سوالات درس چهارم مطالعات اجتماعی نهم «آب فراوان، هوای پاک»
در این نوشته جدیدترین سوالات با جواب درس ۴ مطالعات اجتماعی نهم متوسطهی اول با موضوع درس «آب فراوان، هوای پاک» قرار گرفته است که شامل سولات پاسخ کوتاه، تشریحی و جای خالی میباشد. در ادامه با ما از بخش سوالات درس به درس مطالعات اجتماعی نهم همراه باشید.
سوالات درس ۴ مطالعات اجتماعی نهم
۱- اقیانوس آرام چه ویژگیها و خصوصیاتی دارد؟
پاسخ: اقیانوس آرام پهناورترین اقیانوس کره زمین است. (تصور کنید مساحت آن ۱۰۰ برابر کشور ایران است!) این اقیانوس عمیقترین اقیانوس جهان نیز هست. دراز گودال ماریانا با ژرفای ۱۱۰۰۰ متر در نزدیکی مجمع الجزایر فیلیپین در این اقیانوس قرار دارد.
۲- برخی از جریانهای اقیانوسی سرد و گرم را نام ببرید.
پاسخ:
آب گرم
✔ جریان استوایی شمالی
✔ جریان استوایی جنوبی
✔ جریان گلف استریم
✔ جریان کوروشیو
آب سرد
✔ اُیاشیو
✔ گرینلند شرقی
✔ لابرادور
✔ جریان قطب جنوب
✔ جریان بنگوئلا
۳- مشکلات مطالعه درباره اقیانوسها و بستر آنها چیست؟
پاسخ: فشار زیاد آب، تاریکی و دمای کم در اعماق آب
۴- چند مورد از ناهمواریهای کف اقیانوسها و دریاها را نام ببرید؟
پاسخ:
✔ فلات قاره
✔ شیب قاره
✔ دشت اقیانوسی
✔ گودال اقیانوسی
۵- فلات قاره کجاست و از چه نظر اهمیت دارد؟
پاسخ: در جاهایی که اقیانوسها با خشکی تماس دارند، اغلب ناحیهای کم عمق با ژرفایی کمتر از ۲۰۰ متر دیده میشود که به آن فلات قاره(ایوان خشکی) میگویند. فلات قاره در دریاها و دریاچهها نیز دیده میشود و در برخی از آنها جزیرههایی سر از آب بیرون آوردهاند. معمولاً فلات قارهها از نظر وجود منابع سرشار نفت و گاز و جزایر ماهیگیری اهمیت زیادی دارند.
۶- به کدام ناهمواری کف اقیانوس یا دریا شیب قاره گفته میشود؟
پاسخ: بعد از فلات قاره ناگهان شیب زیاد میشود و تا عمق ۲۰۰۰ تا ۵۰۰۰ متری ادامه مییابد؛ به این بخش شیب قاره میگویند.
۷- اقیانوسها از چه نظر اهمیت دارند؟
پاسخ:
✔ از مهمترین منابع تأمین غذا برای انسان هستند
✔ امکان حمل و نقل کم هزینهتر میلیونها تن بار را با کشتیها فراهم میآورند.
✔ به طور غیر مستقیم منبع تأمین آب شیرین برای ساکنان جهاناند(به وسیله کارخانه آب شیرین کن)
۸- چه خطراتی اقیانوسها را تهدید میکند؟
پاسخ:
مخزن زباله تلقی کردن اقیانوسها و دفن زبالههای اتمی در اعماق اقیانوسها و ریختن سالیانه چند میلیون تن زبالههای سمی کارخانهها، پلاستیک و مواد تجزیه نشدنی در آنها و لطمه به بوم سازگان (اکوسیستم) آب با صید بیرویه و انبوه ماهیها با کشتیهای مجهز به رادار یا نصب دائمی تورها در آب
۹- هوا کره تا چه ارتفاعی از اطراف کره زمین را شامل میشود و از چه گازهایی تشکیل شده است؟
پاسخ:
هوا کره لایهای از گاز است که از سطح زمین تا ارتفاع ۳۰۰۰ کیلومتری اطراف سیاره زمین را در برگرفته است. هواکره مخلوطی از گازهای مختلف نیتروژن ۷۸% اکسیژن ۲۱% و سایر گازها مانند دی اکسید کربن و بخار آب است.
۱۰- تشکیل ابرها و تغییرات آب و هوایی در کدام بخش از هواکره صورت میگیرد؟
پاسخ: در تروپوسفر، پایینترین لایه، که نزدیک به سطح زمین است.
۱۱- تفاوت هوا با آب و هوا چیست؟
پاسخ:
هوا: وضعیت گذرا و موقتی هوا کره (اتمسفر) در یک محل و در مدت زمانی کوتاه است. برای مثال، میگوییم امروز هوا آفتابی یا ابری یا بارانی است یا باد میوزد.
آب و هوا: وضعیت هوا کره (اتمسفر) در یک ناحیه در مدت زمانی نسبتاً طولانی است. برای مثال، میگوییم استان بوشهر آب و هوای گرم و شرجی دارد.
۱۲- نوع آب و هوای یک ناحیه چگونه مشخص میشود؟
پاسخ: دادههای آماری مربوط به دما، بارش، رطوبت، باد و… در طول سالها (سی سال یا بیشتر) جمع آوری و میانگین آنها محاسبه میشود.
۱۳- عوامل مؤثر بر آب و هوای مناطق مختلف جهان را نام ببرید.
پاسخ:
۱- زاویۀ تابش خورشید و عرض جغرافیایی
۲- دوری و نزدیکی به اقیانوسها و دریاها و جریانهای اقیانوسی – دریایی
۳- ارتفاع از سطح زمین
۴- فشارهوا و جریان باد
۱۴- عرض جغرافیایی چگونه بر آب و هوا مؤثر است؟
پاسخ: هرچه از استوا به طرف قطبها پیش میرویم، تابش خورشید مایلتر میشود. در نتیجه، گرمای کمتری به زمین میرسد. هرچه از مدار استوا (صفر درجه) به سمت عرضهای جغرافیایی بالاتر حرکت کنیم، دمای هوا کاهش مییابد و در نواحی مجاور قطبها کمترین میانگین دمای سالانه دیده میشود.
۱۵- یکسان نتابیدن خورشید به سطح زمین چند منطقه آب و هوایی را پدید آورده است؟
پاسخ:
۱- منطقه گرم در دو طرف استوا تا مدارهای رأس السرطان و رأس الجدی
۲- منطقه معتدل شمالی و جنوبی
۳- منطقه سرد در مجاورت قطبها
۱۶- دوری و نزدیکی به دریاها و اقیانوسها چگونه بر آب و هوا مؤثر است؟
پاسخ: خشکیها زودتر از آبها گرم میشوند و سریعتر گرمای خود را از دست میدهند. آبها بیشتر از خشکیها گرما را در خود ذخیره میکنند. به همین سبب، اقیانوسها و دریاها موجب اعتدال دمای نواحی مجاور خود در زمستان و تابستان میشوند و گرما و سرمای مناطق را کاهش میدهند.
۱۷- آیا جریانهای دریایی بر آب هوا تأثیر دارند؟
پاسخ: عبور جریانهای دریایی آب گرم از کناره کشورها موجب میشود که سرمای هوا در زمستان کاهش پیدا کند. به عکس، عبور جریانهای آب سرد موجب بروز سرمای شدید در کنارهها میشود؛ مانند جریان آب سرد گرینلند که از کنارههای کانادا عبور میکند.
۱۸- ارتفاعات چگونه بر آب و هوا تأثیر میگذارند؟
پاسخ: در لایه وردسپهر (تروپوسفر)، هر چه از سطح زمین بالاتر میرویم دمای هوا کم میشود. به ازای هر ۱۰۰۰ متر ارتفاع، دما ۶ درجه سانتیگراد کاهش مییابد. بنابراین، در نواحی مرتفع و بر فراز قلهها و کوهها و دامنهها دما پایینتر از نواحی پست است. ارتفاعات میتوانند از نفوذ تودههای مرطوب به نواحی آن سوی خود جلوگیری کنند؛ مانند رشتهکوههای هیمالیا در شمال هند یا البرز در ایران. ارتفاعات همچنین جهت وزش بادها را تغییر میدهند.
۱۹- در چه دمایی هوا کم فشار و در چه دمایی هوا پر فشار میشود؟
پاسخ:
هوای گرم فشار کمتری دارد؛ زیرا منبسط میشود و مولکولهای آن از هم فاصله میگیرند. هوای گرم سبک است و به سمت بالا صعود میکند.
هوای سرد فشار بیشتری دارد؛ زیرا سرما موجب تراکم و فشردگی بیشتر مولکولها میشود. هوای سرد سنگین است و به سمت پایین و سطح زمین فرود میآید.
۲۰- ارتفاع چگونه بر فشار هوا تأثیر میگذارد؟
پاسخ: هر چه از سطح زمین بالاتر برویم، فشار هوا کم میشود. به همین دلیل، فشار هوا در سطح دریاها زیاد و در ارتفاعات و کوهستانها کم است.
۲۱- باد چگونه ایجاد میشود؟
پاسخ: هوا همیشه از جایی که فشار بیشتری دارد به سمت جایی که فشار کمتری وجود دارد جریان مییابد و به این ترتیب، باد به وجود میآید.
۲۲- چه عواملی سبب افزایش دما در کره زمین شده است؟
پاسخ: زیاد شدن تعداد خودروها و افزایش فعالیتهای صنعتی است که از سوختهای فسیلی استفاده میکنند و موجب آلودگی هوا و ورود گازهای گلخانهای به هواکره میشوند.
۲۳- پیامدهای گرم شدن زمین چیست؟
پاسخ:
✔ ذوب شدن یخهای قطبی
✔ بالا آمدن آب دریا
✔ به زیر آب رفتن نواحی ساحلی و جزیرهها یا وقوع خشکسالی در نواحی گرم و خشک و مواردی از این قبیل.
۲۴- آبکره (هیدروسفر) چه مواردی را شامل میشود؟
پاسخ: همه آبهای زمین یعنی اقیانوسها، دریاها، دریاچهها، رودها و … را شامل میشود.
۲۵- پنج مجموعه بزرگ آبها را نام ببرید.
پاسخ: اقیانوس آرام، اقیانوس اطلس، اقیانوس هند، اقیانوس منجمد شمالی و اقیانوس منجمد جنوبی
۲۶- در مورد اقیانوس آرام توضیح دهید؟
پاسخ: اقیانوس آرام پهناورترین اقیانوس کره زمین است، مساحت آن ۱۰۰ برابر کشور ایران میباشد، این اقیانوس عمیقترین اقیانوس جهان نیز میباشد عمیقترین نقطه آبهای جهان در این اقیانوس قرار دارد.
۲۷- عمیقترین اقیانوس جهان چه نام دارد؟
الف) اقیانوس آرام ☑
پ) اقیانوس اطلس ◻
ج ) اقیانوس هند ◻
د) اقیانوس منجمد شمالی ◻
پاسخ: الف) اقیانوس آرام ☑
۲۸- این مناطق از نظر وجود منابع سرشار نفت و گاز و جزایر ماهیگیری اهمیت زیادی دارد.
الف) شیب قاره ◻
ب) ایوان خشکی ◻
ج) فلات قاره ◻
د) مورد ب و ج ☑
پاسخ: د) مورد ب و ج ☑
۲۹- تشکیل ابرها و بسیاری از تغییرات آب و هوایی در کدام لایه صورت میگیرد؟
الف) تروپوسفر ☑
ب) مزوسفر ◻
ج) اتمسفر ◻
د) استراتوسفر ◻
پاسخ: الف) تروپوسفر ☑
۳۰- کدام گازها در هواکره درصد بیشتری را به خود اختصاص داده است؟
الف) اکسیژن ◻
ب) نیتروژن ☑
ج) دی اکسید کربن ◻
د) بخار آب ◻
پاسخ: ب) نیتروژن ☑
۳۱- کمترین میانگین دمای سالانه در کدام نواحی دیده میشود؟
الف) مجاور استوا ◻
ب) با قطبها ☑
ج) خشکیها ◻
د) دریاها ◻
پاسخ: ب) با قطبها ☑
۳۲- به چه دلایلی کاوشهای علمی در مورد اقیانوسها و بستر آنها دشوار است؟
پاسخ: به علت فشار زیاد آب، تاریکی و دمای کم در اعماق آب
۳۳- صحیح ✔ یا غلط ❌ بودن جملات زیر را مشخص کنید.
کف اقیانوسها و دریاها همانند سطح خشکیها ناهمواریهای فراوان دارد.
پاسخ: این جمله صحیح ✔ است.
جریانهای دریایی گرم و سرد بر آب و هوای مناطقی که از مجاورت آنها عبور میکنند تأثیر میگذارد.
پاسخ: این جمله صحیح ✔ است.
۳۴- ناهمواریهای اقیانوسها را نام ببرید؟
پاسخ:
✔ فلات قاره
✔ شیب قاره
✔ پوسته اقیانوسی
✔ دشت اقیانوسی
✔ گودال اقیانوسی و جزیره
۳۵- فلات قاره (ایوان خشکی) را تعریف کنید؟
پاسخ: در جاهایی که اقیانوسها با خشکی تماس دارند، اغلب ناحیهای کم عمق با ژرفای کمتر از ۲۰۰ متر دیده میشود که به آن فلات قاره (ایوانخشکی) میگویند.
۳۶- فلات قاره از چه لحاظی دارای اهمیت است؟
پاسخ: از نظر وجود منابع سرشار نفت و گاز و جزایر ماهیگیری اهمیت دارد
۳۷- شیب قاره چیست؟
پاسخ: بعد از فلات قاره ناگهان شیب زیاد میشود، به این بخش شیب قاره میگویند.
۳۸- حرکات آب دریاها و اقیانوسها به چه صورتی است؟
پاسخ: به صورت موج، جزر و مد و جریانهای دریایی
۳۹- محل برخورد جریانهای دریایی سرد و گرم از چه نظر اهمیت دارد؟
پاسخ: از مهمترین مناطق صید ماهی جهان هستند.
۴۰- چرا سفر به اعماق اقیانوسها دشوارتر از صعود به قلههاست؟
پاسخ:
✔ تاریکی
✔ به علت فشار زیاد آب
✔ نبودن وسایل و تجهیزات کافی و اینکه حرکت در آب دشوارتر از حرکت در هواست.
۴۱- فواید اقیانوسها را بنویسید؟
پاسخ: اقیانوسها یکی از منابع مهم تأمین غذا برای انسان هستند. این پهنههای آبی امکان حمل و نقل کم هزینهتر میلیونها تن بار با کشتیها فراهم میآوردند. اقیانوسها همچنین به طور غیرمستقیم منبع تأمین آب شیرین برای ساکنان جهاناند.
۴۲- اقیانوسها با چه مشکلاتی روبرو هستند؟
پاسخ: هر ساله چندین میلیون تن از زبالههای سمی کارخانههای پلاستیک و مواد تجزیهناپذیر به اقیانوسها ریخته میشود. برخی کشورها از شیوهٔ دفن زبالههای اتمی در اعماق اقیانوسها استفاده میکنند. همچنین صید بیرویه و انبوه ماهیها، بدون فرصت کافی برای تولید مثل، بومسازگان (اکوسیستم) آبی را به شدت آسیب میزند. افزون بر این، بعضی کشورهای پیشرفته با دسترسی به فناوریهای جدید مانند کشتیهای مجهز به رادار یا نصب دائمی تورها در آب، به طور مداوم در اعماق و گسترهٔ وسیع اقیانوسها به صید ماهی میپردازند.
۴۳- ساختار هواکره (اتمسفر) چیست؟
پاسخ: جو یا هواکره لایهای از گاز است که از سطح زمین تا ارتفاع حدود ۳۰۰۰ کیلومتری اطراف سیاره زمین را در بر گرفته است.
۴۴- هواکره (اتمسفر) از چه گارهایی تشکیل شده است؟
پاسخ: مخلوطی از گازهای مختلف نیتروژن (۷۸)، اکسیژن (۲۱) و سایر گازها مانند دیاکسیدکربن و بخار آب است.
۴۵- وردسپهر (تروپوسفر) چیست؟
پاسخ: پایینترین لایه، که نزدیک به سطح زمین است وردسپهر (تروپوسفر) نام دارد. تشکیل ابرها و بسیاری از تغییرات آب و هوایی در این لا به صورت میگیرد.
۴۶- در هر یک از مناطق زیر چه نوع آب و هوایی وجود دارد؟
پاسخ:
صحرای بزرگ آفریقا: آب و هوای بسیار گرم و خشک
سواحل شمالی آفریقا: آب و هوای مدیترانهای
۴۷- عوامل مؤثر بر آب و هوای جهان را نام ببرید؟
پاسخ:
۱- زاویه تابش خورشید و عرض جغرافیایی
۲- دوری و نزدیکی به اقیانوسها و دریاها
۳- ارتفاع از سطح زمین
۴- فشار هوا و جریان باد
۴۸- از عوامل مؤثر بر آب و هوای جهان، زاویه تابش خورشید و عرض جغرافیایی را توضیح دهید؟
پاسخ: سرزمینهای نزدیک استوا اشعه عمودی خورشید را دریافت میکنند اما هر چه از استوا به طرف قطبها پیش میرویم، تابش خورشید مایلتر میشود. در نتیجه گرمای کمتری به زمین میرسد.
۴۹- از یکسان نتابیدن خورشید به سطح زمین چند منطقه بوجود میآید؟
پاسخ:
۱- منطقه گرم در دو طرف استوا تا مدار رأسالسرطان و رأسالجدی
۲- منطقه معتدل شمالی و جنوبی
۳- منطقه سرد در مجاورت قطبها
۵۰- هر چه از مدار استوا (صفر درجه) به سمت عرضهای جغرافیایی بالاتر حرکت کنیم، دمای هوا کاهش مییابد.
۵۱- هوا مانند همه کارها سنگینی دارد و بر همه چیز فشار وارد میکند.
۵۲- فشار هوا را با دستگاههای فشار سنج اندازهگیری میکنند.
۵۳- دوری و نزدیکی به اقیانوسها و دریاها چه تأثیری بر آب و هوا دارد؟
پاسخ: خشکیها زودتر از آب گرم میشوند و سریعتر گرمای خود را از دست میدهند. آب بیشتر از خشکیها گرما را در خود ذخیره میکنند. به همین دلیل، اقیانوسها و دریاها موجب اعتدال دمای نواحی مجاور خود در زمستان و تابستان میشوند و گرما و سرمای مناطق را کاهش میدهند.
۵۴- به چه سبب اقیانوسها و دریاها موجب اعتدال دمای نواحی مجاور خود در زمستان و تابستان میشود؟
پاسخ: چون خشکیها زودتر از آب گرم میشوند و سریعتر گرمای خود را از دست میدهند. آب بیشتر از خشکیها گرما را در خود ذخیره میکنند.
۵۵- نقش جریانهای دریایی آب گرم و سرد در آب و هوای کشورها چیست؟
پاسخ: عبور جریانهای دریایی آب گرم از کناره کشورها موجب میشود که سرمای هوا در زمستان کاهش پیدا کند. به عکس، عبور جریانهای آب سرد موجب بروز سرمای شدید در کنارهها میشود.
۵۶- در لایه وردسپهر (تروپوسفر) چه تغییرات آب و هوایی حاصل میشود؟
پاسخ: در لایه وردسپهر(نزدیکترین لایه جو به زمین) هر چه از سطح زمین بالاتر میرویم دمای هوا کم میشود، بنابراین، در نواحی مرتفع و بر فراز قلهها و کوهها و دامنهها دما پایینتر از نواحی پست است.
۵۷- ارتفاع چه تأثیری بر آب و هوای یک منطقه دارد؟
پاسخ: هر چه از سطح زمین بالاتر میرویم دمای هوا کم میشود. همچنین ارتفاعات میتوانند از نفوذ تودههای مرطوب به نواحی آن سوی خود جلوگیری کنند و جهت وزش بادها را نیز تغییر میدهند.
۵۸- باد چگونه بوجود میآید؟
پاسخ: هوا همیشه از جایی که فشار بیشتری دارد به سمت جایی که فشار کمتری وجود دارد جریان مییابد و به این ترتیب، باد به وجود میآید.
۵۹- گردش عمومی هوا و تغییرات آب و هوایی در مناطق مختلف چیست؟
پاسخ: پراکندگی کانونهای فشار از مناطق فشار زیاد و مناطق فشار کم از عوامل مهم جریان عمومی هوا و تغییرات آب و هوایی در مناطق مختلف است.
۶۰- به عقیده دانشمندان در طی صد سال گذشته یکی از علل مهم افزایش دما چه بوده است؟
پاسخ: زیاد شدن تعداد خودروها و افزایش فعالیتهای صنعتی است که از سوختهای فسیلی استفاده میکنند و موجب آلودگی هوا و افزایش گازهای گلخانهای در هوا کره میشوند.
۶۱- یکی از دلایل توجه ویژه به انرژی هستهای در کشور ما چیست؟
پاسخ: علاوه بر کاربرد پزشکی، کمک به کاهش آلودگی است.
۶۲- پیامدهای ناخوشایند گرم شدن کره زمین چیست؟
پاسخ:
✔ ذوب شدن یخهای قطبی
✔ بالا آمدن آب دریا
✔ به زیر آب رفتن نواحی ساحلی و جزیرهها
✔ افزایش و طولانی شدن دورههای خشکسالی در نواحی گرم و خشک افزایش سیلاب
۶۳- چرا کوهنوردان در ارتفاعات زیاد ممکن است با مشکلات تنفسی روبه رو شوند؟
پاسخ: زیرا با فاصله گرفتن از سطح زمین مقدار جاذبه کمتر میشود. بنابراین در ارتفاعات فشار هوا کم است. هر چه از سطح زمین بالاتر برویم فشار هوا کم میشود. به همین دلیل فشار هوا در سطح دریاها زیاد و در ارتفاعات و کوهستانها کم است۔
۶۴- چرا در هواپیما، قبل از شروع پرواز، نحوه استفاده از ماسک اکسیژن به مسافران آموزش داده میشود؟
پاسخ: به علت تغییر فشار هوا در ارتفاع بالا
سخن پایانی
اگر سوالی درباره سوالات درس چهارم مطالعات اجتماعی نهم متوسطهی اول با موضوع درس ««آب فراوان، هوای پاک»» دارید آن را از قسمت نظرات بپرسید. تیم معلمان ما در اولین فرصت شما را راهنمایی میکنند.
✅ سوالات درس سوم مطالعات اجتماعی نهم
✅ سوالات درس پنجم مطالعات اجتماعی نهم
📝 جواب درس چهارم مطالعات نهم
📝 نمونه سوالات پایه نهم متوسطه اول
توجه: دانشآموزان عزیز شما میتوانید برای دسترسی آسانتر به مطالب درسی عبارت «سوییتی بلاگ» را در انتهای مطلب مورد نظر خود سرچ(جست و جو) کنید.
نظرات کاربران