکشی.
مصارف آب:
آب در زندگی روزمره انسانها کاربردهای زیادی دارد، از جمله:
- مصارف خانگی: آشامیدن، شستوشو، پختوپز و نظافت.
- مصارف کشاورزی: آبیاری مزارع، باغها و دامداریها.
- مصارف صنعتی: تولید کالاها، خنککردن دستگاهها و شستوشوی مواد اولیه.
کارهایی که در پیشگیری از آلودگی و هدر رفتن آب مؤثرند:
- هنگام مسواک زدن و شستن ظرفها، شیر آب را بیدلیل باز نگذاریم.
- نشتی لولهها و شیرها را سریعاً برطرف کنیم.
- زباله، روغن یا مواد شیمیایی را وارد رودخانه و جویها نکنیم.
- در کشاورزی از روش آبیاری قطرهای و زمانبندی مناسب استفاده کنیم.
نتیجهگیری:
آب نعمتی ارزشمند است که بدون آن زندگی ممکن نیست. حفظ و نگهداری از منابع آبی وظیفهی همهی ماست. اگر هر فرد در مصرف آب دقت کند و از آلودگی آن جلوگیری نماید، میتوانیم برای نسلهای آینده نیز این نعمت بزرگ را حفظ کنیم.
سخن پایانی
اگر سوالی درباره جواب درس ۷ علوم پایه هفتم متوسطه اول با موضوع درس««سفر آب درون زمین»» دارید آن را از قسمت نظرات بپرسید. تیم معلمان ما در اولین فرصت شما را راهنمایی میکنند.
✅ جواب درس ششم علوم هفتم
✅ جواب درس هشتم علوم هفتم
📝 سوالات درس هفتم علوم هفتم
📝 نمونه سوالات پایه هفتم متوسطه اول
توجه: دانشآموزان عزیز شما میتوانید برای دسترسی آسانتر به مطالب درسی عبارت «سوییتی بلاگ» را در انتهای مطلب مورد نظر خود سرچ(جست و جو) کنید.
نظرات کاربران