جواب درس شانزدهم فارسی پنجم ابتدایی

در این نوشته جدیدترین گام به گام درس ۱۶ فارسی پنجم دبستان با موضوع درس «وقتی بوعلی کودک بود»، قرار گرفته‌ است که شامل جواب درست و نادرست، درک مطلب، معنی کلمات، متضاد، هم خانواده‌، املایی و معنی شعر چشمه و سنگ می‌باشد. در ادامه با ما از بخش مطالب درسی پایه‌ پنجم ابتدایی همراه باشید.

جواب درست و نادرست صفحه ۱۲۶ فارسی پنجم

۱- حسین با شنیدن پاسخ‌های ساده، آرام می‌شد.

پاسخ: نادرست❌زیرا حسین با شنیدن پاسخ های ساده آرام نمیشد و دست بردار نبود.

۲- طبیب می‌کوشید با پاسخ‌های ساده و کودکانه او را آرام کند.

پاسخ: درست ✅

۳- تلاش حسین، حتّی در زمان بیماری مادر هم، چشمگیر بود.

پاسخ: درست ✅

جواب درک مطلب صفحه ۱۲۶ فارسی پنجم

۱- طبیب سرآغاز دانایی را در چه چیزی می‌دانست؟

پاسخ: در پرسشگری می‌دانست. او معتقد بود که انسان با پرسشگری و کنجکاوی، به دانش می‌رسد.

۲- به نظر عبدالله، چرا بیماری مادر باعث پیشرفت حیرت آور حسین شد؟

پاسخ: زیرا او برای کمک به مادرش، به دنبال راه‌های درمان بود و از این طریق، دانش خود را در زمینه‌ی پزشکی افزایش داد.

۳- با توجه به متن درس، حسین چه شخصیتی داشت؟ عبارتی از متن بیان کنید که نظر شما را تأیید کند.

پاسخ:

حسین شخصیتی کنجکاو، مشتاق یادگیری و مصمم داشت.
«حسین، از همان کودکی، علاقه‌مند به علم و دانش بود. او همیشه سؤال می‌پرسید و می‌خواست چیزهای جدید یاد بگیرد.»

۴- منظور از جمله ی زیر چیست؟
«هر بیماری و دردی، دورهای دارد که باید بگذرد.»

پاسخ: که هر مشکلی، پایانی دارد و باید صبور بود و تا پایان راه، تلاش کرد.

۵- دو راه دستیابی به شناخت و آگاهی، کدام است؟

پاسخ: خوب دیدن، خوب گوش دادن و فکر کردن

جواب تصویرخوانی و صندلی صمیمیت صفحه ۱۲۷ فارسی پنجم

۱- خوب دیدن: تصویر را با دقت ببینید وبه جزئیات توجه کنید.
۲- اندیشیدن: برای درک ارتباط میان اجزای تصویر‌، فکر کنید و مطالبی را که از آن برداشت کرده‌اید‌، در ذهن خود مرور کنید.
۳- یافتن: بعد از درک محتوا موضوع صحبت خود را مشخص کنید.
۴- گفتن: هر وقت آماده شدید روی صندلی معلم بنشینید و درباره موضوع انتخاب شده برای دوستانتان صحبت کنید.
۵- سنجیدن: نظرتان را در مورد شنیده‌ها در سه بخش بیان کنید:

■ الف) بخش‌های خوب

پاسخ: زنان در کنار هم و با کمک یکدیگر نخ ریسی می‌کنند. آن‌ها در تلاش هستند تا در کنار مردها کمکی برای گذران زندگی باشند و از طرفی با دست‌های هنرمند‌شان از هر چیز بهترین استفاده را ببرند.

■ ب) اشاره به کاستی‌ها

پاسخ: محرومیت و درآمد اندک می‌تواند موجب نا‌امیدی زن‌ها شود و آن‌ها را از تولید و اشتغال دور کند.

■ پ) پیشنهادها

پاسخ: بهتر است طرح و برنامه‌های کاربردی برای تولید و خرید محصولات داخلی ارائه شود. صنایع دستی زنان و اهالی ایل و روستا جز زیبا‌ترین صنایع و هنر‌ها محسوب می‌شود . با معرفی پیشینه و فرهنگ غنی آن‌ها می‌توانیم به حفظ و رونق این هنر‌ها کمک بزرگی کنیم.

جواب خوانش و فهم صفحه ۱۲۹ فارسی پنجم

۱- در متن شعر، «چشمه» و «سنگ» با چه ویژگی‌هایی توصیف شده‌اند؟

پاسخ:

چشمه: مهربان، با اراده، امیدوار، پرتلاش.
سنگ: تیره‌دل: خودپسند، نامهربان

۲- خوانش بیت دوم و چهارم چه تفاوتی با هم دارد؟ چرا؟

پاسخ: بیت دوم با حالت مهربانی و لطف خوانده می‌شود، اما بیت چهارم با حالت درشتی و خشم خوانده می‌شود.

معنی درس وقتی بوعلی کودک بود صفحه ۱۲۳ فارسی پنجم

تازه از بستر بیماری برخاسته بود.
معنی: تازه حالش خوب شده بود.

معنی درس وقتی بوعلی کودک بود صفحه ۱۲۴ فارسی پنجم

ستاره به سیمای همسرش عبداالله، خیره شد.
معنی: ستاره به چهره‌ی همسرش عبداالله نگاه کرد و دقیق شد. (زل زد.)

من او را با خون دل پرورش داده ام.
معنی: من او را با رنج و سختی زیاد، بزرگ کرده‌ام.

حسین دست بردار نبود.
معنی: حسین به کارش ادامه می‌داد.

معنی درس وقتی بوعلی کودک بود صفحه ۱۲۵ فارسی پنجم

ستاره با هیجان، چشم به دهان او دوخته بود.
معنی: ستاره با هیجان و آشفتگی با دقّت به حرف‌های او توجّه می‌کرد.

از کوشش و پشتکار او به ستوه آمده‌ام.
معنی: از تلاش و پیگیری او خسته شده‌ام.

معنی کلمات درس شانزدهم فارسی پنجم

تازه از بستر بیماری برخاسته بود: تازه خوب شده بود.	کنجکاو: جست و جو گر
بهبودی: تندرستی	نامدار: مشهور
شکرانه: کاری که برای سپاس انجام می‌شود‌، مبارکی	آسوده خاطر: آسوده دل، خیال راحت
رحمت: لطف و مهربانی	تامل: اندیشه
نذر کرده ایم: دادن مال یا چیزی یا انجام کاری در راه خدا	ماهری: زبر دستی، مهارت
سپیده دم: بامداد، سحرگاه	رویداد: حادثه
سر در کتاب دارد: کنایه از سرگرم خواندن کتاب است.	نقل می کرد: تعریف می‌کرد.
سیما: چهره	چشم به دهان او دوخته بود: کنابه به دهان او خیره شده بود که در حال حرف زدن بود
بگذاریم: اجازه دهیم	به ستوه آمدن: خسته شدن
واگذار کن: بسپر	آرام و قرار از کف داده بود: کنایه از صبر و تحمل او پایان یافته بود
نادیده بگیرم: منصرف شوم‌، در نظر نگیرم	کوهسار: زمینهی که در آن کوه است، کوهستان
فرصت: مهلت ، زمان	ناگه: مخفف ناگهان
پارسی: فارسی	دچار: گرفتار
فرا گرفتن: آموخت	گران سنگ: سنگ بزرگ و سنگین
اشک شوق: گریه از شادی	تیره دل: سیاه دل، نامهربان
دل خوشی: شادمانی، خوشحالی	سخت سر: مقاوم، سرسخت، لجباز
دلبستگی بی‌اندازه: علاقه، محبت	زور آزمای: کسی که با دیگران دست و پنجه نرم کند، پهلوان
جهش: حرکت ناگهانی	در استاد: پافشاری کرد، اصرار کرد
حیرت آور: شگفت آور، تعجب آور	ابرام: پافشاری کردن در کاری
حقیقت: واقعیت	بسی: بسیار
بی‌رنگ: رنگ پریده	به نرمی: آهسته
ناگهانی: غیر منتظره‌، پیش بینی نشده	سخت: محکم
سفارش: درخواست انجام کاری، توصیه	کرم کرده: لطف کن
حیرت زده: سرگشته، شگفت زده	نیک بخت: خوش بخت، خوش اقبال
دست بردار نبود: اصرار می‌کرد	کاوید: جست و جو کرد، تلاش کرد
برقی در چشمانش: نور امید و شادی در چشمانش	خارا: نوعی سنگ محکم و سخت
ماجراها: داستان‌ها	یاس: ناامیدی
دم به دم: پی در پی، مدام	ناید: نمی‌آید.
شب و روز نمی شناسد: کنایه تمام وقت کاری را انجام دادن	ناید به بار: سود و فایده ای به دست نمی‌آید.
پشتکار: تلاش	گرت: مخفف اگر تو
روی گشاده: چهره خندان و شاداب	سهل: آسان

کلمات متضاد و مخالف درس شانزدهم فارسی پنجم

بیماری ≠ سلامتی
برخاسته بود ≠ نشسته بود
شکر ≠ ناشکری‌، ناسپاسی
نیازمند ≠ بی‌نیاز
پاسخ ≠ سوال
کوچک ≠ بزرگ
نخستین ≠ آخرین
دور ≠ نزدیک
ناتوان ≠ توانا
نامدار ≠ گمنام

کلمات هم‌خانواده درس شانزدهم فارسی پنجم

شکرک= شاکر‌، تشکر
حقیقت= حقایق‌، محقق
طبیب= طب‌، مطب‌، اطبا
دانش= دانشمند‌، دانا
کوشش= کوشا‌، کوشنده
نقل= انتقال
حفظ= حافظ‌، محافظت

کلمات سخت و املایی درس شانزدهم فارسی پنجم

برخاسته بود – به خاطر بهبودی – می‌خواستم – دیدگان – عبدالله – حیرت آور – سروکلّه – واگذار – بگذاریم – بی‌انصافی – دقّت – سپاس‌گزاریم – نذر – ناگه – گرانسنگ – تیره‌دل – سخت‌سر – سیل زور آزمای – ابرام – خارا – یأس – سهل

معنی شعر چشمه و سنگ فارسی پنجم

۱- جدا شد یکی چشمه از کوهسار *** به ره گشت، ناگه به سنگی دچار
معنی: چشمه‌ای از کوهستان جدا شد، در راه ناگهان به سنگی برخورد.

۲- به نرمی چنین گفت با سنگ سخت: *** «کرم کرده، راهی ده‌ای نیکبخت!»
معنی: با آرامی و نرمی به سنگ محکم و سخت گفت: «ای نیکبخت، لطف کن و راهی برای عبور من بده»

۳- گران سنگ تیره دل سخت سر *** زدش سیلی و گفت: «دور ای پسر
معنی: سنگ بزرگ بد دل، محکم یک سیلی به چشمه زد و گفت: از من دور باش ای پسر،

۴- «نجنبیدم از سیلِ زور آزمای *** که ای تو، که پیشِ تو جُنبم، ز جای؟»
معنی: من با آمدن سیل پر زور و خروشان از جایم تکان نخوردم حالا تو چه کسی هستی که در مقابل تو از جایم تکان بخورم؟

۵- نشد چشمه از پاسخ سنگ، سرد *** به کندن دراستاد و ابرام کرد
معنی: چشمه از پاسخ سنگ، دلسرد و ناامید نشد و به کندن مشغول شد و پافشاری کرد.

۶- بسی کند و کاوید و کوشش نمود *** کز آن سنگ خارا، رهی برگشود…
معنی: بسیار زمین را کند و آنقدر تلاش کرد که از میان آن سنگ سخت، راهی باز کرد.

۷- برو کارگر باش و امّیدوار *** که از یأس، جز مرگ، ناید به بار
معنی: پس برو برای هدفت کار کن و همیشه امیدوار باش که از ناامیدی چیزی به جز نابودی و مرگ به دست نمی‌آید.

۸- گرت پایداری است در کارها *** شود سهل، پیش تو دشوارها
معنی: اگر در کارهایت پایداری و پافشاری باشد، تمام کارهای دشوار در مقابل تو آسان می‌شود.

معنی کلمات شعر چشمه و سنگ فارسی پنجم

ره : مخفف راه	دراستادن : در ایستادن، پا فشاری کردن، اصرار ورزیدن
کوهسار : کوهستان	ابرام : پافشاری و اصرار کردن
کرم : لطف، مهربانی	گرت : اگر تو را، اگر برای تو
گران سنگ : در این شعر به معنی سنگ بزرگ و سنگین	کاوید : جست و جو کرد، تلاش کرد
تیره دل : بدخواه، سیاه دل، نا مهربان، بد اندیش	سنگ خارا : سنگ سخت، نوعی سنگ
سخت سر : مقاوم، سر سخت، لجباز	یأس : نا‌امیدی
نجنبیدم : تکان نخوردم، از جایم حرکت نکردم	سهل : آسان
زور آزمای : کسی که زور خودش را به دیگران نمایان می‌کند.

کلمات مخالف شعر چشمه و سنگ فارسی پنجم

سخت ≠ نرم
جدا ≠ پیوسته
گران ≠ سبک
تیره ≠ روشن
پاسخ ≠ سکوت
سرد ≠ گرم
کندن ≠ پر کردن
امیدوار ≠ ناامید
پیش ≠ پس
سهل ≠ دشوار
دور ≠ نزدیک
یأس ≠ امید

سخن پایانی

اگر سوالی درباره جواب درس شانزدهم فارسی پایه‌ پنجم دبستان با موضوع درس««وقتی بوعلی کودک بود»» دارید آن را از قسمت نظرات بپرسید. تیم معلمان ما در اولین فرصت شما را راهنمایی می‌کنند.

✅ جواب درس پانزدهم فارسی پنجم
✅ جواب درس هفدهم فارسی پنجم

📝 نمونه سوالات پایه پنجم ابتدایی

توجه: دانش‌آموزان عزیز شما می‌توانید برای دسترسی آسان‌تر به مطالب درسی عبارت «سوییتی بلاگ» را در انتهای مطلب مورد نظر خود سرچ(جست و جو) کنید.