جواب درس چهارم علوم پنجم ابتدایی
در این نوشته جدیدترین گام به گام درس ۴ علوم پنجم دبستان با موضوع درس «برگی از تاریخ زمین» قرار گرفته است که شامل جواب سوالات متن کتاب درسی و کاوش گری، فکر کنید، جمع آوری اطلاعات و گفت و گو می‌باشد. در ادامه با ما از بخش مطالب درسی پایه پنجم ابتدایی همراه باشید.
جواب کاوش گری صفحه ۲۷ و ۲۸ علوم پنجم
از اثر دست و پای یک جاندار چه چیزهایی می‌توان یاد گرفت؟
پاسخ:
اندازه و نوع جاندار، حدس زدن شکل آن، نوع غذا و شکل زندگی و…
وسایل و مواد موردنیاز: گل مجسمه سازی، ظرف، لیوان آب، قاشق، ذره بین و خط کش.
روش اجرا:
۱- مقداری گل مجسمه‌سازی را در یک ظرف قرار دهید. سطح آن را با قاشق صاف کنید.
۲- دست خود را با کمی آب مرطوب کنید. کف دستتان را روی گل بگذارید و فشار دهید. سپس دست خود را به آرامی بردارید. نمونه‌ی به دست آمده را کنار پنجره قرار دهید تا خشک شود.
۳- با دقت به کف دست خود و اثر آن روی گل نگاه کنید؛ چه چیزی مشاهده می‌کنید؟
پاسخ:
جای دستمان روی گل شبیه به خود دستمان می‌باشد.
۴- این بار، با ذره‌بین به دست خود و اثر آن نگاه کنید و بگویید چه چیزهای تازه‌ای مشاهده می‌کنید.
۵- طول هریک از انگشتان خود را اندازه بگیرید و روی اثر انگشت خود بنویسید.
۶- دست شما و اثر دستتان چه شباهت‌ها و چه تفاوت‌هایی دارند؟
پاسخ:
از نظر اندازه، شکل، تعداد انگشتان شبیه به هم هستند اما دست ما نرم و انعطاف پذیر است ولی اثر دستمان روی گل خشک و سخت می‌باشد.
ویژگی‌های آن‌ها را در جدول زیر بنویسید.
پاسخ:
۷- اثر دست خود را با اثر دست هم گروه‌های خود مقایسه کنید. چه تفاوت ها و شباهت‌هایی را مشاهده می‌کنید؟
پاسخ:
✅ شباهت: به طور کلی، اثر دست همه افراد یک ساختار مشترک دارد. وجود خطوط کف دست، انگشتان و برآمدگی‌های کف دست در همه افراد دیده می‌شود. ممکن است برخی الگوهای کلی مانند وجود خطوط قلب، سر و زندگی در اکثر افراد مشاهده شود. تغییرات در اثر دست افراد مختلف اغلب تدریجی و به صورت تفاوت‌های جزئی در اندازه، شکل و تعداد خطوط است.
✅ تفاوت: جزئیات خطوط کف دست، مانند تعداد انشعابات، طول و عمق خطوط، بین افراد مختلف متفاوت است. شکل و اندازه انگشتان افراد با هم متفاوت است. اندازه کف دست افراد مختلف متفاوت است. برخی جزئیات خاص مانند خطوط اضافی یا نشانه‌های خاص ممکن است در برخی افراد وجود داشته باشد و در برخی دیگر وجود نداشته باشد.
۸- این فعالیت را در منزل به کمک بزرگتر‌ها انجام دهید؛ اما این بار، پشت دست خود را روی گل قرار دهید و اثر آن را بررسی کنید.
اثر دست یکی از دانش آموزان را به طور تصادفی انتخاب کنید. آیا می‌توانید مشخص کنید که این اثر به کدام دانش آموز تعلق دارد؟
پاسخ:
خیر، تشخیص آن فوق العاده سخت و تقریبا نشدنی می‌باشد.
جواب فکر کنید صفحه ۲۹ علوم پنجم
در گذشته‌های خیلی دور، خزندگان بزرگی به نام دایناسورها روی زمین زندگی می کردند. این جانوران در حدود ۶۵ میلیون سال پیش از بین رفتند. تصویر روبه رو، اثر پای یک دایناسور را نشان می‌دهد. این اثر در معدن زغال سنگ کرمان یافت شده است؛ از آن چه اطلاعاتی می‌توان به دست آورد؟
پاسخ:
رد پاهای عمیق و بزرگ نشان می‌دهد که دایناسورهای سنگین وزن و غول‌پیکری در این منطقه زندگی می‌کرده‌اند و از اینجا عبور می‌کرده‌اند. با شمارش انگشت‌های روی ردپاها می‌توان نوع دایناسور را حدس زد.
✅ طول این رد پا تقریبا برابر با ۳۰ سانتی متر است.
جواب گفت و گو صفحه ۲۹ علوم پنجم
در این تصویر، اثر قسمتی از بدن انسان را می‌بینید. از این اثر، چه اطلاعاتی می‌توان به دست آورد؟ در این باره گفت و گو کنید.
پاسخ:
نوع حرکت انسان و تخمین وزن تقریبی، سن و شمارش تعداد انگشتان.
جواب کاوش گری صفحه ۳۰ و ۳۱ علوم پنجم
وسایل و مواد موردنیاز: دستکش، ذره بین، دفترچه یادداشت و مداد، انواع خاک، خاشقک، بقایای موجودات زنده، قیچی، آب و لیوان یونولیتی.
۱- یک لیوان یونولیتی (کاغذی) بردارید و سوراخ‌های ریزی در ته آن ایجاد کنید.
۲- یک قاشق خاک معمولی را در لیوان بریزید.
۳- یک قطعه‌ی باقی مانده از موجود زنده را انتخاب کنید و روی خاک داخل لیوان قرار دهید. سپس با یک قاشق از خاک معمولی، روی آن را بپوشانید.
۴- یک قاشق ماسه روی خاک داخل لیوان بریزید.
۵- قطعه‌ی دیگری از باقی مانده‌ی موجود زنده را بردارید و روی ماسه داخل لیوان قرار دهید. روی آن را هم با ماسه بپوشانید.
۶- حالا دو قاشق خاک رس هم در لیوان بریزید و نصف لیوان آب روی آن بریزید.
۷- لیوان را در کناری بگذارید تا خاک آن خشک شود.
۸- پس از چند روز، لیوان یونولیتی را مانند شکل با قیچی از کناره ببرید و لایه‌های خاک را از آن خارج کنید.
۹- لایه‌هایی را که می بینید، نقاشی کنید.
۱۰- با یک برس یا قاشقک، لایه های خاک را به دقت بکنید و باقی مانده‌ی موجود زنده‌ی درون آن را پیدا کنید (مواظب باشید باقی مانده‌ی جاندار از بین نرود).
۱۱- نقاشی خود را با کشیدن فسیل لایه‌ها، کامل کنید.
پاسخ: به عهده‌ی دانش‌آموز.
۱۲- مشاهده‌های خود را در جدول زیر بنویسید.
پاسخ ۱:
| لایه های خاک | بقایای موجودات زنده وجود دارد – ندارد | شکل بقایای موجودات زنده |
| بالا | وجود دارد | دندان |
| وسط | وجود دارد | صدف |
| پایین | وجود ندارد | — |
⭐ همچنین می‌توانید از جدول زیر نیز برای پاسخ به این سوال استفاده کنید:
پاسخ ۲:
| لایه های خاک | بقایای موجودات زنده وجود دارد – ندارد | شکل بقایای موجودات زنده |
| بالا | وجود دارد | — |
| وسط | وجود دارد | استخوان های ریز |
| پایین | وجود ندارد | استخوان های درشت |
جواب گفت و گو صفحه ۳۲ علوم پنجم
شکل زیر نمونه‌ای از لایه‌های رسوبی زمین را نشان می‌دهد.
۱- در این تصویر، چند لایه می‌بینید؟ آن‌ها را شماره گذاری کنید.
پاسخ:
هشت لایه مشاهده می‌کنیم که باید آن‌ها را از پایین به بالا به ترتیب شماره‌گذاری کنیم.
۲- در کدام لایه یا لایه‌ها، باقی مانده‌ی جانداری دیده نمی‌شود؟
پاسخ:
لایه‌های پنجم، سوم و هشتم.
۳- باقی مانده‌ی جاندار در کدام لایه، قدیمی‌تر است؟
پاسخ:
لایه‌های زیرین مخصوصا لایه اول.
جواب گفت و گو صفحه ۳۳ علوم پنجم
در این تصویرها مراحل تشکیل فسیل را می‌بینید. درباره‌ی چگونگی تشکیل این فسیل‌ها در گروه خود گفت و گو کنید.
پاسخ:
وقتی جانوری می‌میرد و به کف دریا می‌افتد، کم‌کم با خاک و گل پوشیده می‌شود. قسمت‌های نرم بدنش از بین می‌رود، اما قسمت‌های سخت آن مثل استخوان‌ها باقی می‌مانند و به مرور زمان به سنگ تبدیل می‌شوند و فسیل درست می‌کنند.
جواب فکر کنید صفحه ۳۳ علوم پنجم
تعداد حشره‌ها بیشتر از بقیه جانداران است. با وجود این، تعداد فسیل‌های حشره‌ها خیلی کمتر است. علت را توضیح دهید.
پاسخ:
بدن حشرات نرم و بدون استخوان است. به همین دلیل، وقتی می‌میرند خیلی زود از بین می‌روند و تبدیل به فسیل نمی‌شوند.
جواب گفت و گو صفحه ۳۴ علوم پنجم
در شکل زیر، رد پای چند جانور نشان داده شده‌است. آن‌ها را به دقت بررسی کنید و پس از گفت و گو درباره‌ی پرسش‌های زیر، به آن‌ها جواب دهید.
در این شکل، چند نوع رد پا وجود دارد؟
پاسخ:
چهار نوع: ۱- گاو ۲- عقاب ۳- گربه ۴- اردک
چند رد پرنده را می‌بینید؟
پاسخ:
دو تا، شماره ۲ و ۴
کدام رد پا مربوط به پرنده ای است که در کنار آب زندگی می‌کند؟
پاسخ:
ردپای شماره ۴ یعنی اردک.
جواب فکر کنید صفحه ۳۴ علوم پنجم
فسیل‌های زیر در سه منطقه متفاوت پیدا شده است. با مطالعه‌ی این فسیل‌ها درباره‌ی گذشته‌ی این مناطق چه اطلاعاتی می‌توانیم به دست آوریم؟
پاسخ:
پیدا شدن فسیل گیاه و سرخس نشان می‌دهد که آن‌جا قبلاً جنگل بوده و هوا خیلی مرطوب بوده است. اما اگه فسیل صدف و ماهی پیدا شود، یعنی آن‌جا در گذشته دریا بوده است.
جواب جمع‌آوری اطلاعات صفحه ۳۴ علوم پنجم
در گروه خود درباره‌ی کاربردهای دیگر فسیل ها اطلاعات جمع آوری کنید و آن را به صورت تصویری یا استفاده از پرده‌نگار (پاورپوینت) گزارش دهید.
پاسخ:
فسیل‌ها به عنوان مدارکی معتبر از حیات گذشته، ابزار ارزشمندی برای زمین‌شناسان و زیست‌شناسان محسوب می‌شوند. این بقایای فسیلی امکان تعیین سن نسبی لایه‌های رسوبی، بازسازی محیط‌های باستانی، تعیین عمق و شوری آب‌های گذشته و همچنین تشخیص تغییرات اقلیمی در طول تاریخ زمین را فراهم می‌آورند. علاوه بر این، فسیل‌ها به عنوان شاخص‌هایی در تعیین ترتیب زمانی پیدایش گونه‌های مختلف جانداران و رویدادهای تکاملی مورد استفاده قرار می‌گیرند.
سخن پایانی
اگر سوالی درباره‌ی درس ۴ علوم پنجم ابتدایی با موضوع درس ««برگی از تاریخ زمین»» دارید می‌توانید در بخش نظرات بپرسید تا تیم معلمان ما در اولین فرصت شما را راهنمایی کنند.
✅ جواب درس سوم علوم پنجم
✅ جواب درس پنجم علوم پنجم
📝 سوالات درس چهارم علوم پنجم
📝 نمونه سوالات پایه پنجم ابتدایی
توجه: دانش‌آموزان عزیز شما می‌توانید برای دسترسی آسان‌تر به مطالب درسی عبارت «سوییتی بلاگ» را درانتهای مطلب مورد نظر خود سرچ(جست و جو) کنید.
نظرات کاربران