ضرب المثل « ماﺭﮔﺰﯾﺪﻩ ﺍﺯ ﺭﯾﺴﻤﺎﻥ ﺳﯿﺎﻩ ﻭ ﺳﻔﯿﺪ ﻣﯽﺗﺮﺳﺪ »
در دنیای پر رمز و راز ضرب‌المثل‌ها، مارگزﯾﺪﻩ ﺍﺯ ﺭﯾﺴﻤﺎﻥ ﺳﯿﺎﻩ ﻭ ﺳﻔﯿﺪ ﻣﯽﺗﺮﺳﺪ یکی از نمونه‌های جذاب و پرمعناست که به طور مستقیم با نگرش و رفتار انسانی ارتباط دارد. این ضربالمثل ایرانی که در بسیاری از مکالمات روزمره به کار می‌رود، به نوعی گویای ترس از هر دو سوی مخالف است؛ سیاه و سفید. اما آیا این فقط یک عبارت ساده است یا در آن درس‌های عمیق‌تری نهفته است؟
در این مقاله، قصد داریم با تفسیر و بررسی این ضرب المثل، به ریشه‌های تاریخی و فرهنگی آن پرداخته و کاربردهای آن در جامعه ایرانی را کشف کنیم. در ادامه با ما از بخش ضرب المثل سوییتی بلاگ همراه باشید.
معنی و ریشه ضرب المثل مارگزﯾﺪﻩ ﺍﺯ ﺭﯾﺴﻤﺎﻥ ﺳﯿﺎﻩ ﻭ ﺳﻔﯿﺪ ﻣﯽﺗﺮﺳﺪ
ضرب‌المثل‌ها به عنوان ابزاری برای انتقال مفاهیم پیچیده و گاهی انتقادی در بین مردم استفاده می‌شوند. این ضربالمثل از ترکیب دو رنگ سیاه و سفید برای تشبیه وضعیت‌های پیچیده و دوگانه استفاده می‌کند. در اینجا، سیاه و سفید نه تنها به رنگ‌ها بلکه به مفاهیم متضاد زندگی مانند خوب و بد، درست و نادرست، و یا حتی ترس از دو انتخاب متناقض اشاره دارند.
در حقیقت، این ضربالمثل میتواند نمایانگر ترس از مواجهه با تضادها یا حتی دلهره‌ای باشد که فرد در انتخاب بین دو راهی مشابه احساس می‌کند.
مفهوم اصلی
در نگاه اول، این ضربالمثل بیانگر ترس یا عدم اطمینان است، مخصوصاً زمانی که فرد میان دو گزینه یا وضعیت متضاد قرار می‌گیرد. به طور مثال، اگر فردی در موقعیتی قرار بگیرد که مجبور به انتخاب بین دو مسیر مختلف باشد، ممکن است احساس کند که هیچ‌کدام از آنها بدون خطر نیست.
کاربردهای اجتماعی ضرب المثل
۱. در سیاست و تصمیمگیریهای دشوار
ضربالمثل مارگزیده ﺍﺯ ﺭﯾﺴﻤﺎﻥ ﺳﯿﺎﻩ ﻭ ﺳﻔﯿﺪ ﻣﯽﺗﺮﺳد در زمینه‌های مختلف اجتماعی و حتی سیاست نیز کاربرد دارد. گاهی اوقات در تصمیمگیریهای سیاسی، افراد ممکن است از اتخاذ تصمیمات سخت که در آنها به دو گروه مختلف باید توجه کنند، بترسند. این نوع ترس نه تنها از دیدگاه فردی، بلکه از نگاه اجتماعی و گروهی نیز میتواند وارد بازی شود.
۲. در روابط شخصی و خانوادگی
در روابط انسانی نیز می‌توان این ضربالمثل را مشاهده کرد. تصور کنید فردی که در یک رابطه عاطفی یا خانوادگی گرفتار تضاد بین دو گزینه است. مثلا در تصمیم‌گیری در مورد ترک یا ماندن در یک رابطه، ممکن است فرد احساس کند که هیچ‌کدام از گزینه‌ها بدون خطر نیست و انتخاب بین آنها نیازمند شجاعت و قضاوت دقیق است.
۳. در فرهنگ روزمره
این ضربالمثل حتی در مکالمات ساده و روزمره نیز دیده میشود. وقتی فردی از یک وضعیت دشوار و پیچیده صحبت می‌کند، به ویژه در شرایطی که هیچ‌کدام از انتخاب‌ها جذاب به نظر نمی‌آید، استفاده از این ضربالمثل نشان‌دهنده ترس و نگرانی از عواقب پیش‌رو است.
پیام‌های نهفته در ضرب المثل
۱. ترس از عدم قطعیت
یکی از پیام‌های اصلی این ضربالمثل، ترس از عدم قطعیت است. انسان‌ها به طور طبیعی از ناشناخته‌ها و عدم قطعیت‌ها هراس دارند. این ضربالمثل به خوبی نشان می‌دهد که حتی وقتی که دو انتخاب به ظاهر متفاوت پیش روی فرد قرار دارد، ترس از عدم پیش‌بینی عواقب میتواند او را فلج کند.
۲. دعوت به شجاعت در مواجهه با تضادها
اگرچه این ضربالمثل نشانگر ترس است، اما در حقیقت دعوت به شجاعت نیز دارد. در زندگی، بیشتر اوقات انسان‌ها با شرایطی روبرو می‌شوند که هیچ‌کدام از گزینه‌ها کاملاً ایده‌آل نیستند. در چنین مواقعی، باید شجاعت به خرج داد و انتخاب کرد، حتی اگر نتیجه آن نامشخص باشد.
مصادیق تاریخی و فرهنگی ضرب المثل
این ضربالمثل ریشه در تاریخ و فرهنگ ایرانی دارد. در دوره‌های مختلف تاریخ ایران، مردم با بحران‌های اجتماعی، اقتصادی و حتی سیاسی روبرو بوده‌اند که در آنها انتخاب میان گزینه‌های مختلف سخت و ترسناک بوده است. در این شرایط، ضرب‌المثل‌ها به عنوان راهی برای بیان ترس و نگرانی از این انتخاب‌ها استفاده می‌شدند.
۱. دوره‌های تاریخی
در دوره‌های مختلف تاریخ ایران، انتخاب میان دو گزینه متضاد، معمولاً با ترس و اضطراب همراه بوده است. در جنگ‌های داخلی یا در زمان‌هایی که ملت در بحران قرار داشت، مردم با انتخابهای دشوار مواجه می‌شدند که هیچ‌کدام از آنها بدون هزینه نبوده است.
۲. سینما و ادبیات
در سینما و ادبیات ایرانی نیز این مفهوم به شکل‌های مختلف بازنمایی شده است. کاراکترهای مختلف در داستان‌های ایرانی معمولاً بین دو گزینه مهم و حیاتی قرار می‌گیرند و باید یکی را انتخاب کنند، حتی اگر هیچ‌کدام از آنها آسان و بی‌دردسر نباشد.
سوالات مطرح شده درباره ضرب المثل ماﺭﮔﺰﯾﺪﻩ ﺍﺯ ﺭﯾﺴﻤﺎﻥ ﺳﯿﺎﻩ ﻭ ﺳﻔﯿﺪ ﻣﯽﺗﺮﺳﺪ:
۱- چرا از این ضربالمثل استفاده میشود؟
این ضربالمثل به دلیل بیان ترس و اضطراب از تصمیمگیریهای دشوار و انتخابهای سخت در موقعیتهای مختلف، بسیار پرکاربرد است.
۲- آیا این ضربالمثل به طور خاص به تصمیمات بزرگ اشاره دارد؟
خیر، این ضربالمثل میتواند در هر موقعیتی که فرد میان دو گزینه متضاد یا انتخابهای دشوار قرار گیرد، کاربرد داشته باشد. از تصمیمات ساده روزمره تا مسائل بزرگ زندگی.
نتیجه‌گیری:
ضرب المثل مارگزیده ﺍﺯ ﺭﯾﺴﻤﺎﻥ ﺳﯿﺎﻩ ﻭ ﺳﻔﯿﺪ ﻣﯽﺗﺮﺳﺪ یکی از جواهرات ادبی فرهنگ ایرانی است که در دل خود مفاهیم پیچیده‌ای از ترس، تردید و انتخابهای سخت را پنهان کرده است. این ضربالمثل نه تنها در سطح فردی، بلکه در سطوح اجتماعی و تاریخی نیز اهمیت ویژه‌ای دارد. پس اگر روزی با تصمیمی سخت و دو گزینه متضاد مواجه شدید، یادتان باشد که این ضربالمثل تنها بیانگر ترس نیست، بلکه دعوتی است به شجاعت و روبرو شدن با دشواری‌ها.
داستان کودکانه با ضرب المثل « مارگزیده ﺍﺯ ﺭﯾﺴﻤﺎﻥ ﺳﯿﺎﻩ ﻭ ﺳﻔﯿﺪ ﻣﯽﺗﺮﺳﺪ »
داستان کوتاه: انتخابی سخت
سارا در دل شب کنار پنجره ایستاده بود و به آسمان نگاه می‌کرد. باد سردی می‌وزید و برگ‌های خشک درختان حیاط را به این سو و آن سو می‌برد. ذهنش پر از افکار پیچیده و نگران‌کننده بود. دو روز قبل، مادرش به او پیشنهاد کرد که به شهر بزرگی برود و تحصیل را ادامه دهد، اما در همین لحظه، پدرش که همیشه حامی‌اش بود، از او خواسته بود در کنار خانواده بماند و کمک حال مادر باشد. این دو گزینه، هر کدام دنیای خود را داشتند. هر انتخاب، دنیای متفاوتی را به سارا می‌نمود.
اگر به شهر بروم، شاید فرصت‌های شغلی خوبی پیدا کنم. می‌توانم تحصیل کنم، دنیای جدیدی ببینم و رشد کنم. اما مادر… هیچ‌وقت نتوانسته‌ام او را تنها بگذارم.این جمله‌ها در ذهن سارا تکرار می‌شدند. هر کدام از این انتخاب‌ها، انگار به یک دنیای متفاوت متعلق بودند و سارا نمی‌دانست که باید کدام را انتخاب کند.
یک روز بعد از ظهر، وقتی به خانه برگشت، مادرش کنار سفره ناهار نشسته بود و لبخند می‌زد. مادر همیشه به سارا امید می‌داد، اما امروز در چهره او چیزی متفاوت دیده می‌شد. مادر به آرامی گفت: سارا، من می‌دانم که برای تو سخت است. می‌دانم که دو راه پیش رو داری. اما به یاد داشته باش، گاهی باید بین دو انتخاب سخت، راهی را انتخاب کنیم که به دلمان آرامش بدهد.
سارا به مادرش نگاه کرد و ضربالمثل قدیمی‌اش یادش آمد: مارگزیده ﺍﺯ ﺭﯾﺴﻤﺎﻥ ﺳﯿﺎﻩ ﻭ ﺳﻔﯿﺪ ﻣﯽﺗﺮﺳﺪ.بله، او درست می‌گفت. سارا می‌دانست که ترس از انتخاب اشتباه، احساساتی طبیعی است، اما این ترس نباید مانع از تصمیم‌گیری درست می‌شد.
سارا تصمیم گرفت به شهر برود. او نمی‌خواست تنها به خاطر ترس از دوری، در جایی بماند که احساس کند دیگر رشد نمی‌کند. البته تصمیم سختی بود و دلش برای مادرش تنگ می‌شد، اما در دل خود می‌دانست که این انتخاب درست است.
چند ماه بعد، سارا در شهر جدید تحصیل می‌کرد. هر روز به یاد مادر و پدرش بود، اما احساس می‌کرد که با این تصمیم، در حال رشد و پیشرفت است. او به یاد داشت که همیشه باید شجاعت را در دل خود بیابد و حتی زمانی که دو انتخاب دشوار پیش روست، نباید از انتخاب کردن بترسد.
و درست در لحظاتی که احساس می‌کرد باید بین دو دنیای متفاوت یکی را انتخاب کند، ضربالمثل مادرش در گوشش زنگ می‌زد: مارگزیده ﺍﺯ ﺭﯾﺴﻤﺎﻥ ﺳﯿﺎﻩ ﻭ ﺳﻔﯿﺪ ﻣﯽﺗﺮﺳﺪ.
انشا ضربالمثل « مارگزیده ﺍﺯ ﺭﯾﺴﻤﺎﻥ ﺳﯿﺎﻩ ﻭ ﺳﻔﯿﺪ ﻣﯽﺗﺮﺳﺪ »
در زندگی روزمره، هر کدام از ما با انتخابهای مختلف و پیچیده‌ای روبه‌رو هستیم که ممکن است ترس از تصمیم‌گیری را در دلمان ایجاد کند. یکی از ضرب‌المثل‌های رایج و تاثیرگذار در فرهنگ ایرانی که به خوبی این موضوع را بیان می‌کند، مارگزیده ﺍﺯ ﺭﯾﺴﻤﺎﻥ ﺳﯿﺎﻩ ﻭ ﺳﻔﯿﺪ ﻣﯽﺗﺮﺳﺪاست. این ضربالمثل به معنای ترس از مواجهه با انتخابهای سخت و پرریسک است و اغلب در شرایطی استفاده میشود که فرد در میان دو گزینه دشوار یا متضاد قرار می‌گیرد.
ضربالمثل مارگزیده ﺍﺯ ﺭﯾﺴﻤﺎﻥ ﺳﯿﺎﻩ ﻭ ﺳﻔﯿﺪ ﻣﯽﺗﺮﺳﺪ در واقع به معنای ترس از انتخاب است. این ترس به طور ویژه زمانی که فرد در موقعیتی قرار می‌گیرد که هیچ‌کدام از گزینه‌ها بی‌خطر یا ایده‌آل نیست، خود را نشان می‌دهد. در واقع، این ضربالمثل تاکید می‌کند که گاهی اوقات انسان‌ها در انتخابهای خود به جای شجاعت و اقدام، بیشتر از عواقب آنها می‌ترسند. این ترس ناشی از عدم قطعیت و نگرانی از پیامدهای احتمالی است که حتی ممکن است در نهایت به تصمیمی نادرست یا عدم اقدام منتهی شود.
به عنوان مثال، فرض کنید فردی در انتخاب شغل بین دو موقعیت شغلی خوب، ولی با ویژگی‌های کاملاً متفاوت، گیر کرده باشد. یکی از این شغل‌ها به او فرصتی برای رشد و پیشرفت حرفه‌ای می‌دهد، اما نیازمند ترک شهر و دوری از خانواده است. شغل دیگر در شهر خود اوست، اما به نظر می‌رسد که فرصت‌های کمتری برای پیشرفت فراهم می‌کند. این فرد ممکن است از ترس پیامدهای دوری از خانواده یا احساس نارضایتی در شغلی که ممکن است کم‌ارزش‌تر باشد، در انتخاب خود به تردید بیافتد. این همان جایی است که ضربالمثل مارگزیده ﺍﺯ ﺭﯾﺴﻤﺎﻥ ﺳﯿﺎﻩ ﻭ ﺳﻔﯿﺪ ﻣﯽﺗﺮﺳﺪ وارد عمل میشود و به یاد انسان می‌آورد که باید در شرایط سخت با شجاعت و بدون ترس از تصمیم‌گیری پیش رفت.
این ضربالمثل نه تنها به وضعیت‌های شخصی، بلکه به موقعیتهای اجتماعی و سیاسی نیز قابل تطبیق است. در دنیای امروز، بسیاری از تصمیمات کلیدی، چه در سطح فردی و چه در سطح اجتماعی، به انتخابهای دشوار و پیچیده نیاز دارند که هیچ‌کدام از آنها بی‌خطر و ساده نیستند. در چنین مواقعی، شاید آنچه بیش از همه مهم است، شجاعت در انتخاب است نه ترس از اشتباه.
نتیجه‌گیری:
در نهایت، ضربالمثل مارگزیدهﺍﺯ ﺭﯾﺴﻤﺎﻥ ﺳﯿﺎﻩ ﻭ ﺳﻔﯿﺪ ﻣﯽﺗﺮﺳﺪ ما را به این نکته می‌رساند که ترس از انتخابهای دشوار جزء طبیعی‌ترین واکنش‌های انسانی است، اما این ترس نباید مانع از اقدام و پیشرفت شود. در زندگی، گاهی باید با وجود نگرانی‌ها، به انتخاب خود ایمان داشته باشیم و شجاعت را در دل خود پرورش دهیم. این ضربالمثل به ما یادآوری می‌کند که باید در شرایط پیچیده تصمیم بگیریم، حتی اگر به نظر برسد که هیچ‌کدام از گزینه‌ها بی‌خطر نیستند. در پایان، انتخابهای درست، نتیجه شجاعت و توانایی مواجهه با ترس‌ها هستند.
نظرات کاربران