جواب درس پنجم علوم ششم ابتدایی
در این نوشته جدیدترین گام به گام درس ۵ علوم پنجم دبستان با موضوع درس «زمین پویا» قرار گرفته است که شامل جواب سوالات متن کتاب، گفت و گو، آزمایش کنید، فعالیت و فکر کنید می‌باشد.در ادامه با ما از بخش مطالب درسی پایه ششم ابتدایی همراه باشید.
جواب آزمایش کنید صفحه ۳۲ علوم ششم
هر یک از گروه‌های کلاس، یک عدد تخم مرغ آب پز با پوست را به کلاس بیاورند.
⭐ با انگشتان خود به پوسته تخم مرغ فشار وارد کنید. حالا پوست تخم مرغ را بکنید. با انگشتان خود به سفیده تخم مرغ فشار وارد کنید.
⭐ چگونگی عکس‌العمل پوسته و سفیده تخم مرغ را با هم مقایسه کنید و نتیجه را به کلاس گزارش دهید.
پاسخ:
پوسته تخم مرغ می‌شکند و سفیده تخم مرغ با فشار دست له می‌شود یا به دلیل نرمی انگشت در آن فرو می‌رود.
⭐ سپس تخم مرغ را به وسیله چاقو از وسط نصف کنید و لایه‌‌های آن را با لایه های زمین مقایسه کنید.
پاسخ:
مشاهده می‌شود که تخم مرغ مانند زمین از سه قسمت پوسته، گوشته (سفیده) و هسته (زرده) تشکیل شده است.
جواب کاوش گری صفحه ۳۲ علوم ششم
۱- یک قطعه چوب خشک و یک قطعه چوب‌تر با قطر تقریبی یک سانتی‌متر و طول هفتاد سانتی‌متر بردارید. چوب‌ها را طوری روی میز محکم ببندید که فاصله‌‌ی ابتدای هر دو تا لبه‌‌ی میز یکسان باشد.
۲- از هر یک از چوب‌ها یک وزنه‌‌ی ۲۰۰ گرمی آویزان کنید (فاصله‌‌ی محل قرار گرفتن وزنه‌ها با انتهای هر دو چوب باید یکسان باشد). چه چیزی مشاهده می‌کنید؟ فاصله‌‌ی وزنه تا زمین را اندازه‌گیری و یادداشت کنید.
۳ــ قسمت دو را با وزنه‌های ۳۰۰ و ۳۵۰ گرمی تکرار و مشاهدات خود را در جدول زیر یادداشت کنید.
پاسخ:
| جرم وزنه (گرم) | ۲۰۰ | ۳۰۰ | ۳۵۰ | |
| فاصله‌‌ی وزنه تا زمین (سانتی‌متر) | چوب خشک | ۹۴ سانتی متر | ۸۹ سانتی متر | ۸۳ سانتی متر |
| فاصله‌‌ی وزنه تا زمین (سانتی‌متر) | چوب تر | ۹۹ سانتی متر | ۹۷ سانتی متر | ۹۶ سانتی متر |
⭐ نتیجه کاوش خود را در یک یا چند سطر بنویسید.
پاسخ:
چوب خشک خیلی راحت‌تر از چوب خیس می‌شکند. زمانی که چوب خیس می‌شود، مقاومت خم شدنی آن افزایش می‌یابد و گاهی ممکن است تا انتها خم شود اما شکسته نشود، اما چوب خشک به محض اینکه تحت فشاری بیشتر از مقاومت خود قرار می‌گیرد، می‌شکند.
جواب فکر کنید صفحه ۳۴ علوم ششم
آیا همه زمین لرزه‌ها باعث خرابی در سطح زمین میشوند؟ چرا؟
پاسخ:
خیر؛ بیشتر زلزله‌ها کم قدرت هستند و در اعماق دریا اتفاق می‌افتند. این زلزله‌های کوچک، انرژی کمی آزاد می‌کنند اما این به این معنی نیست که زمین دیگر انرژی برای زلزله‌های بزرگ ذخیره نمی‌کند. علاوه بر شدت زلزله، جنس زمین و ساختمان‌ها هم در میزان خسارات خیلی مؤثر هستند.
جواب علم و زندگی صفحه ۳۴ علوم ششم
با توجه به تأثیرات زمین‌لرزه‌هایی که باعث خسارت‌هایی در محیط زندگی می‌شود، جدول زیر را تکمیل کنید.
پاسخ:
اثرات حاصل از زمین‌لرزه
| اجتماعی | ساختمانی | بهداشتی |
| از دست دادن عزیزان | تخریب مدارس | آلودگی آب‌ها |
| اضطراب و استرس | تخریب جاده‌ها | کمبود آب سالم و بهداشتی |
| بی‌سرپرست شدن زنان و کودکان | ریزش آوار | کمبود دارو |
| بروز مشکلات اجتماعی مانند دزدی و ناامنی | از بین رفتن آثار باستانی | آسیب به بیمارستان‌ها |
| بیکاری | تخریب منازل مسکونی | شیوع بیماری‌های واگیر |
| رکود اقتصادی | شکستن سد | کاهش کادر پزشکی و پرستاری |
| فقر و مهاجرت ناخواسته | آتش سوزی و برق گرفتگی | تجمع زباله‌ها و جانداران مرده |
جواب فکر کنید صفحه ۳۵ علوم ششم
یکی از بازیکنان فوتبال در مسابقه‌ای بر اثر برخورد با بازیکن حریف، دچار شکستگی ساق پاشد؛ پس از چند ماه استراحت و درمان، دوباره به میدان بازی فوتبال برگشت. به نظر شما اگر همان پای این بازیکن، دوباره آسیب ببیند، احتمال شکستگی پای او در کدام قسمت بیشتر است؟
پاسخ:
به احتمال زیاد دوباره پایش آسیب می‌بیند چون این قسمت به دلیل شکستگی قبلی مقاومت کمتری دارد.
جواب گفت و گو صفحه ۳۵ علوم ششم
آیا شما تاکنون زمین‌لرزه‌ای را تجربه کرده‌اید؟ آیا می‌دانید قبل از وقوع، در هنگام وقوع و پس از وقوع زمین لرزه چه اقداماتی را باید انجام دهید؟ با راهنمایی معلم خود دربارهی این موارد گفت و گو و جدول زیر را کامل کنید.
پاسخ:
| اقدامات بعد از وقوع زمین‌لرزه | اقدامات هنگام از وقوع زمین‌لرزه | اقدامات قبل از وقوع زمین‌لرزه |
| کمک به مصدومین | حفظ خونسردی | مقاوم سازی ساختمان‌ها |
| راهنمایی مصدومین | پناه گیری مناسب | تقویت سرعت نیروهای امداد |
| کمک به مردم | رفتن به مکان‌های امن | برگزاری مانور زمین‌لرزه |
| توجه به هشدار و پیام‌های مسئولین | خارج کردن خود از آن محل | به همراه داشتن وسایل کمک‌های اولیه |
| قطع کردن برق محل | از وسایلی که احتمال سقوط دارند دوری کنیم (کمد و آینه) | برگزاری کلاس‌های آموزشی برای آماده شدن هنگام زلزله |
| رکود اقتصادی | شکستن سد | کاهش کادر پزشکی و پرستاری |
| قطع کردن گاز محل | کمک به افراد کم توان | آمادگی برای تخلیه فوری محل |
جواب جمع آوری اطلاعات صفحه ۳۶ علوم ششم
دربارهی مهم‌ترین زمین لرزه‌های ۵۰ سال اخیر ایران، از نظر محل وقوع و خسارت‌های وارد شده، اطلاعات جمع‌آوری کنید و به کلاس گزارش دهید.
پاسخ:
زمین لرزه‌های مهیب ایران در ۵۰ سال اخیر
ایران به عنوان یکی از کشورهایی که بر روی کمربند زلزله قرار دارد، طی ۵۰ سال اخیر شاهد زلزله‌های متعدد و مخربی بوده است. این زمین لرزه‌ها خسارات جانی و مالی بسیاری به بار آورده و تأثیرات عمیقی بر زندگی مردم و زیر ساخت‌های کشور گذاشته‌اند.
دلایل وقوع زلزله در ایران:
موقعیت جغرافیایی: ایران در منطقه‌ای لرزه‌خیز قرار دارد که صفحات تکتونیکی عربستان و اوراسیا در آن به هم برخورد می‌کنند.
گسل‌های فعال: وجود گسل‌های فعال متعدد در سراسر کشور، احتمال وقوع زمین لرزه را افزایش می‌دهد.
ساخت و سازهای غیر مقاوم: در بسیاری از مناطق ایران، ساختمان‌ها با استانداردهای لازم برای مقابله با زلزله ساخته نشده‌اند که این امر خسارات ناشی از زمین لرزه را تشدید می‌کند.
برخی از مهم‌ترین زمین لرزه‌های ۵۰ سال اخیر ایران:
زلزله بوئین زهرا (۱۳۴۱): با بزرگای ۷.۲ ریشتر و تلفات حدود ۱۰ هزار نفر، یکی از مخرب‌ترین زلزله‌های قرن بیستم ایران بود.
زلزله دشت بیاض (۱۳۴۷): این زلزله با بزرگای ۷.۴ ریشتر، حدود ۱۰ هزار نفر را به کام مرگ کشاند و خسارات زیادی به بار آورد.
زلزله طبس (۱۳۵۷): با بزرگای ۷.۷ ریشتر، این زلزله یکی از مرگبارترین زلزله‌های تاریخ ایران محسوب می‌شود و حدود ۱۹ هزار نفر جان باختند.
زلزله رودبار و منجیل (۱۳۶۹): این زلزله با بزرگای ۷.۴ ریشتر، به یکی از بزرگ‌ترین فجایع طبیعی ایران تبدیل شد و حدود ۳۵ هزار نفر کشته بر جای گذاشت.
زلزله بم (۱۳۸۲): این زلزله با بزرگای ۶.۵ ریشتر، شهر تاریخی بم را تقریباً با خاک یکسان کرد و حدود ۴۱ هزار نفر جان باختند.
عواقب زمین لرزه‌ها:
تلفات جانی: زمین لرزه‌ها هر ساله جان هزاران نفر را در ایران می‌گیرند.
خسارات مالی: این بلایای طبیعی باعث تخریب گسترده ساختمان‌ها، زیرساخت‌ها و تأسیسات می‌شود و خسارات مالی هنگفتی به بار می‌آورد.
آوارگی: زمین لرزه‌ها باعث آوارگی تعداد زیادی از مردم می‌شود و مشکلات اجتماعی و اقتصادی بسیاری را به دنبال دارد.
روانی: زلزله‌ها تأثیرات روانی عمیقی بر بازماندگان می‌گذارد و می‌تواند باعث ایجاد اختلالات روانی مانند افسردگی و اضطراب شود.
راهکارهای کاهش خسارات ناشی از زلزله:
ایجاد ساختمان‌های مقاوم: ساخت ساختمان‌هایی با استانداردهای بالای مهندسی زلزله، یکی از مهم‌ترین راهکارها برای کاهش خسارات جانی و مالی ناشی از زلزله است.
آمادگی برای مقابله با زلزله: آموزش مردم در مورد نحوه مقابله با زلزله و برگزاری مانورهای آمادگی، می‌تواند تلفات جانی را کاهش دهد.
به‌روز رسانی نقشه گسل‌های فعال: شناسایی و به روز رسانی نقشه گسل‌های فعال، به برنامه‌ریزی بهتر برای مقابله با زلزله کمک می‌کند.
ایجاد سیستم هشدار سریع: ایجاد یک سیستم هشدار سریع برای زلزله، می‌تواند به مردم فرصت دهد تا قبل از وقوع زلزله اصلی، خود را به مکان امنی برسانند.
نتیجه‌گیری:
زمین لرزه‌ها یکی از مهم‌ترین تهدیدات طبیعی برای ایران هستند و مقابله با آن‌ها نیازمند اقدامات جدی و هماهنگ در سطح ملی است. با سرمایه‌گذاری در حوزه ساخت و ساز مقاوم، آموزش و آگاهی‌بخشی، می‌توان خسارات ناشی از زلزله را به حداقل رساند و ایمنی جان و مال مردم را تأمین کرد.
به طورخلاصه می‌توانید از اطلاعات زیر استفاده کنید.
زمین لرزه بوئین زهرا با شدت ۲/۷ ریشتر و ۱۰۰۰۰ نفر کشته در سال ۱۳۴۱ به وقوع پیوست.
رودبار و منجیل در سال ۱۳۶۹ با شدت ۴/۷ ریشتر لرزید که ۳۵۰۰۰ نفر کشته به همراه داشت.
بم هم در سال ۱۳۸۲ با قدرت ۵/۶ ریشتر با خاک یکسان شد که ۴۱۰۰۰ نفر در اثر آن جان باختند.
جواب فعالیت صفحه ۳۶ علوم ششم
با کمک معلم خود و متخصصان مانور زمین‌لرزه، مکان‌های امن مدرسه خود را شناسایی کنید و شیوهی پناه‌گیری مناسب را در کلاس تمرین کنید.
پاسخ:
زیر میز در چهارچوب کنار دیوارهای استوار و محکم است.
شیوهی پناه‌گیری مناسب به صورت روی یک زانو می‌نشینیم دستانمان را قلاب و بر روی سرمان می‌گذاریم سپس در یک چای امن قرار می‌گیریم.
هنگام پختن برنج در کنار مادر خود بایستید و در زمان جوشیدن، آن را به دقت مشاهده کنید. مشاهدات خود را بنویسید.
⭐ اگر شعله‌‌ی حرارت زیر ظرف برنج را کاهش یا افزایش دهیم، چه اتفاقی می‌افتد؟
⭐ جوشیدن آب برنج را با جوشش مواد مذاب درون زمین مقایسه کنید.
پاسخ:
وقتی آب را گرم می‌کنیم، حباب‌هایی تشکیل میشوند که خیلی زود می‌ترکند. این حباب‌ها در واقع بخار آب هستند. وقتی آب به اندازه کافی گرم شود، این بخارها آنقدر قوی میشوند که بتوانند از آب جدا شوند و به سمت بالا حرکت کنند. به این پدیده جوشیدن می‌گویند. اگر شعله را زیاد کنیم، حباب‌ها بیشتر میشوند و اگر شعله را کم کنیم، حباب‌ها کمتر میشوند.
در گروه خود، مقداری خاک رس را با آب، مخلوط و گل رس تهیه کنید. سپس آن را به شکل مخروط آتشفشانی در آورید که دهانه آن فرو رفته است. پس از خشک شدن، مقداری ماده شیمیایی آمونیم دی کرومات در دهانه آن بریزید و با نظارت معلّم خود، آن را با شعله کبریت روشن و نتیجه را مشاهده کنید.
پاسخ:
آمونیوم دی کرومات یک پودر نارنجی رنگ است. وقتی این پودر را آتش می‌زنیم، به سرعت می‌سوزد و دود و بخار از آن بلند می‌شود. بعد از سوختن، یک ماده سبز رنگ و سخت به جای می‌ماند. این واکنش خیلی سریع و با تولید گرما همراه است.
جواب جمع آوری اطلاعات صفحه ۳۸ علوم ششم
در مورد آتش‌فشان‌هایی که در سال‌های اخیر فعال بوده‌اند و همچنین کاربرد سنگ‌‌های آتشفشانی مانند پوکه‌‌ی معدنی و سنگ‌‌پا، اطلاعات جمع‌آوری کنید و به کلاس گزارش دهید.
پاسخ:
پوکه ی معدنی ← به عنوان عایق استفاده می‌شود و همچنین چون سبک است در ساختمان سازی کاربرد دارد.
سنگ پا ← در حفظ بهداشت از آن استفاده می‌شود.
جواب آزمایش کنید صفحه ۳۸ علوم ششم
آیا می‌خواهید یکی از گازهای آتشفشانی را تولید کنید؟
۱ـ برای این کار مقداری جوش شیرین را در یک لیوان بریزید و سپس به آن مقداری سرکه اضافه کنید.
۲ـ مشاهدات خود را یادداشت و به کمک معلم خود نوع گاز حاصل را تعیین کنید.
پاسخ:
مشاهده می‌شود که به محض ریختن سرکه در جوش شیرین، با تولید گاز دی اکسید کربن یک تغییر شیمیایی رخ می‌دهد و محتویات داخل لیوان به بیرون فوران می‌کند.
✅مهم‌ترین گازهای خارج شده از دهانه‌‌ی آتش‌فشان‌ها، بخار آب و کربن دی‌اکسید است.
جواب جمع آوری اطلاعات صفحه ۳۸ علوم ششم
دربارهی آتش‌فشان‌ها اطلاعات جمع‌آوری و جدول زیر را تکمیل کنید.
| ضررهای آتش‌فشان‌ها | فواید آتش‌فشان‌ها |
| انتشار گازهای سمی | تشکیل معادن آهن و مس |
| زیان‌های مالی | تشکیل چشمه‌های آب گرم |
| کشتار انسان‌ها و سایر جانداران | تشکیل دریاچه |
| ریزش باران‌های اسیدی | توسعه گردشگری |
| از بین رفتن مزارع و پوشش گیاهی | کوه‌زایی |
| ایجاد سونامی | ایجاد زمین‌های کشاورزی حاصل‌خیز |
جواب فکر کنید صفحه ۳۸ علوم ششم
ساکنان مناطق آتشفشانی چه موارد ایمنی را باید رعایت کنند؟
پاسخ:
- آمادگی برای تخلیه فوری
- داشتن اطلاعات و اخبار زمین شناسی برای اطلاع از زمان دقیق فوران
- داشتن وسایل کمک های اولیه
- پناه بردن به مکان های امن
- استفاده از ماسک در هنگام فوران، جهت دوری از ذرات گرد و غبار
- آمادگی مقابله با خطر امواج بسیار بلند (سونامی) که در اثر فوران در اعماق دریا صورت می‌گیرد.
- آمادگی مقابله با خطر باران‌هایی ناشی از فوران
- ایجاد ایستگاه مراقبت در مناطق آتشفشانی
- برسی ساختمان زمین‌شناسی آتشفشان: یعنی از قبل باید مناطق گسلی و نحوه جریان آب در اطراف آتشفشان تعیین شود.
سخن پایانی
اگر سوالی دربارهی درس ۵ علوم ششم دبستان با موضوع درس ««زمین پویا»» دارید می‌توانید در بخش نظرات بپرسید تا تیم معلمان ما در اولین فرصت شما را راهنمایی کنند.
✅ جواب درس چهارم علوم ششم
✅ جواب درس ششم علوم ششم
📝 سوالات درس پنجم علوم ششم
📝 نمونه سوالات پایه ششم ابتدایی
توجه: دانش‌آموزان عزیز شما می‌توانید برای دسترسی آسان‌تر به مطالب درسی عبارت «سوییتی بلاگ» را درانتهای مطلب مورد نظر خود سرچ(جست و جو) کنید.
نظرات کاربران